نقدها را میپذیریم و بهزودی موانع و مشکلات را بیان خواهم کرد
گزارش عارف به مردم
همدلی| رئیس فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی در نامهای به مردم ایران و موکلین خود ضمن ارائه گزارشی از عملکرد فراکسیون امید به تشریح چالشهای مهم کشور پرداخته و راهکارهایی برای برونرفت از وضعیت فعلی ارائه کرده است.
او در این نامه که با عنوان «گزارشی به مردم» منتشر شده، پس از مقدمهای تحلیلی از شرایط امروز کشور نوشت:«سال 98، سالی متفاوت و پر چالش برای ایران و مردم بود. شدت گرفتن تحریمهای بینالمللی، نزاعهای بیحاصل بین جریانهای سیاسی، بدعتهای نگرانکننده در نظام قانونگذاری کشور، سوءمدیریت در حوادث، گسترش ناکارآمدی و فساد در کشور، شدت گرفتن مهاجرت فارغالتحصیلان و متخصصین از کشور، نگرانیهای جدی برای دلسوزان و فرزندان این سرزمین را تشدید کرد. علیرغم آسیبها و رنجهایی که بر مردم عارض شد، جلوههایی زیبا و ثروتآفرین از همبستگی و همدلی عیان گردید. به خصوص در نیمه دوم سال اتفاقات تلخی رقم خورد، از جمله بیتدبیری مدیریتی در افزایش قیمت بنزین و مدیریت اعتراضات مردم که تصویری مخدوش بر چهره کشور و خاطر مردم نشاند. با همه این تلخیها و دلخوریهای به حق مردم از مدیریت گذشته و حال کشور، شهادت سردار ملی ایران، حاجقاسم سلیمانی موجی از همدلی و همبستگی در بین اقشار مختلف ایران با سلایق و اعتقادات متفاوت را به نمایش گذاشت و نشان داد چه سرمایه عظیمی در دل جامعه و ملت نهفته است. اما حوادث تلخ بعد از آن همچون سقوط هواپیمای اوکراینی و سوء مدیریت در تشییع پیکر سردار در کرمان، همچنین نشان داد به چه میزان این سرمایه ملی را شکننده و آزرده کردهایم که چنین سرمایه اجتماعی بزرگی که در چند روز در پی شهادت سردار به وجود آمد، میتواند به حادثه و سوء مدیریت آسیب ببیند.»
وی سپس با اشاره به وضعیتی که کرونا برکشور حاکم کرده نوشت: «کرونا با همه رنج و مصیبتی که بر مردم تحمیل کرده است، تذکرات ارزشمندی برای سیاستگذاران، دولتمردان، حاکمان و مدیران دارد... در سطح سیاستگذاری، درک درسها و فرصتهای آن میتواند درد و رنج ایران را کاهش و یا فرصتهایی بدیع را برای همدلی، مشارکت، نوآوری، بازنگری و تحول در «ساختارها»، «بینشها»، «رفتارها» و «اقدامها» خلق نماید. آنچه که نظام مدیریتی در تمام سطوح باید از این اتفاق درک کند، تکرار دوباره آموختههای حکمرانی خوب با تاکید و اعتماد بیشتر است.» وی نمونهای از این موارد را به شرح زیر اشاره کرده است که به اختصار میآید:
حاکمیت، مردم را محرم بداند
«صداقت با مردم»، «اقرار به اشتباهات»، «ارائه اطلاعات صحیح و واقعیات»، «دوری از ابهامات»، «رفع محدودیتها و حصرها» شرط اصلی حفاظت از سرمایه اجتماعی و توسعه آن است. دولت و حاکمیت باید مردم را محرم اسرار خود بدانند و دوران سرپوش گذاشتن بر مشکلات، اشتباهات و ناکارآمدیها و ایجاد خطکشیها و محدودیتها را پایان دهند.
متخصصان را به کار فرابخوانید
بسیاری از متخصصین و کارشناسان شایسته، به واسطه سازوکارهای نامناسب، گوشه عزلت اختیار کردهاند و کشور از توانمندی آنها بینصیب گشته است و در عوض، فرض اصلی بر حضور اطرافیان، معتمدین و مرتبطین مدیران ارشد بر مسند امور است. بازگشت متخصصین شایسته به متن قانونگذاری، اجرایی، نظارت و مدیریت نه تنها نیازمند تغییر پارادایم مدیریتی حاکم بر کشور است بلکه نیازمند یک عزم ملی و رویکرد فعالانه است. استفاده از ظرفیت کارشناسان و متخصصین ایرانی خارج کشور هم یک ضرورت است و هم یک سرمایه و فرصت بینظیر. نهادهای امنیتی و نظارتی باید سعهصدر و ظرفیت لازم برای استفاده از این سرمایه بینظیر را فراهم کنند.
محدودیتها، فرصتسوزی میکنند
مهارت صبر، امید و گفتوگو باید در بین سیاستمداران، دولتمردان، مجلسیان، ناظران، مدیران و ... به طور جدی گسترش یابد و در جوانان تمرین شود و توسعه یابد. تقابلهای بیحاصل، فریادزدنهای تنشآفرین، قضاوتهای مخرب، سخنرانیهای هیجانی باید جایش را به تعامل، آرامش و گفتوگوهای مبتنی بر اشتراکات بدهد. فضای مجازی به جای افشاگری و پردهدری میتواند با سعه صدر و آزاد گذاشتن انتخاب افراد، به بستری برای گفتوگوها و تبادل آراء و ایجاد مزیتهای جدید تبدیل گردد. محدودیتهای اعمال شده بر روی بسترهای فضای مجازی و شبکههای اجتماعی جز به فرصتسوزی و از دست دادن امکان رشد منجر نمیشود.
تنشزدایی درسیاست خارجی پررنگ شود
سیاستخارجی باید الگوی دیپلماسی فعال، تنشزدا، آشتیجو و البته مقتدر را توسعه دهد. دوری از تنشهای غیر ضروری و هزینهزا به خصوص با کشورهای منطقه باید در سیاستهای خارجی پررنگتر شود و ارتباط با کشورهای دنیا و بخصوص کشورهای اسلامی همسایه و منطقه و بر اساس تامین منافع اقتصادی جایگزین الگوهای مخاطرهآمیز گردد.
جوانان را به جای سالخوردگان به کار بگمارید
پارادایمهای مدیریتی سالهای گذشته و اصرار به استفاده از مدیران مسن و یا چهرههای صرفا شناخته شده، ناکارآمد بوده و موجب زایل شدن سرمایه اجتماعی و امید مردم شده است. جوانان انقلابی، متعهد و باانگیزه کسانی که دل در گرو آبادانی و توسعه ایران دارند، آنها که در عین جوانی به قدر کفایت در مدیریت تجربه اندوختهاند، آنها که در پی تحول هستند و نه اداره امورجاری، آنها که جسارت لازم برای تغییر رویههای غلط را دارند و نه تسلیم شدن به باندهای منفعتطلب، آنها که با عزت نفس لازم در پی حفظ صندلی نیستند تا به جای نوآوری و تحول، اسیر امتیازدهی گردند، این جوانان عزیز را باید از هر جریان و نگرش سیاسی، با هر ظاهر و گفتمانی در ساختار مدیریت و تصمیمسازی و تصمیمگیری کشور وارد کرد.
بازطراحی اقتصاد یک ضرورت است
بازطراحی ساختار اقتصادی به منظور تامین حداقل نیازهای معیشتی، تامین اجتماعی، شغل و رفاه و مسکن مردم یک ضرورت در تغییر پارادایم مدیریتی کشور است. تغییر سیاستهای دولت برای تابآوری اقشار ضعیف و کسبوکارهای خرد در کوتاهمدت از محل کاهش هزینههای دولت، اصلاح قانون بیمه بیکاری و فروش داراییها از جمله راهکارهای مناسب است.
مدیریت اقتصاد به مردم واگذار شود
کوچکسازی دولت، واگذاری مدیریت به مردم، توسعه شفافیت و آگاهی بخشی در سیاستهای جدید دولت، از جمله توسعه بازار سرمایه یک ضرورت جدی است. ورود میلیونها سرمایهگذار خرد باید همراه با آگاهی از ماهیت ریسکپذیر بودن این بازار باشد تا ضمن توسعه مشارکت مردم در بازار سرمایه، طراحی ابزارهای مناسب برای تامین سرمایه بنگاههای اقتصادی و جلوگیری از تسلیم دولت در مقابل رویکردهای سوداگرانه (همچون پرداخت بدهی و زیان موسسات مالی و اعتباری) مورد توجه قرار گیرد. در غیر اینصورت رونق بورس بدون آگاهی لازم و پذیرش مسئولیت ریسک توسط سرمایهگذاران و بدون طراحی ابزارهای مالی که به تامین نقدینگی بنگاههای اقتصادی تولید کمک کند، به زیان قشر فقیر جامعه و ایجاد نابرابری بیشتر منجر خواهد شد.
رویه انتخاب مدیران تغییر کند
همه اینها جز با انتخاب وزیران و مدیران ارشد شایسته، سالم، مشورتپذیر، با جسارت و تحولگرا ممکن نیست. عزم جدی در حکمرانی لازم است تا رویه مخرب انتخاب مدیران مبتنی بر لابی و سهمدهی به جریانهای سیاسی، تغییر یابد. این مهمترین و ضروریترین تغییر در رویکردهای مدیریتی کشور و زیربنای تحول در حوزههای مختلف است.»
نقدها را میپذیرم
وی در بخش دیگری از این نامه با اشاره به نقدهای وارد شده بر دولت تدبیر و امید، مجلس دهم و فراکسیون امید و شورایعالی سیاستگذاری اصلاحطلبان ایران اسلامی نوشت:«پاسخ من تصدیق بسیاری از نقدهای شما به ناکارآمدیها و یا فرصتسوزیهاست. پاسخ من همراهی با دیدگاه شما در خصوص وجود تضادها و تقابلهایی است که مانع از عملکرد درست نهادهای اجرایی و تقنینی میگردد. من با شما هم نظرم که میتوانستیم در حوزههای مختلف بهتر عمل کنیم و به انتظارات شما بیشتر نزدیک شویم. من قطعا بسیاری از نقدهای شما به خودم را به عنوان رئیس فراکسیون امید مجلس و یا رئیس شورای عالی سیاستگذاری اصلاحطلبان، وارد میدانم اما در بسیاری از موارد هم توضیحات و پاسخهایی وجود دارد که قطعا در آینده در نشستهای خبری با اصحاب رسانه و یا از طریق انتشار گزارشهایی اینچنین با شما به اشتراک خواهم گذاشت. ضمن پذیرش نقدها، به شما خواهم گفت که چگونه تلاش شده است بسیاری از اقدامات و مصوبات خوب همکارانم در فراکسیون امید نادیده گرفته شود و سایه نا امیدی توسط برخی رسانهها و جریانها و افراد خاص بر سر کشور مستولی شود. با شما خواهم گفت چگونه از دل تکثر آراء، دیدگاهها و اختلاف نظرات جدی در درون جبهه اصلاحات، تلاش شد تا رویکرد و راهبرد واحدی در درون جبهه اصلاحات دنبال گردد. با شما از بیمهریها و رد صلاحیتهای گسترده افراد خدوم و کارآمد خواهم گفت تا چگونه رقیبان جبهه اصلاحات از فضای سرد سیاسی و دلخوری بدنه اجتماعی اصلاحطلبان، نهایت بهرهبرداری را با رد صلاحیت گسترده تکمیل نمایند که این نه به نفع کشور است، نه به نفع جریانهای سیاسی و حتی اصولگرایان.»
در آینده به مردم گزارش میدهم
محمدرضا عارف ادامه داد:«اعتقاد من این است که بدون آنکه فریاد بزنم، یا در دام هیاهوی تبلیغاتی گرفتار شوم و یا در جنگ لفظی و کلامی با دیگران، منابع ارزشمند کشور را معطل تصمیمگیری نمایم، به شما گزارش دهم. هم از گذشته و هم از برنامههای پیشرو تا از دل همه تهدیدها، محدودیتها، چالشها، بیانصافیها، تخریبها و... راهکارهایی برای برونرفت از چالشهای پیشروی کشورمان شناسایی و اجرایی گردد. با پذیرش برخی نقدها به مدل سیاستورزی شخصی اینجانب و یا برخی اقدامات و تصمیمهای گذشته، از زحمات ارزشمند بسیاری از همکارانم در فراکسیون امید و یا چهرههایی ناشناخته در مجلس سپاسگزارم که لوایح و مصوبات ارزشمندی برای احقاق حقوق و یا اصلاح ساختارهای کشور پیگیری و مصوب کردند.»