شریک مسئولیت‌های اخلاقی روحانی؛ واعظی یا جهانگیری؟

بی‌شک مسئولیت ضعف‌های دولت تدبیر و امید، بیش از هر کس به عهده شخص رئیس دولت است که باید در محضر افکار عمومی پاسخگو باشد. همین رئیس‌جمهوری که پیش از تصدی دولت دهم، وعده نشست‌های خبری در بازه‌های زمانی صد روزه می‌داد. حسن روحانی پس از پیروزی در انتخابات، همان حسن روحانی ایام انتخابات، یعنی مرد شور و شعار باقی ماند. او پس از تحویل گرفتن دولت، از حال و هوای ایام انتخابات خارج نشد و بیش از هر کار موثر دیگر به گفتاردرمانی و وعده‌پردازی روی آورد. او همواره فقط یادآور می‌شود که وعده‌های خود را با مردم فراموش نکرده است. به ایشان باید گفت: مردم نیز وعده‌های او را با خود فراموش نکرده‌اند.این شیوه رئیس‌جمهور و دولت او، افزون بر نقدهای سیاسی، نقدهای اخلاقی نیز می‌طلبد. ایشان به لحاظ اخلاقی، در قبال شعاری که داد و شوری که آفرید، مسئولیت اخلاقی دارد. التزام به اخلاق حکمرانی، مهم‌ترین التزام هر دولت و دولتمردی است که در صورت تخطی از آن باید پاسخگو باشد. شعاری که در عمل تحقق نیابد، آن هم از جانب رئیس‌جمهور که نماینده کل جامعه است، چیزی جز به بازی گرفتن عواطف و احساسات رأی‌دهندگان، تحمیق ایشان و ترویج بی‌اخلاقی در جامعه نخواهد بود. اما شریک یا شرکای مسئولیت اخلاقی رئیس‌جمهور در وضع موجود، چه کسی یا چه کسانی‌اند؟در پاسخ به پرسش مهم فوق باید گفت که تمام هیئت دولت و دولتیان، از معاون اول رئیس‌جمهور گرفته تا استانداران و فرمانداران در مسئولیت اخلاقی وی مشارکت دارند. اما سوال مهم‌تر این است که سهم مشارکت چه کسی در مسئولیت اخلاقی رئیس‌جمهور فعلی از همه بیشتر است؟ گروهی به سرعت پاسخ می‌گویند: احمد واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی، چرا که از اوایل دولت یازدهم، سطح اختیارات او به حدی بوده است که در خرد و کلان امور دخالت می‌کند. اما به نظر می‌رسد سهم اسحاق جهانگیری از سهم احمد واعظی نیز بیشتر باشد؛ اما چرا؟ پاسخ این است که جهانگیری در انتخابات ریاست جمهوری نود و شش ثبت نام کرد و در کنار سایر نامزدهای انتخابات قرار گرفت. البته از ابتدا برای مردم روشن بود که جهانگیری به نفع روحانی کنار خواهد رفت، ولی شاید برای جهانگیری هنوز هم روشن نشده باشد که با این کار در مسئولیت اخلاقی رئیس‌جمهور فعلی مساهمت کرده است. او با این کار، روحانی را در رأی خود شریک کرد و حالا در مسئولیت اخلاقی روحانی با او شریک است. جهانگیری با این کار حق قانونی خود را به روحانی بخشید و مسئولیت‌های اخلاقی روحانی را خرید. او به اندازه شخص رئیس‌جمهور در قبال کاستی‌های دولت، وظیفه اخلاقی دارد. بنابراین نقد اخلاقی روحانی، نقد اخلاقی جهانگیری نیز هست و ایشان باید در قبال همه خطاهای دولت پاسخگو باشد. جهانگیری در مقام یکی از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب، باید به توسعه اخلاقی به اندازه توسعه سیاسی اهمیت بدهد، پس لازم است مسئولیت اخلاقی انتقال آرای خود به صندوق روحانی را پذیرفته، پاسخ متناسب با مسئولیت خود داشته باشد.