2452
جهت اشتراک در روزنامه همدلی ایمیل خود را ثبت فرمائید
وزیر بهداشت مشاور خود را برکنار کرد
جدال برسر جمعیت
همدلی| وضعیت کنونی جمعیت در ایران اگرچه همواره در کانون نگرانی‌ها و تحلیل‌های جامعه‌شناسان و جمعیت‌شناسان بوده و سبب اتخاذ برخی تصمیمات حاکمیتی نیز شده است، اما کمتر مورد مناقشه مدیران اجرایی کشور قرار گرفت، اما روز گذشته اختلاف نظر وزیر بهداشت و مشاورش در این باره که از چندی قبل آغاز شده بود، منجر به برکناری این مشاور و جدال کتبی وی با وزیر شد.دکتر سعید نمکی که یکی از منحصر به فردترین دوران وزارت یک وزیر بهداشت را سپری می‌کند، با ورود ویروس کرونا به کشور در کانون توجه و پیگیری افکار عمومی قرار گرفت؛ موضوعی که گویی چندان به مذاق وزیر هم ناخوش نیامده است و خودش نیز با اظهار نظرهایی که گاه با وظیفه تخصصی‌اش مناسبتی ندارد، در این زمینه حاشیه‌ساز شده است.اما اختلاف نظرش با مشاوری که گفته می‌شد «نماینده تام‌الاختیار وزیر در موضوع جمعیت» بوده است، اگرچه از چندی پیش شروع شده بود، اما با سخنان این مشاور در دو سه هفته اخیر علنی شد.
انتقادات تند و تیز مشاور از سیاست‌های جمعیتی
دو روز پیش رسانه‌ها خبر دادند که اکبری مشاور وزیر بهداشت در امور جمعیت، در مراسم اعطای «جایزه ملی جمعیت» به وی که به‌همت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی و در روز ملی جمعیت (30 اردیبهشت) برگزار شد، در انتقاد از انفعال و بی‌توجهی وزارت بهداشت نسبت به مسئله مهم جمعیت اظهار کرده بود:«متأسفانه وزارت بهداشت موافق سیاست‌های جمعیتی پیش نرفته است و عملکرد آن هم موافق این سیاست‌ها نبوده است و چند حرکت تبلیغی در روزهای نزدیک به روز ملی «جمعیت» در ایام پایانی این دولت، دردی از این مسئله حیاتی دوا نخواهد کرد.» سه هفته پیش نیز ایسنا نوشت: مشاور وزیر بهداشت درباره به طرح جوانی جمعیت که اخیرا در مجلس تصویب شد، با بیان این‌که معتقد نیستم که همه جوانب موضوع جمعیت در طرح جوانی جمعیت دیده شده است، گفت:«بعید می‌دانم تا امروز هیچ مصوبه مجلسی حتی مصوبه‌های سخت اقتصادی در این حد فراوان تحت ذره‌بینی انواع مختلف تخصص‌ها و گروه‌های سیاسی و گاهی علمی و گاهی شبه علمی و تجمعات مختلفی که به بهانه‌های گوناگون تشکیل می‌شوند، قرار گرفته باشد.»دکتر محمداسماعیل ادامه داد:«نکته‌ای که بین تمام این اظهارنظرها مشترک است، چه آنها که دلسوزان نظام معرفی می‌شوند و چه آنهایی که بی‌تفاوتند یا خدایی نکرده حتی گاهی عنادهایی دارند، همه نقطه مشترک‌شان این است که بر اصل مطلب دلسوزی ندارند و همه دنبال حاشیه‌ها هستند.این‌که به اصل مطلب، یعنی به موضوع جمعیت دلسوزی ندارند، خیلی برای انسان دل‌شکنی می‌آورد.۷۰ سال نزول جمعیتی را برایمان طراحی کردند.۴۰ سال خودمان بازیگر میدان نزول جمعیتی بودیم، اما یک نفر دم نزد.»اکبری گفت:«اتفاقات اعجاب‌آوری که درباره جمعیت در کشور رخ داده، واقعا قابل قبول نیست که ببینیم و حرف نزنیم؛ چه برای افرادی که مذهبی هستند و چه برای افرادی که قانونمند و حقوقدان‌اند و چه برای کسانی که تخصص دارند و ابراز علم می‌کنند.»وی ادامه داد:«امیدوارم خداوند توان فهم و بصیرت عمل به تمام کسانی که دلسوز جامعه و ایران هستند اعطا کند و اینقدر لجاجت‌ها و گاهی عنادها را از این عنودها و لجوج‌ها نبینیم و خدمتی را ببینیم که مدنظر خدا باشد.تاریخ همه چیز را ثبت خواهد کرد.من فقط منظورم نهادهای مدنی نیست، بلکه نهادهای رسمی و مسئول مملکتی هم باید پاسخگوی وضعیتشان در طول تاریخ و بلاهایی که بر سر جمعیت ایران آمده، باشند.»
انتشار نامه برکناری در رسانه‌ها
مشاور وزیر سخنان خود را با انتقاد از نهادهای رسمی و برخی «لجاجت‌ها» به پایان رساند که شاید با برکناری‌اش توسط وزیر کمی از ابهامات این سخنان کاسته شود.روز گذشته سعید نمکی با انتشار رسانه‌ای نامه برکناری مشاور خود نشان داد که ماجرا از یک اختلاف نظر کاری فراتر است. نمکی پس از ذکر مواردی که برخی اختلافاتش با مشاور خود مربوط است، در رابطه با موضوع جمعیت نوشت:«نیازی نمی‌بینم تا پایبندی به انقلاب و عزت نظام و پیروی از منویات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) را برای جنابعالی بیان کنم ولی در مقوله جمعیت نیک می‌دانید که با گرفتاری در امواج سنگین کرونا که هر موجش می‌توانست آبروی نظام را زیر سوال ببرد، تمام تلاشم این بود که آنچه سهم وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌باشد به پیش رود. بارها گفته‌ام مقوله جمعیت باید در سطح کلان و توسط همه دستگاه‌ها حمایت و هدایت شود و ما سهمی مشخص و سقفی معین داریم.جنابعالی سعی داشتید که ما و شخص جنابعالی محوریت همه چیز باشیم ولی اینجانب به عنوان عضوی از دولت محترم می‌دانم که محدوده جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ما در این وزارتخانه و حیطه تأثیر گذاری‌مان در امر جمعیت تا کجاست.»
نمکی در ادامه این نامه به برخی انتقادات درباره عملکرد یک ساله وی و اظهارنظرهای سیاسی وغیر تخصصی‌اش نوشت:«با شناختی که از این برادر قدیمی دارید می‌دانید که اهل ویترین‌آرایی و رنگ و روغن زدن به مجموعه‌ای که مدیریت می‌کند در روزهای آخرین دولت نیست و همه جا گفته است که این مسند را اگر با خدمت به مردم قرین نباشد، از آب بینی بز که آقا امیرالمومنین (ع) فرمودند کمتر می‌شمارد.پس اشاره به کاری نمایشی در ماه‌های آخر دولت در شأن اینجانب نیست.»
پاسخ انتقادی مشاورز به وزیر
مـحمـداسـماعـیل اکبری نیز در پاسخ به نامه برکناری خود توسط وزیر بهداشت،در نامه‌ای وی را متهم کرد که «به جای تمرکز بر امورات و وظایف بر جای مانده در حوزه‌های مختلف، خود را مشغول فضا‌سازی رسانه‌ای و منحرف کردن اذهان کرده است.»
وی در توضیح اختلافات خود با وزیر نوشت:«چیزی که موجب عدم همخوانی دیدگاه‌ها، صحبت‌ها و مشاوره‌های بنده با شما شده است، بیشتر مبتنی بر اصول علمی، قانونی و اخلاقی‌ای بود که تجزی از آن را جایز نمی‌دانم و به عون‌الله در آینده نیز ملتزم به آنها خواهم بود.بنده و شما بیش از یک سال یکدیگر را ندیدیم و به علت اقدامات شما و دوستانتان، اینجانب بیش از 15 ماه است که به وزارت بهداشت نیامده‌ام، چرا که هیچ امکانی از سوی وزارت متبوع در اختیار نداشتم و من اقدامات خویش را در بیرون از وزارتخانه انجام می‌دهم و پیگیری می‌کنم.» وی به بیان اختلافات خود در حوزه جمعیت با وزیر نوشت:«روزی که اینجانب به مقوله جمعیت ورود کردم، جنابعالی وزیر نبودید و قرار هم نبود این ردا را بر تن بپوشانید؛ لذا سِمت شما و به تبع آن عنوان کاغذی اینجانب بی‌ارتباط با این موضوع است؛ به فضل الهی از امروز با توانی مضاعف و روحیه‌ای شاداب‌تر این مقوله حیاتی را پیگیری می‌کنم.پس از دریافت ابلاغ سرپرستی وزارت بهداشت از جناب رئیس جمهور، در اولین ملاقاتمان، مقوله جمعیت و مراقبت از آن و لزوم حرکت به سمت اجرای سیاست‌های کلی جمعیت را مطرح کردم که مورد قبول جدی شما واقع شد و اگر خاطرتان باشد، مقرر گردید بعد از اولین بسیج ملی کنترل فشار خون که به پیشنهاد اینجانب طرح گردید، عملیات اجرا آغاز شود که متاسفانه هرگز نشد و به بنده عنوان نمودید که مقامات بالا به‌طور مکتوب، مانع شده‌اند که البته دیده و نمایان نگردید.»
اکبری در ادامه نوشت:«جنابعالی علاوه بر ابلاغ مشاور عالی برای اینجانب که آن را در رسانه‌ها دیدم و مکتوبی از آن ندارم، در نامه‌ای که برای مقام معظم رهبری تنظیم کردیم (مورخ 1398/7/20) و از سوی شما رسانه‌ای شد، صراحتا اعلام فرمودید که بنده «نماینده تام‌الاختیار وزیر در موضوع جمعیت» هستم که موجب خوشحالی برخی بزرگان و دلسوزان شد.چندین بار کلاما فرمودید که هر آنچه بنده لازم می‌دانم، انجام شود.وقتی از عدم همکاری مدیران میانی گله کردم، گفتید شخصاً اقدام کنم، اگرچه در آن روزها غیر از یک کارشناس محترم و یک اتاق و آبروی دیرینه در وزارت بهداشت که لطف الهی است، چیزی در اختیار نداشتم البته از سال‌های دفاع مقدس و سوم خرداد که سالروز حماسه‌ای بزرگ است آموخته بودم که با همین شرایط، بهترین‌ها را می‌توان رقم زد و با نیت خیر، فرصت‌ها ایجاد می‌شود و الحمدلله این توفیق حاصل شد و گفتمان علمی پیرامون جمعیت در سطح وسیعی گسترش پیدا کرد.»
مشاور سابق وزیر ادامه داد:«بنده به‌عنوان مشاور عالی وزیر، نماینده تام‌الاختیار وزیر در موضوع جمعیت و به گفته خودتان مدیر پروژه ملی جمعیت! ریالی بودجه و حداقلی از امکانات را در اختیار نداشتم و هیچ تخصیص اعتباری صورت نپذیرفت؛ البته موضوع به همینجا منتهی نشد و جنابعالی و دوستان از ماه‌ها قبل از کرونا، اقدامات برنامه‌ریزی شده مختلفی را برای شکستن و خسته‌کردن انجام دادید که اِعجاب بزرگان، دوستان و آگاهان را بر انگیخت و بنده به دلیل عدم ایجاد حاشیه برای سیاست‌های مظلوم کلی جمعیت و وزارت بهداشت و درمان و حفظ حرمت‌ها سکوت کرده و می‌کنم.»
وی در ادامه به شرح بی‌اعتنایی وزیر به اقدامات خود پرداخت و نوشت:«بیش از 90 نامه رسمی تنها در موضوع جمعیت و مسائل مرتبط با آن در حیطه کاری وزارت بهداشت درباره عدم تطابق یا تضاد عملکرد حوزه‌های مختلف وزارتخانه با سیاست‌های کلی جمعیت خدمت شما نوشتم که ...که متاسفانه همچون موارد قبلی، مورد عنایت قرار نگرفت و نتیجه مثبتی حاصل نگردید.»
وی سپس به مخالفت وزیر با برنامه‌های خود اشاره کرد و نوشت:«همچنین جنابعالی در نامه‌ای شبه‌علمی علیه مصوبه جوانی جمعیت و حمایت از خانواده... مرقوم نمودید که خط بطلانی به گفته‌های قبلی شما و مشاوره‌های اینجانب بود.قطعا کسی از شما توقع ندارد که مسائل اقتصادی و اجتماعی مرتبط با جمعیت را حل کنید، اما آیا جلوگیری از کشته شدن سالانه هزاران جنین سالم نیز جزء وظایف شما نیست؟ چرا شما با ذینفعان شبه‌علمی و اقتصادمحور، همراه و هم‌صدا شدید؟» وی نامه خود را با توصیه‌ای به وزیر بهداشت به پایان رساند و نوشت:«تقاضا می‌نمایم در ماه‌های پایانی خدمت (که ان‌شاالله مستدام باد) ضمن دوری از حاشیه‌سازی و مصاحبه‌های مکرر، بر امورات کاری خود تمرکز نمائید و به‌طور ویژه کاری کنید که جزء سربازان خدوم در اجرایِ سیاست‌های کلی جمعیت و اصلاح روند جمعیتی ایران عزیزمان به حساب آیید.»