نیاز به 40میلیون دُز واکسن برای بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها

همدلی|  دانش‌آموزان و دانشجویان برای سال تحصیلی جدید واکسینه می‌شوند تا شاید بعد از دو سال یک‌بار دیگر آموزش حضوری از سر گرفته شود. امکانی که به‌نظر می‌رسد برای تحقق آن چیزی نزدیک به 40میلیون دُز واکسن نیاز است؛ نیازی که با توجه به امکان‌های موجود برای واردات واکسن و همچنین ظرفیت‌های داخلی تولید واکسن کرونا تهیه آن کمی با اما و اگر روبه‌رو شده است. بعد از شیوع ویروس کرونا یکی از اولین مراکزی که تعطیل شد مدارس و دانشگاه‌ها بودند. البته به مدد وجود اینترنت دانش‌آموزان و دانشجویان به‌همراه معلمان خود به بستر فضای مجازی پناه بردند تا همچنان چرخ آموزش بچرخد. انتخابی که البته با سختی و محدودیت‌های زیادی همراه شد، اما توانست آموزش را لنگ‌لنگان جلو ببرد. در این میان برخی از دانش‌آموزان و دانشجویان به‌ویژه در مناطق محروم به‌دلیل عدم دسترسی به تلفن همراه، تبلت یا لپ‌تاپ از آموزش جا ماندند. آن‌هایی هم که به این وسایل دسترسی داشتند چندان از کیفیت مناسب آموزشی برخوردار نشدند. طوری‌که حالا افت تحصیلی تبدیل به نگرانی مسئولان و والدین دانش‌آموزان شده است. دراین‌باره علیرضا کمره‌ای معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با رسانه‌ها به افت تحصیلی دانش‌آموزان متوسطه اول و دوم اشاره کرده است، به‌عقیده وی: «هنوز امتحانات دانش‌آموزان تمام نشده که بتوانیم آماری اعلام کنیم اما طبق بررسی‌های ما دانش‌آموزان دچار افت یادگیری و آموزشی شده‌اند. بیشترین مشکل دانش‌آموزان هم در دروس پایه است.»
همین مسئله سبب شده تلاش‌هایی برای واکسینه کردن دانش‌آموزان و معلم‌ها برای شروع سال تحصیلی جدید با آموزش حضوری انجام بگیرد. دراین‌باره سید حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت روز گذشته به ایسنا گفت: «مباحث مختلفی در مورد مدارس وجود دارد. یکی سرکلاس رفتن و تجمع بچه‌ها هنگام ورود و خروج به مدرسه است و دومی تجمع ابتدای صبح و هنگام ظهر است که با بازگشایی و تعطیلی مدارس در سیستم حمل و نقل عمومی رخ می‌دهد. برنامه این است که بتوانیم تا مهرماه استانداردهای لازم برای بازگشایی مدارس عملی کنیم و بتوانیم ابتدا به سراغ گروه‌های در معرض خطر و کارکنان و معلمان مدارس برویم و سپس به مرور معلمین را واکسینه کنیم و مطابق سند ملی واکسیناسیون روند تزریق واکسن که از سالمندان و بیماران خاص آغاز شده به مرور و تا قبل بازگشایی مدارس به کارکنان و معلمان مدارس خواهد رسید و چرخه انتقال بیماری به مرور قطع می‌شود. علت اصلی عدم بازگشایی مدارس به جز موضوع سلامت دانش‌آموزان فعال شدن چرخه انتقال بیماری بوده است چرا که این بحث مطرح است که علیرغم بیماری بی علامت یا خفیف کودکان، احتمال لنتقال بیماری از کودکان به گروه‌های سالمند و پر ریسک وجود دارد.»
در کنار افت تحصیلی دانش‌آموزان به‌دلیل آموزش مجازی، انجام نشدن پروژه‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویی مسئله‌ای است که سبب شده مسئولان وزارت بهداشت و وزارت علوم در کنار آموزش‌وپرورش از شروع آموزش حضوری در سال تحصیلی جدید خبر دهند. سیما سادات لاری، سخنگو و معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت با اشاره به‌ واکسیناسیون دانشجویان در دو حوزه وزارت بهداشت و علوم به ایسنا گفت: «برنامه وزارت بهداشت این است که در مهر ماه آموزش حضوری در دانشگاه‌ها داشته باشیم چرا که آموزش مجازی علی‌رغم موفقیت در برخی موارد، به دانشجویان ضربه وارد کرده است بنابراین ما باید هر چه زودتر به وضعیت عادی آموزش که همان حضور دانشجویان در دانشگاه‌ها است برگردیم. برنامه‌ریزی وزارت بهداشت این است که قبل از پایان شهریور ماه دانشگاهیان اعم از اساتید و دانشجویان واکسیناسیون شوند تا بدون مشکل در دانشگاه‌ها حضور داشته باشند.»
همچنین علی‌اکبر حق‌دوست، معاون آموزشی وزارت بهداشت دراین‌باره به مهر گفت: «معاونت آموزشی وزارت بهداشت، وزارت علوم و دانشگاه آزاد درخواست خود را مبنی بر واکسینه شدن دانشجویان ارائه داده‌اند تا در ابتدای سال تحصیلی جدید و مهر ماه ۱۴۰۰ با واکسینه شدن دانشجویان، کلاس‌ها به صورت حضوری و دانشگاه‌ها تقریباً به شکل عادی برگزار شود. اگر اولویت را بر اساس سن و بیماری‌های زمینه‌ای قرار دهیم دانشجویان در گروه‌های پر اولویت قرار نمی‌گیرند ولی از آنجا که خود آموزش عالی کشور یک مهم بزرگ است و اگر چرخه آموزش عالی کشور باز هم متوقف بماند، اثرات نامطلوب طولانی مدتی خواهد داشت و از آنجا که درست است که برای جوانان زیاد خطری وجود ندارد، ولی چون این گروه تماس زیادی داشته و فعال هستند و ارتباطات آنها زیاد است، تزریق واکسن دانشجویان هم چرخه آموزش عالی را فعال می‌کند و هم کمک می‌دهد که سیکل انتقال در جامعه کم شود.»
اما باید دید هدف این سه وزارتخانه برای شروع آموزش حضوری در مهرماه محقق خواهد شد، چراکه تحقق چنین هدفی باتوجه به تعداد دانش‌آموزان و دانشجویان در کنار استادان و معلمان و سایر کارکنانی که در دانشگاه‌‌ها و مدارس حضور دارند نیاز به تعداد زیادی دُز واکسن دارد. اواخر سال گذشته و همزمان با هفته آمار (آبان 99)، وزارت آموزش و پرورش اعلام کرد که تعداد دانش‌آموزان از 15میلیون نفر گذشته است. آن‌طورکه ایرنا گزارش داده براساس آخرین آمار ثبت‌نام دانش‌آموزان در سال تحصیلی گذشته (بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه سناد) ۱۵میلیون و ۱۳۸هزار و۵۲۳نفر جامعه دانش‌آموزان را تشکیل می‌دهند که از این میان هشت میلیون و ۲۷۸هزار و ۲۸۲نفر در دوره ابتدایی، سه میلیون و ۴۳۷هزار و ۶۷۳نفر در دوره متوسطه اول و ۲میلیون و ۶۸۹هزار و ۳۴۴نفر در دوره متوسطه دوم ثبت نام شده‌اند. بنابراین برای همین تعداد دانش‌آموز و باتوجه به‌این‌که واکسن کرونا دو دُزی است بیش از 30میلیون واکسن نیاز است.  از طرفی به‌گزارش ایرنا(2آبان 1399- همزمان با هفته آمار) تعداد جمعیت دانشجویی کشور در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ در موسسات آموزش عالی کشور، سه میلیون و ۳۷۳ هزار و ۳۸۸ نفر است. که برای این تعداد دانشجو برای واکسینه کردن آن‌ها بیش از 6میلیون واکسن کرونا لازم است. با یک حساب سرانگشتی می‌شود به این نتیجه رسید که برای شروع آموزش حضوری در مدارس و دانشگاه‌ها چیزی حدود 37میلیون واکسن لازم است و این تعداد جدا از واکسن‌هایی‌ست که باید معلم‌ها و کادر مدارس و دانشگاه تزریق کنند تا امکان مبتلا شدن افراد حاضر در محیط دانشگاه و مدارس به‌کمترین احتمال ممکن برسد.
حالا سوال این است که باتوجه به تعداد دُزهای وارداتی واکسن و همچنین احتمال به‌نتیجه رسیدن تولیدات داخلی واکسن کرونا آیا تهیه کردن چیزی نزدیک به 40میلیون دُز واکسن برای مدارس و و دانشگاه‌ها در مدت 4ماه باقی مانده تا شروع سال تحصیلیِ جدید شدنی هست یا نه؟
 به‌نظر می‌رسد اگر انجام واکسیناسیون برای چنین خواسته‌ای تکمیل نشود باتوجه به‌اینکه دانش‌آموزان یکی از مهمترین عوامل گردش ویروس هستند چنین طرحی عواقب سوء دارد. اگر هم واکسیناسیون کامل انجام شود احتمالاً تمام ظرفیت‌های واکسن‌های تهیه شده برای گروه سنی‌ای استفاده می‌شود که در برابر کرونا مقاومت بیشتری دارند. شاید بهتر باشد مسئولان به‌جای تلاش برای بازگشت به آموزش حضوری، درپی سرعت بخشیدن به انجام عملیات واکسیناسیون براساس سند تنظیم شده برمبنای شرایط سنی افراد باشند.