آیا جرم فرار مالیاتی مشمول مرور زمان میشود؟
پیمان حاجمحمود عطار (وکیل دادگستری)سیاست جنایی تقنینی ایران براساس قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 و قانون کاهش مجازات حبس مصوب 1399 به سمت قضازدایی از رفتارهای نابهنجار شهروندان گرایش یافته است. یکی از موارد قضا زدایی و اصل حداقلی مجازات، قاعده مرور زمان میباشد که برمبنای آن چنانچه در مواعد قانونی، جرم تحت تعقیب محاکمه یا اجرای حکم مجازات قرار نگیرد، مشمول مرور زمان میگردد و تعقیب متهم در هر مرحله این مراحل موقوف میشود.
با بررسی قوانین پیش گفته این گونه میتوان استنباط کرد که درسیاست جنایی تقنینی نوین، اصل بر شمولیت قاعده مرور زمان برهمه جرایم است، مگر موارد خاص که در قانون احصاء شدهاند. یکی از مواردی که برمبنای قانون مجازات اسلامی، جزء استثنائات براصل است، جرم فرار مالیاتی است.
به موجب تبصره ماده 36 از قانون مجازات اسلامی، درخصوص یک سری از جرایم، چنانچه مبلغ موضوع جرم بالای یک میلیارد ریال باشد، انتشار حکم محکومیت بزهکار در رسانههای گروهی الزامی است. یکی از جرایم احصاء شده دراین تبصره جرایم مالیاتی است. همچنین درماده 109 همین قانون درخصوص جرایمی که مشمول مرور زمان تعقیب، صدورحکم و اجرای مجازات نمیشوند چنین آمده است:«ماده 109 – جرایم ذیل مشمول مرور زمان تعقیب، صدورحکم و اجرای مجازات نمیشوند: الف- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور. ب- جرایم اقتصادی شامل کلاهبرداری و جرایم موضوع تبصره ماده 36 این قانون با رعایت مبلغ مقرردرآن ماده. پ- جرایم موضوع قانون مبارزه با مواد مخدر.»
ملاحظه میکنید که در بند ب این ماده، جرایم مندرج درتبصره ماده 36 بارعایت مبلغ یک میلیارد ریال مندرج درآن مشمول مرورزمان نمیشوند. نتیجه این که جرایم مالیاتی ازجمله جرم فرارمالیاتی از مواردی است که ازجمع بین تبصره ماده 36 و ماده 109 قانون مجازات اسلامی، مشمول مرور زمان نمیشوند. البته دوباره تاکید میکند با قید این امر که مبلغ جرم مذکور بالای یک میلیارد ریال (100 میلیون تومان) باشد.