احمدی‌نژاد و یک نامزد نیابتی

همدلی| محمود ‌احمدی‌نژاد همچون انتخابات پیشین ریاست جمهوری تحرکات انتخاباتی خود را آغاز کرده است. اگرچه هنوز هیچ یک از چهره‌های سیاسی تمایل خود را برای شرکت در انتخابات اعلام نکرده‌اند، اما جاروجنجال‌های سیاسی نزدیک به انتخابات از جمله نشانه‌های حضور برخی از چهره‌ها در انتخابات است. با این حال ‌این‌که چهره‌‌ای مثل ‌احمدی‌نژاد بتواند از فیلتر شورای نگهبان عبور کند، بعید به نظر می‌رسد، از این‌رو احتمالاتی مبنی بر شرکت کاندیدای نیابتی از سوی ‌احمدی‌نژاد در انتخابات مطرح می‌شود. گرچه هنوز مشخص نیست که آیا روش کاندیدای نیابتی اساساً روش خوبی برای کسب پیروزی در انتخابات است یا نه. از این‌رو درباره این مسئله را از واعظ آشتیانی، فعال سیاسی اصول‌گرا پرسیدیم که در ادامه می‌خوانید.
واعظ آشتیانی در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی همدلی میگوید که «در هر انتخابات چهره‌های سیاسی مختلفی سعی می‌کنند شانس خود را امتحان کنند و از فضای انتخابات به نفع خود بهره‌گیری کنند. به هر حال هر کنش‌گر سیاسی نظراتی دارد و در کشور آزادی فراهم شده تا اگر افراد می‌خواهند کاندیدای مجلس شورای اسلامی یا ریاست جمهوری شوند، بعد از عبور از فیلترهای قانونی شورای نگهبان بتوانند شانس خود را امتحان کنند. این فیلترها به طور مشخص در قانون ذکر شده است.»
او با تاکید بر ‌این‌که«حضور انتخاباتی محمود ‌احمدی‌نژاد نیز مستثنی از قاعده نیست»، گفت:«تا امروز بحث کاندیداتوری ریاست جمهوری او مشخص نشده است، اما به فرض تمایل او به شرکت در انتخابات، باید سیر قانونی آن را طی کند و در صورتی که مجوز قانونی شرکت در انتخابات را دریافت کند، می‌تواند شروع به فعالیت کند.»

کاندیدای نیابتی محمود ‌احمدی‌نژاد

واعظ آشتیانی درباره احتمال معرفی کاندیدای نیابتی از سوی احمدی‌نژاد تصریح کرد: «‌این‌که او از چهره‌ای دفاع یا حمایت کند، هنوز مشخص نیست. به اعتقاد من اگر او تصمیم به حمایت از کاندیدایی بگیرد، لزوماً به معنای رای‌آوری آن فرد نیست. شاید طرفداران او در عرصه انتخابات به فرد مورد نظر اقبال نشان دهند، اما به کاندیدای نیابتی او رغبتی نداشته باشند.»
او ادامه داد: «تجربه انتخابات‌ها در ایران نشان داده که کاندیداهای نیابتی نمی‌توانند پیروز عرصه انتخابات باشند.» 
این فعال سیاسی اصول‌گرا در پاسخ به این پرسش که آیا شما حسن روحانی را کاندیدای نیابتی اکبر ‌هاشمی رفسنجانی در سال 92 نمی‌دانید، بیان کرد: «درست است که آقای روحانی ادعا می‌کرد که کاندیدای نیابتی بوده، اما در پیروزی روحانی در سال 92 اتفاقات متعددی از جمله فضای رسانه‌ای و فضای مجازی موثر بوده است. البته شاید درصدی از آرای او در این انتخابات مربوط به کاندیداتوری نیابتی بوده اما مولفه‌های دیگری در این مسئله دخیل بوده است.»

 اقبال به کاندیدای نیابتی

او خاطرنشان کرد: «‌این‌که تصور کنیم یک کاندیدای نیابتی به صرف پشتیبانی یک چهره سیاسی می‌تواند موفق باشد، اشتباه است. در هر انتخاباتی باید فشار رسانه‌ها وجود داشته باشد. تصمیم‌گیری افکار عمومی و رسانه‌ها در کنار حمایت یک چهره‌سیاسی می‌تواند بر رای‌آوری فرد اثر گذارد. فراموش نکنیم مردمی که تصمیم گرفته‌اند به کسی رای دهند با جنگ‌هایی از این دست نمی‌توان آن را تغییر داد.»
واعظ آشتیانی خاطرنشان کرد: «شاید اقبال عمومی نسبت به فردی وجود داشته باشد، اما ممکن است که اقبالی نسبت به فرد نیابتی مورد حمایتش نباشد. برای کسب توفیق در هر انتخابات یک کاندیدای نیابتی دست کم باید از کف رای برخوردار باشد. در این صورت ممکن است که با زمینه‌چینی فضای سیاسی و پشتیبانی افراد به موفقیت دست یابد.»
او با تشریح عوامل رای‌آور در انتخابات 1400 تصریح کرد: «در مورد عوامل موثر در پیروزی انتخاباتی باید عوامل مختلف را در کنار هم قرار داد. اما نباید فراموش کرد که بحث رسانه بسیار مهم است و امروز رسانه از جنگ نظامی به مراتب قوی‌تر است.» 

 کدام چهره‌ها می‌توانند مشارکت را افزایش دهند؟

کاهش مشارکت در انتخابات مجلس یازدهم از جمله عواملی است که موجب نگرانی برخی است. اصلاح‌طلبان می‌گویند کاهش مشارکت شانس آنها را برای پیروزی کم می‌کند، اما اصول‌گرایان درباره مشارکت انتخاباتی و تاثیر آن بر پیروزی چهره‌های دو جناح نظر دیگری دارند. واعظ آشتیانی درباره مشارکت انتخاباتی مجلس یازدهم گفت: «به اعتقاد من میزان مشارکت انتخاباتی مردم در مجلس یازدهم در حد استانداردهای دنیا بود. در کشور ما حضور مردم بیش از استانداردهای دنیا است، این شائبه پیش آمده که مشارکت انتخاباتی کم است. درحالی که این‌طور نیست.»
او تصریح کرد: «درباره ‌این‌که چرا مشارکت انتخاباتی مردم از دوره‌های قبل کمتر شده باید از مسئولان اجرایی کشور و دولت سوال کنیم. هرچه مسئولان موفق‌تر عمل کرده باشند، مشارکت مردم پای صندوق رای بیشتر می‌شود. البته گروهی از مردم هستند که اتفاقا شرکت در انتخابات را جدا از باور به نظام می‌دانند. آنها نظام را دوست دارند و این مسئله را به عملکرد دولت‌ها گره نمی‌زنند. دلخوری این بخش از مردم برای عدم شرکت در انتخابات نسبت به عملکرد مسئولان است.»
این فعال سیاسی اصول‌گرا بیان کرد: «تعداد باورمندان به نظام جمهوری اسلامی به میزانی هست که استحکام نظام را قوام بدهد. عقل و منطق هم همین مسئله را ایجاب می‌کند. اگر دولتی ضعیف باشد مشکل از نظام نیست.»
او در پاسخ به این سوال که کدام چهره‌ها می‌توانند مشارکت انتخاباتی مردم را جلب کنند، گفت: «رقابت بین آقایان رئیسی و قالیباف در جبهه اصول‌گرا می‌تواند تنور انتخابات را داغ کند و در نهایت نیز یک نفر به نفع دیگری کنار برود.»
وی در پایان تصریح کرد: «این دو چهره سیاسی می‌توانند رقابت را با رقبای دیگر گروه‌ها و احزاب پررنگ کنند. اما جریان اصلاحات به علت عملکرد ضعیف دولت یازدهم و دوازدهم، چهره کاریزمایی که بتواند رای‌آوری داشته باشد و بتواند مشارکت بخشی از سرمایه اجتماعی اصلاح‌طلبان را جذب کند، ندارند. افرادی که الان در اردوگاه اصلاح‌طلبی از آنها یاد می‌شود، قابلیت جذب آرای مردم را ندارند.»