بازگشت خاورمیانه به روزهای شلوغ

همدلی|  التهاب‌های جدید و روزمره در خاورمیانه، به مانند همیشه در جریان است و همچنان بخش مهمی از اخبار هر روز رسانه‌ها را به خود اختصاص میدهد. عملیات جدید نیروهای انصارالله یمن در ریاض و حمله آنان به مواضع نظامی عربستان با موشک‌های بالستیک «ذوالفقار»، حمله اخیر نیروهای هوایی آمریکا به مواضع نیروهایی در خاک سوریه که ادعا شده است مورد حمایت ایران بوده‌اند و حمله چند روز پیش جبهه مقاومت به کشتی اسرائیلی در آبهای دریای عمان، که به عقیده رژیم صهیونیستی با حمایت ایران انجام گرفته است، تنها نمونه‌ای از آشوب‌های جدید در این منطقه ناآرام است.
این در حالی است که سیاست‌های دولت جدید آمریکا در این منطقه نیز خود به عامل دیگری در تشدید این ناآرامی‌ها تبدیل شده است. به عقیده برخی ناظران سیاسی، ادامه تقابل علنی آمریکا با ایران در موضوع هسته‌ای و هشدار رئیس جمهور جدید این کشور به تهران در مورد فعالیت‌های نظامی برون‌مرزی ایران، در کنار رویکرد جدید آمریکا در برابر عربستان و افشای جزئیات اطلاعاتی در مورد قتل جمال خاشقجی، می‌تواند دورنمایی از پیگیری دوباره برنامه ایجاد خاورمیانه جدید را این بار از سوی دموکرات‌های آمریکایی در اذهان زنده کند.
سرتیپ یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح یمن روز گذشته در یک پیام توئیتری اعلام کرد که عملیات بزرگ رزمندگان یمنی در عمق خاک عربستان سعودی تحت عنوان «عملیات توازن بازدارندگی پنجم» با موفقیت انجام شده است. به گزارش شبکه المسیره، این مقام نظامی یمن در توضیحات خود درباره این عملیات اشاره کرده است: «در این عملیات که از شامگاه شنبه آغاز شد، از موشک‌های بالستیک «ذوالفقار» و ۱۵ پهپاد استفاده شده است. در حملات فوق، ۹ پهپاد صماد۳، برخی مواضع حساس عربستان در ریاض را هدف حملات خود قرار دادند و همچنین با استفاده از شش پهپاد قاصف، حملاتی به مواضع نظامی در مناطق «ابها» و «خمیس مشیط» عربستان انجام گرفت.»
در مقابل اما مقام‌های عربستانی مدعی شدند که پهپادهایی را که به سمت جیزان در جنوب عربستان و خمیس مشیط پرتاب شده بودند، منهدم کرده‌اند. عربستان همچنین مدعی شده است که حمله بالستیکی به ریاض و حملات پهپادی به سمت خمیس مشیط، جیزان و منطقه جنوبی را رهگیری و خنثی کرده است. این در حالی است که منابع خبری شنبه شب اعلام کردند که شهر ریاض، پایتخت عربستان با چهار فروند موشک، هدف‌گیری شده و تمامی پروازهای فرودگاه این شهر متوقف شده است.
این در حالی است که روز گذشته و در پی حملات ائتلاف عربی به شهرستان الحوک در الحدیده، پنج یمنی از جمله یک دختربچه کشته و چندین تن دیگر زخمی شدند. به گزارش المسیره، پهپادهای وابسته به این ائتلاف عربی، منزل یکی از شهروندان یمنی در محله الربصه در شهرستان الحوک (جنوب شهر الحدیده) را هدف قرار داده و منجر به این تلفات شدند.
با این وجود، حملات نظامی یمنی‌ها به ریاض، تنها مشکل این روزهای عربستان نبوده است. در پی انتشار گزارش اطلاعاتی سیا درباره دست داشتن محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در جریان قتل جمال خاشقجی و درخواستها برای تحریم و مجازات او، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا اعلام کرد که دولتش فردا اطلاعیه ای درباره عربستان صادر خواهد کرد. به گزارش رویترز، جو بایدن در پاسخ به این سوال که آیا دولتش محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را به خاطر این پرونده مجازات خواهد کرد یا خیر، گفت: «ما روز دوشنبه اعلام خواهیم کرد که به طور کلی در مورد عربستان چه خواهیم کرد.»
اظهارات بایدن یک روز پس از انتشار گزارش اطلاعاتی ایالات متحده مطرح شد که در آن نتیجه‌گیری شده ولیعهد سعودی با ربودن و یا کشتن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار منتقد موافقت کرده است. گزارش اطلاعات آمریکا حاکی از آن بود که محمد بن سلمان از سال 2017، کنترل کامل بر سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی عربستان را به دست داشته است و این امر بسیار بعید است که مقامات سعودی بدون چراغ سبز ولیعهد، چنین عملیاتی را انجام داده باشند. در همین حال وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز ساعتی پس از انتشار این گزارش، احمد العسیری، معاون سابق رئیس سازمان اطلاعات عربستان و اعضای واکنش سریع موسوم به یگان ببر را در لیست تحریمها قرار داد. همزمان، وزارت خارجه آمریکا نیز با اعمال محدودیت صدور ویزا به ۷۶ تبعه عربستان سعودی، ورود آنان به خاک ایالات متحده را ممنوع اعلام کرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا با اعلام این خبر گفت که کشورش، افرادی را که به فعالان، منتقدان و خبرنگاران حمله یا آنها را تهدید می‌کنند، تحمل نخواهد کرد. همچنین جان برنان، مدیر اسبق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) از جو بایدن خواست که چشمش را به روی اقدامات محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان نبندد و ورود این ولیعهد عربستانی را به آمریکا ممنوع کند.
با این حال جو بایدن بایدن روز جمعه اعلام کرد که در تماسی که با پادشاه عربستان داشته، صریحا تاکید کرده که کشتار مخالفان سیاسی قابل‌قبول نیست و باید با نقض‌های حقوق بشر برخورد شود. در همین زمینه یکی از دیپلمات‌های غربی در ریاض به رویترز  گفت: «این اقدام نمادین نشان داد که ترامپ، محمد بن سلمان را در جایگاهی قرار داده بود که سزاوار آن نیست و حال زمان آن فرا رسیده که ولیعهد عربستان را سرجایش بنشانیم و او را به جایی که به آن تعلق دارد بازگردانیم.»
بر اساس گزارش رویترز، بایدن احتمالا پا را از اقدامات نمادین فراتر می‌گذارد چرا که دولتش در حال حاضر اشاره کرده که اگر ریاض نگرانی‌های حقوق بشری به وجود آورد، احتمالا فروش‌های تسلیحاتی خود به یکی از بزرگ‌ترین خریدارانش را لغو می‌کند و قراردادهای آتی را تنها به تسلیحات دفاعی، محدود خواهد کرد. این در حالی است که واشنگتن، ممنوعیت ترامپ را برای معامله با حوثی‌های یمن که در حال حاضر با نیروهای سعودی و متحدانشان در جنگ هستند، لغو کرده و از سوی دیگر حمایت‌های نظامی خود از عربستان را در جنگ با یمن، قطع کرده است.
در سوی دیگر خاورمیانه، حاشیه‌های حمله به یک کشتی اسرائیلی در آبهای دریای عمان، همچنان ادامه دارد. کشتی اسرائیلی «ام‌وی هلیوس ری» که در شامگاه پنجشنبه با پرچم باهاما در دریای عمان حرکت می‌کرد، از سوی مهاجمین ناشناس مورد هدف قرار گرفت و پس از وقوع انفجار در آن برای  این کشتی باری متعلق به اسرائیل برای تعمیر به سوی بندر دبی تغییر مسیر داد و در امارات لنگر انداخت. به گزارش شرکت امنیت دریایی «درایاد گلوبال»، این کشتی مخصوص حمل خودرو بوده و از مبدا بندر دمام عربستان، در حال حرکت به سوی سنگاپور بوده است. بر اساس گزارش شبکه تلویزیونی «کان» متعلق به رژیم صهیونیستی، این کشتی متعلق به فردی نزدیک به «یوسی کوهن»، رئیس‌سرویس جاسوسی موساد است. این شبکه گزارش داده است که براثر این حمله، 2 شکاف در این کشتی ایجاد شده و هنوز مشخص نیست که این حمله با موشک یا به وسیله مین انجام شده است. پس از این حادثه، برخی خبرگزاری‌های خارجی و مخصوصا رسانه‌های اسرائیلی، ایران را سبب ساز اصلی آن معرفی کردند. این در حالی است که مقام‌های ایرانی تاکنون درباره حادثه رخ داده در این کشتی اظهار نظری نکرده‌اند، هر چند تهران در ماه‌های اخیر اسرائیل را در چند حمله صورت گرفته در داخل خاک ایران، از جمله انفجار در تاسیسات هسته‌ای نطنز  شد و ترور محسن فخری‌زاده، مقصر می داند.
بنی گانتس در گفت‌وگو با یکی از رسانه‌های اسرائیلی، احتمال دست داشتن ایران در این حمله را تایید کرد و در این زمینه گفت: «نزدیکی بین محل حادثه و ایران، این نگرانی را ایجاد می‌کند که این کشور مسئول حمله باشد.» او در عین حال تاکید کرد که هنوز تحقیق کاملی در این زمینه انجام نگرفته است. او همچنین اضافه کرده است: «باید تحقیقات خود را ادامه دهیم. ایرانی‌ها به دنبال آسیب زدن به اسرائیل و زیرساخت‌های کشور هستند.» این در حالی است که گیلاد اردان، سفیر اسرائیل در ایالات متحده آمریکا و نماینده این کشور در سازمان ملل نیز روز گذشته به رادیو ارتش اسرائیل گفت: «هیچ گاه این موضوع مخفی نبوده است که ایرانی‌ها در تلاش هستند که به اهداف اسرائیلی آسیب برسانند.» او همچنین مدعی شد که انفجار در کشتی اسرائیلی شبیه حملات قبلی ایران بوده است. موازی با این اظهار نظرهای مقام‌های اسرائیلی، مبنی بر این که در پشت حمله به کشتی باری این کشور در دریای عمان، ایران قرار گرفته است، روزنامه کیهان نیز در گزارشی به صراحت اعلام کرد که  این حمله از سوی محور مقاومت، مدیریت شده است. کیهان در این زمینه نوشت: «اقدامات محور مقاومت در سوریه و عراق و همچنین پیشروی‌های سریع انقلابیون یمن در مارب در کنار این حمله به کشتی جنگی رژیم صهیونیستی که در پوشش کشتی باربری و با پرچم کشوری دیگر در حال تردد بود، نشان می‌دهد که گفته تمام شدن دوران بزن در روها، حرف دقیقی بوده است.» این روزنامه همچنین مدعی شده است که این شناور، یک کشتی نظامی متعلق به اسرائیل بوده است که احتمالا به دنبال جاسوسی در خلیج فارس، بوده است.