«برنو» تفنگ ارتش ایران شد

هفتم بهمن ماه 1309 (27 ژانويه 1931) درپي يك بررسی طولانی، شاه وقت كه فرمانده كل نيروهای مسلح بود موافقت كرد كه «ماوزر Mauser» ساخت آلمان پس از يك دوره آزمايش چندساله، تفنگ رسمی ارتش ايران شود. اين آزمايش روي ماوزرهای «وي. زي 24 ـ VZ » يعني ماوزر ساخت سال 1924 صورت گرفت و ستاد ارتش در سال 1934 (1313) به آن نمره قبولی داد. از آن پس ماوزر كه توليد انبوه آن از سال 1898 (110 سال پيش) در «اوبرنادورف» آلمان آغاز شده بود و در طول جنگ جهاني اول به عنوان دقيق‌ترين و خوشدست‌ترين تفنگ سبك به‌كار رفته بود جای تفنگ‌های روسی (ناگانت = نوغان) و انگليسی و ... را در ارتش ايران گرفت. اين تفنگ توسط دو برادر آلمانی به نام‌های «پتر پل» و «ويلهلم» ماوزر Mauser Brothers براي ارتش آلمان ساخته شده بود. كارخانه ماوزر بعدا شعبه خود را در شهر «برنو» واقع در ايالت موراويای چك اسلواكی داير كرد و دولت ايران كه مشتری كمپانی «اشكودا» بود ترجيح داد كه تفنگ‌های ماوزر ساخت شهر برنو Brno را خريداری كند و از آن پس در ايران نام «برنو» بر تفنگ‌های ماوزر گذارده شد كه پنج تير و تك تير بودند. از دهه 1940، ايران خود دست به ساختن برنو زد و آن را در كارخانه‌های تسليحات (معروف به مسلسل‌سازی واقع در نزديكی دوشان تپه) و در دو نوع ساخت: برنو كوتاه و برنو معمولی. ميان دو جنگ اول و دوم جهانی بيش از يك ميليون ماوزر در آلمان و شهر برنو ساخته شد كه علاوه بر 11 لشكر پياده در ورماخت، ارتش‌های ژاپن و رومانی هم به آن مجهز شده بودند. از اواخر دهه 1950 (سال 1957) به تدريج تفنگ‌های نيمه خودكار آمريكايی «ام ـ 1» M_1 جای برنو را در ارتش ايران گرفت. تفنگ «ام ـ1» كاليبر 30 در سال 1938 توسط مهندسی به نام «جان گارند John Garand» ساخته شده بود و ارتش آمريكا از آن‌ها در جنگ جهانی دوم و جنگ كره استفاده كرده بود. ارتش آمريكا تا دهه 1960 به تدريج تفنگ‌ها «ام ـ 14» و بعدا «ام ـ 16» را در واحدهای خود جانشين «ام ـ 1» كرده بود. از دهه 1970 ارتش ايران به وارد كردن تفنگHeckler&Koch G_3 هكلر و كخ (ژ ـ 3) و بعدا كالاشنيكوف Kalashnikov دست زد و... اينك از برنو به علت زيبايی به عنوان تفنگ تشريفاتی استفاده مي‌شود. پس از خيانت شهريور 1320 (آگوست 1941) و مرخص شدن سربازان پادگان‌ها، بسياري از برنوهای ارتش به دست افراد ايل‌ها و عشاير و نيز راهزنان افتاد كه سال‌ها باعث ناامنی كشور بود.

منبع: روزنامک