انگشت بایدن روی ctrl+z

همدلی|   محسن رفیق: آمریکا، پوست انداخت. در حالی که از یک سو ترامپ، پشت به بایدن و کاخ سفید، قواعد بازی را نادیده گرفت و قبل از مراسم تحلیف، کلیدها را تحویل داد، بایدن نیز از همان لحظه اول شروع ریاست جمهوری‌اش، تغییر را آغاز کرد و با لغو  ۱۷ دستور اجرایی امضا شده توسط ترامپ، برخی از سیاست‌های رئیس جمهور پیشین را به حالت اول در آورد. چیزی که در دنیای فناوری به فرمان معروف ctrl+z معروف است.
صدور این دستورات اجرایی جدید که همگی آنها در تقابل با تصمیمات رئیس جمهور قبلی آمریکا بود، پیام‌های شفافی از رویکرد او را به آمریکا و جهان مخابره کرد. شاید بتوان گفت که حرکت در مسیری کاملا مخالف با ایده‌های ترامپ، نمود واضحی از رویکرد بایدن در این روزهای آغازین بوده است. در این بین به نظر می‌رسد که تصمیماتی چون لغو دستور اجرایی درباره ممنوعیت سفر اتباع برخی کشورهای اسلامی به آمریکا، تعلیق ساخت دیوار حائل در مرز با مکزیک، بازگشت آمریکا به سازمان بهداشت جهانی و نیز توافقنامه آب و هوایی پاریس، الزامی کردن استفاده از ماسک در نهادهای فدرال و سفرهای بین ایالتی، نمونه‌‌ای از تصمیمات سریع رئیس جمهوری است که در ایجاد تغییرات آمریکای مورد نظر ترامپ، هیچ اتلاف وقتی را جایز نمی‌بیند.
دستورات دیگر شامل لغو برخی سیاست‌های مهاجرتی ترامپ نظیر اعمال قوانین سختگیرانه علیه مهاجران غیرقانونی و اجرای مجدد قوانین مهاجرتی موسوم به «رویاپردازان» است. او در یکی از دستورات خود، بودجه ساخت دیوار مرزی که ترامپ دستور ساخت آن را داده بود، حذف کرد. دولت بایدن برای بازگشت به سازمان بهداشت جهانی گفته است که این نهاد بین‌المللی برای هماهنگی در واکنش جهانی به پاندمی کرونا نقشی حیاتی دارد. گفته شده دکتر فائوچی، به ریاست از هیات نمایندگان آمریکا طی نشست روزهای آتی این سازمان شرکت خواهد کرد. بایدن همچنین برخی قوانین دیگر در مبارزه با کرونا را صادر کرد که براساس آنها هرگونه تبعیض براساس جنسیت و محل تولد ممنوع شده است. او با چالش ۱۰۰ روز ماسک زدن، از آمریکایی‌ها می‌خواهد که برای مدت ۱۰۰ روز ماسک بزنند؛ همچنین، زدن ماسک در مراکز دولتی اجباری اعلام شده و کارمندان ملزم به زدن ماسک هستند. نشریه آلمانی اشپیگل در این رابطه نوشت: «بایدن نمی‌تواند منتظر بماند تا کنگره جدید در مورد قوانینی که از سوی دونالد ترامپ صادر شده به توافق برسد. از این‌رو او از قدرت ریاست جمهوری هرچند محدود خود استفاده کرد تا این دستورات اجرایی را به سرعت لغو کند.» به گزارش این نشریه، با توجه به این دستورات اجرایی، به نظر می‌رسد بایدن قصد ندارد برای بازگرداندن مسیر سیاست‌های دولت زیاد منتظر هماهنگ شدن با کنگره بماند. او به زودی برنامه‌های خود را برای اصلاح زمینه‌های اصلی سیاسی به سرعت و پشت سر هم ارائه خواهد کرد و در صورت لزوم از اختیارات خود برای اجرای آنها استفاده می‌کند. از جمله این موارد اصلاح سیاست بهداشتی، فشار جدید برای تقویت اقتصاد و یک برنامه جامع برای اصلاح قوانین مهاجرت است.
این در حالی است که استیضاح ترامپ نیز همچنان در دستور کار مجلس قرار دارد، امری که نتیجه آن می‌تواند ترامپ را از حضور در رقابت‌های بعدی ریاست جمهوری آمریکا نیز محروم کند. در همین زمینه نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا اظهار کرد که ادامه یافتن فرآیند محاکمه برای استیضاح دونالد ترامپ رئیس جمهور سابق در مجلس سنا به درخواست جو بایدن رئیس جمهور فعلی این کشور برای اتحاد آسیب نخواهد زد.
پلوسی به خبرنگاران در کنگره گفت:«حقیقت این است که رئیس جمهور سابق آمریکا مرتکب اقدام در راستای تحریک به شورش شده است.» او اظهار کرد: «من فکر نمی‌کنم گفتن این که «بیایید آن را فراموش کنیم و ادامه دهیم» چندان اتحادساز باشد. شما این گونه اتحاد ایجاد نمی‌کنید.» بر اساس گزارش‌ها بازگشت به توافق هسته‌‌ای با ایران، یکی دیگر از مواردی است که در آینده‌‌ای نزدیک در برنامه‌های بایدن قرار خواهد گرفت. در همین زمینه پایگاه خبری نشنال‌نیوز گزارش داد که جن ساکی سخنگوی کاخ سفید ساعاتی پس از آغاز به کار رسمی دولت جدید آمریکا اعلام کرد که رئیس جمهور کشورش در اولین تماس‌های تلفنی خود با سران خارجی، شامل متحدان نزدیک واشنگتن درباره بازگشت مشروط آمریکا به توافق هسته‌‌ای با ایران رایزنی خواهد کرد.
جن ساکی که در اولین کنفرانس خبری خود سخن می‌گفت، در ادامه بیان کرد: «ایران باید به پیروی از محدودیت‌های هسته‌ای‌اش ذیل این توافق بازگردد تا بتوان در این زمینه به پیشرفت دست پیدا کرد.» او اضافه کرد: «رئیس جمهور بایدن به روشنی مشخص کرده که معتقد است آمریکا باید از طریق دیپلماسی به دنبال تقویت و تشدید محدودیت‌های هسته‌‌ای ایران و رسیدگی به سایر نگرانی‌ها باشد.»
از سوی دیگر مارک فیتز پاتریک معاون پیشین وزارت امور خارجه آمریکا در صفحه توئیترش با بازنشر گزارشی از پایگاه خبری المانیتور با تیتر «اول چه کسی به توافق هسته‌ای باز می‌گردد؟» نوشت: «پاسخ این است که ایران و آمریکا باهم به سمت احیای برجام(توافق هسته ای) پیش می‌روند.» این در حالی است که انتصاب احتمالی رابرت مالی، دستیار ویژه باراک اوباما و یکی از اعضای گروه مذاکره‌کنندگان هسته‌ای با ایران،  به عنوان نماینده ویژه دولت جدید آمریکا در امور ایران باعث انتقاد شدید گروه‌های تندرو شده است. سناتور تام کاتن چهره ضد ایرانی نیز درباره این انتصاب نوشته است:« این به شدت مشکل ساز است زیرا مالی دارای سابقه طولانی در همدردی با ایران و دشمنی با اسرائیل است و اگر او انتخاب شود، تهران، شانس بزرگی نصیبش شده است.»
در سوی دیگ اما جنت یلن گزینه پیشنهادی سمت وزارت خزانه‌داری آمریکا در دولت بایدن درباره سیاست‌های دولت جدید درباره توافق هسته‌ای گفت: «دولت بایدن متعهد به اطمینان یافتن از این است که ایران اقدامات مناسبی در راستای از سرگیری پایبندی اش انجام دهد. ایران تنها در صورتی از لغو تحریم‌ها تحت برجام بهره مند خواهد شد که به محدودیت‌های هسته‌‌ای‌اش پایبند باشد.»
یلن با ذکر ادعاهایی علیه ایران گفت: «علاوه بر این، اگر تایید صلاحیت شوم، اطمینان خواهم داد که وزارت خزانه داری کار مهم خود را در مبارزه با «حمایت ایران از تروریسم و ضایع کردن حقوق بشر» ادامه می‌دهد.» او درباره تحریم‌ها در دولت بایدن گفت: «دولت بایدن به حفظ تحریم‌ها و اعمال تحریم‌ها بر نهادهای ایرانی که مرتکب تضییع حقوق بشر می‌شوند و ارزیابی ابزارها برای مبارزه با دولت‌های حامی تروریسم ادامه خواهد داد. به ویژه آن که، رئیس‌جمهور بایدن متعهد به همکاری با متحدان و شرکایمان برای مقابله با فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه از جمله حمایتش از نیروهای نیابتی است.»
بر اساس این گزارش، اظهارات یلن درباره شرط دولت بایدن برای بازگشت به توافق هسته‌‌ای در پی این مطرح می‌شود که بایدن در وعده‌های انتخاباتی‌اش اعلام کرده بود در صورت بازگشت ایران به پایبندی کامل به توافق هسته‌ای، به این توافق باز می‌گردد.
به هر روی، رویکرد جدید بایدن با استقبال قدرت‌های بزرگ و رقیب این کشور هم روبرو شده است. وزارت خارجه چین پس از پایان مراسم تحلیف بایدن اعلام کرد که پکن آماده بهبود روابط با آمریکا با تمرکز بر اتحاد است، روابطی که در دوران ریاست جمهور ترامپ تخریب شده است. به گزارش ایسنا به نقل از خبرگزاری رویترز، هوا چونینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین گفت: «من دقت کردم که رئیس جمهور بایدن بر کلمه وحدت در سخنرانی تحلیف خود تاکید کرد. فکر می‌کنم این دقیقا همان چیزی است که روابط آمریکا و چین این روزها به آن نیاز دارد.» او اضافه کرد که روابط دوجانبه میان دو کشور پس از خرابی‌هایی که دولت ترامپ به بار آورده به بهبود و بازسازی نیاز دارد.