نمایشگاه کتاب در پهنای وب موفق خواهد بود؟

همدلی| علی نامجو: دیگر از بس همگی مردم جهان در واگویه‌ها و فریادهایشان توضیح داده‌اند که باعث تغییر شکل خیلی از اتفاقات و رویدادهای جاری و متداول روی این کره خاکی شده، احتمالاً خیلی از ما حوصله شنیدن حرف‌هایی با این مضمون را نداریم، اما واقعیت همین است. تا همین چند ماه قبل فکر به این‌که فرزندان باید ماه‌ها دوری والدینشان را به جان بخرند و پدران و مادران، فراق جگرگوشه‌هایشان را به جان بخرند، بیشتر به‌نوعی مجازات می‌مانست؛ کسی چه می‌داند، شاید همگی ما در حال سپری کردن مجازاتمان هستیم. خیلی‌هایمان دلمان لک‌ زده برای دیدار دوباره با عزیزی که خیلی دوستدار او هستیم و بعضی‌هایمان شاید امروز در دل حسرت رفتن به استخر، کوه یا انجام تفریحاتی را داشته باشیم که پیش‌ازاین، حتی سال تا سال هم به آن فکر نمی‌کردیم. رفتن به یک رستوران نام‌آشنا و آزادانه لم دادن روی صندلی‌هایش و خیره شدن به منوی غذاهایش، ایستادن در صف خرید پاپ کورن( نه بیت کورن) قبل از رفتن به داخل سالن سینما و نشستن روی صندلی ردیف فلان، دویدن در گل‌فروشی سر کوچه سفارش یک دسته‌گل حسابی دادن برای رفتن به یک عروسی درست‌وحسابی و خیلی چیزهای ریزودرشت دیگر شاید آن‌قدر که در این چندماهه دست‌نیافتنی شده‌اند، دور از دسترس نبوده‌اند. امروز اما اوضاع‌واحوال جهان این‌گونه است.  

جشنواره‌های هنری تبعیدشده

بسیاری از رویدادهای هنری هم  باوجود این ویروس هولناک ناگزیر به تغییر شکل دادن شده‌اند؛ از آن نمونه می‌شود به برگزاری مجازی جشنواره فیلم فجر، جشنواره موسیقی فجر و البته نمایشگاه کتاب تهران اشاره کرد. تجربه برگزاری نمایشگاه کتاب تهران با آن‌همه استقبالی که از سوی جوانان، دانشجویان و البته فعالان عرصه‌های تخصصی گوناگون از آن می‌شد، برای مخاطبان آثار مکتوب، فضایی بین خوف‌ورجا را ایجاد کرده است، از یک‌سو با برگزاری مجازی این رویداد این امکان وجود دارد که شاید آمار مخاطبان در مقایسه با برگزاری نمایشگاه به شکل فیزیکی چندصدبرابر شود و از سوی دیگر با توجه به اختلالاتی که در فضای مجازی دست‌کم بسیاری از ما در طول یکی دو سال گذشته به آن عادت کرده‌ایم، می‌تواند مخاطبان کتاب را بیمناک کند از ترس عقب ماندن از قافله. از سوی دیگر تجربه نشان داده در بسیاری از بزنگاه‌هایی که مردم باید در فضای مجازی اقدام به ثبت‌نام می‌کردند، با فرض بر وصل بودن مدام اینترنت، عدم توانایی بستر درگاه‌های مربوطه، عموم را دچار مشکلات زیادی کرده است. در این میان لذت جمع شدن دورهم و رفتن به نمایشگاه کتاب در مصلای تهران یا پیش از آن شهر آفتاب برای حضور در فستیوال خاطره‌انگیز کتاب تهران و نفس کشیدن بوی کاغذ و پرسه زدن در غرفه‌های مختلف در نمایشگاه کتاب که به‌جز با شیوه حضوری و برگزاری سنتی، با راه‌های دیگر قابل تجربه نیست، بماند. 

امید به تجربه‌ای موفق 

 به هر ترتیب اما امروز نمایشگاه مجازی تهران افتتاح شد. آیین افتتاحیه نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران امروز سه‌شنبه (۳۰ دی‌ماه) با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد. از ساعت 9 صبح امروز سیدعباس صالحی؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی؛ معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، ایوب دهقانکار؛ رئیس نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران و مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران و هومان حسن‌پور؛ رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان گرد هم آمدند تا برای اولین بار این نمایشگاه را در بستر وب افتتاح کنند. این امکان هم برای علاقه‌مندان فراهم شده بود تا بتوانند از طریق آپارات خانه کتاب و ادبیات ایران، این آیین را دنبال کنند. بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، قرار است اولین دوره نمایشگاه مجازی کتاب تهران از اول تا ششم بهمن‌ماه سال جاری برگزار شود. البته برای خدمات‌رسانی هر چه‌بهتر به مخاطبان این نمایشگاه امکانات مختلفی هم در نظر گرفته شده است. مدیرکل بازاریابی و توسعه کسب‌وکار شرکت ملی پست ایران، در همین زمینه اعلام کرده: 12واحد سیار برای دریافت کتاب تعبیه شده است. بابک افروز دراین‌باره گفته: برای جمع‌آوری کتاب از ناشران در نخستین نمایشگاه مجازی کتاب تهران، چهار دفتر پستی، همچون دفتر پست شهید یوسفیان و ۱۲ واحد سیار در محل‌هایی که تراکم بیشتری از انتشاراتی‌ها حضور دارند در نقاط مختلف شهر تهران در نظر گرفته شده است. 

چطور یارانه اعتباری خرید کتاب دریافت کنیم؟

روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران هم درباره چندوچون دریافت «یارانۀ اعتباری خرید کتاب» از سوی سازمان‌ها و نهادها در اطلاعیه‌ای اعلام کرده که آنان باید مراحل زیر را طی کنند: 
1. ارسال درخواست یارانه خرید از طریق پست الکترونیکی ORG@TIBF.IR
2. درخواست در سربرگ متقاضی درج شود.
3. عنوان نامه خطاب به معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد.
4. نحوه استفاده بن مشخص شود که برای تجهیز کتابخانه است یا افراد سازمان.
5. نام و نام خانوادگی نماینده تام‌الاختیار سازمان با ذکر کد ملی و تلفن همراه در نامه قید شود.  
6. درخواست با امضاء مقام مسئول همراه با مهر سازمان متقاضی ارسال شود.  
7. این یارانه به‌صورت الکترونیکی بوده و صرفاً در ایام برگزاری نمایشگاه قابلیت استفاده دارد.
8. بعد از بررسی در معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،  نامه قبول درخواست به پست الکترونیکی مبدأ ارسال خواهد شد.
9. پس از دریافت نامه مذکور، ضرورت دارد حسب مفاد نامه مبلغ سهم سازمان به‌حساب اعلامی واریز و تصویر فیش واریزی ارسال شود.
10. دریافت اطلاعات بیشتر از طریق شماره38512721 (سرکار خانم هوشمند) و شماره واتساپی 09027598368مقدور است.

الف : درخواست یارانه خرید کتاب برای تجهیز کتابخانه:

1. پس از تائید مبلغ واریزی سازمان، نهاد و یا دانشگاه توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعتبار خریدی معادل جمع مبلغ واریزی سازمان، نهاد و یا دانشگاه بعلاوه یارانه تخصیصی معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، به  نماینده تام‌الاختیار معرفی‌شده اختصاص داده می‌شود.  
2. پس از پایان فرآیند خرید توسط نماینده تام‌الاختیار سازمان، نهاد و یا دانشگاه درصورتی‌که محموله‌های خریداری‌شده از طریق پنل پستی نمایشگاه ارسال شود پس از اعلام وصول آن‌ها در سامانه، پول کتاب‌های خریداری‌شده به ناشران  پرداخت می‌شود و درصورتی‌که  ارسال کتاب‌های خریداری‌شده به‌غیراز طریق از مذکور صورت گیرد، برای اطمینان از وصول کتاب‌ها از سازمان، نهاد و یا دانشگاه مربوطه استعلام می‌شود و درصورتی‌که حداکثر تا دو هفته پس از استعلام،  اعتراضی دریافت نشود با فروشندگان تسویه‌حساب می‌شود.
3. در صورت انجام خرید کمتر از میزان واریزی اولیه سازمان، نهاد و یا دانشگاه، مبلغ باقیمانده عودت و محاسبه یارانه بر اساس مبلغ خرید صورت خواهد گرفت. 

ب. درخواست یارانه خرید برای افراد سازمان :

1. درخواست یارانه خرید کتاب به همراه فایل اکسل شامل نام، نام خانوادگی، کد ملی، شماره تلفن همراه، مبلغ سهم سازمان به آدرس ایمیل ذکرشده ارسال شود.
2. پس از بررسی و تائید درخواست توسط معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و اختصاص درصد یارانه مذکور، اعتبار سهم سازمان و یارانه اختصاص‌یافته برای هر یک از افراد لحاظ خواهد شد.
علاوه بر این سازوکار دریافت اعتبار خرید کتاب در این نمایشگاه مجازی برای دانشجویان، استادان دانشگاه، اهالی قلم و ... نیز اعلام شده که علاقه‌مندان دست‌کم تا امروز باید برای دریافت اعتبار متناسب با رسته و تخصص خودشان اقدام می‌کردند. پیش از شروع این نمایشگاه هنوز سخن گفتن از مثبت یا منفی بودنش چندان عاقلانه به نظر نمی‌رسد اما باید منتظر بمانیم و اقدامات و اتفاقاتی که در طول این شش روز در این رویداد رخ خواهد داد، رصد کنیم. بعدازآن می‌شود گفت که برگزارکنندگان این نمایشگاه مجازی با توجه به شرایط و امکانات موجود، نمره قبولی گرفته‌اند یا خیر.
 در روزنامه همدلی اما به بهانه آغاز این نمایشگاه مجازی و با امید به رخدادهای قابل‌توجه در آن، نگاهی انداخته‌ایم به کتاب «مخزن 13» اثر جان مک‌گرگور با ترجمه نازنین حاجی‌زاده.