پلاسکوهای آماده ریزش

همدلی| ستاره لطفی-  امروز سالگرد حادثه پلاسکو است. ساختمان بلندبالایی که از آن به‌عنوان اولین آسمان‌خراش و ساختمان مدرن خاورمیانه یاد می‌شد، اما این ساختمان ۵۴ ساله در تاریخ‌‌ ۳۰ دی ۹۵‌‌ در پی یک حادثه آتش‌سوزی در‌‌ مقابل چشمان بهت زده مردم‌‌  فرو ریخت و شماری از شهروندان و‌‌ آتش‌نشانان‌‌ را در زیر آواری از خاکستر و آهن گداخته مدفون کرد تا از خود داغی ابدی بر جای بگذارد.
پس از فروریختن پلاسکو شورای شهر تهران از لزوم پایش ساختمان‌های پایتخت و معرفی مکان‌های ناامن حتی بر روی نقشه‌های آنلاین گفت، ولی تاکنون این امر نه‌تنها محقق نشده که حتی بر تعداد ساختمان‌های ناامن هم افزوده شده است. ساختمان‌های ناامن مانند پلاسکو در شهر تهران کم نیستند. ‌مسئولان‌ می‌گویند ۳۰ تا ۴۰ هزار ساختمان شبیه پلاسکو در تهران وجود دارد که بوی ایمنی از آن بلند‌ نمی‌شود. ساختمان‌هایی که هر آن ممکن است مانند پلاسکو‌‌ فرو بریزند و خاطره تلخ و داغ آن را زنده کنند. 
پرونده همیشه باز ساختمان‌های ناایمن تهران
فقط پلاسکو یادآور ناامنی ساختمان‌های پابتخت نیست. قصه ساختمان‌های ناایمن تهران قصه‌‌ای طولانی است. ‌‌آتش‌سوزی کیلینیک‌سینا اطهر‌‌ هم که چند ماه پیش اتفاق افتاد، مثال روشنی از این ماجراست. این ساختمان برخلاف اندازه و هیکلش اما در تعداد کشته‌ها دست کمی از حادثه پلاسکو نداشت. لازم به یادآوری است که کلینیک سینا اطهر یک مرکز پزشکی تخصصی فعال در حوزه تصویربرداری و ام آر‌‌ای بود که در حوزه دندانپزشکی نیز فعالیت داشت. همچنین برخی عمل‌های جراحی سبک نیز در این کلینیک انجام‌ می‌گرفت. این ساختمان در‌‌ شامگاه سه شنبه ۱۰ تیرماه ۱۳۹۹ آتش گرفت و‌‌ خبر انفجار مهیب‌‌ آن به سرعت در فضای رسانه‌ای کشور منتشر شد.‌‌ بر اساس این انفجار‌‌ ۱۹ تن از کارکنان و مراجعه‌کنندگان به این مرکز پزشکی جان خود را از دست دادند و تعداد دیگری نیز مصدوم شدند.
بعد از هر حادثه ناگوار ناشی از عدم ایمنی ساختمان‌ها مانند پلاسکو یا‌‌ کلینیک سینا اطهر،‌‌ پرونده خاک گرفته ایمن‌سازی ساختمان‌ها‌‌ از زیر میز به روی میز می‌آید تا شاید‌‌ طلسم رسیدگی به ساختمان‌های ناایمن شکسته شود، اما طبق معمول با‌‌ اعلام چند سناریوی تکراری از سوی ‌مسئولان،‌‌ باز تب ماجرا فرو‌ می‌نشیند و موضوع ساختمان‌های ناایمن تا حادثه دیگری فراموش‌ می‌شود.
معرفی ساختمان‌های ناامن برخلاف امنیت ملی
ناامن‌های پایتخت بی‌نشان نیستند، ‌مسئولان‌ می‌گویند آمار، تعداد و نشانی ساختمان‌های ناایمن تهران بر آنان پوشیده نیست. آنان اقرار کرده‌اند که ساختمان‌های ناامن این شهر‌‌ را‌ می‌شناسند و لیست آن را در جیب دارند،‌‌ اما‌‌  معرفی آن به مردم برخلاف امنیت ملی است. همین دو روز پیش رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان در یک برنامه تلویزیونی اطلاعات ترسناکی از ساختمان‌های ناامن در تهران اعلام کرد.
احمد خرم گفت: «بیش از ۳۰ هزار ساختمان شبیه پلاسکو در تهران وجود دارد و بیش از ۳۰۰- ۴۰۰ هزار واحد در تهران با یک زلزله ۶-۷ ریشتری نابود‌ می‌شوند.»
به گفته خرم «‌مسئولان حقایق را به مردم‌ نمی‌گویند تا نگران نشوند، چرا که اگر مردم وضعیت شهر را بدانند، به مسئولین‌‌ فشار‌ می‌آورند.»
چندماه پیش نیز محسن ‌هاشمی، رئیس شورای شهر تهران در مورد ناایمن بودن و آسیب‌پذیری ساختمان‌های تهران در مقابل زلزله‌‌ گفته بود «اگر تهران با‌‌ زلزله ۷ تا ۸ ریشتری روبه‌رو شود، کل تهران نابود می‌شود.»
معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران نیز در یک گفت و گوی تلویزیونی گفت که به خاطر امنیت ملی‌ نمی‌توانیم ساختمان‌های ناایمن پایتخت را اعلام کنیم!
وی گفت: «معرفی ساختمان‌های ناامن و آسیب‌پذیر در شهری مانند تهران درست است که به حساسیت جامعه کمک‌ می‌کند اما از منظر امنیت ملی محدودیت‌هایی وجود دارد و‌ نمی‌شود همه اطلاعات وضعیت شهر را به صورت علنی بیان کرد.»
 سرپوش گذاشتن معاون معماری شهرسازی تهران بر ساختمان‌های ناایمن پایتخت با بهانه حفظ امنیت ملی پرسش‌هایی را در ذهن ایجاد‌ می‌کند که آیا امنیت ملی و امنیت مردم دو مقوله جدا از هم هستند جوری که پرداختن به یکی از آن دو، دیگری را تهدید کند؟ آیا تاکنون مردم به اشتباه فکر کرده‌اند که حفظ امنیت ملی به معنای حفظ جان و مال آنان است؟ آیا بین امنیت ملی و امنیت مردم هم مرزبندی و خط‌کشی وجود دارد و یکی بر دیگری ارجحیت دارد؟
ناگفته پیداست تاکنون اغلب مردم بر این باور بودند که‌‌ امنیت ملی موضوعی خارج از امنیت مردم نیست و‌‌ اگر امنیت مردم به خطر بیفتد به تبع امنیت ملی نیز دچار تزلزل و خدشه‌ می‌شود. اما اکنون و با توجه به اظهارات برخی از ‌مسئولان گویا باید‌‌ امنیت ملی را از نو تعریف کرد، تعریفی که امنیت مردم را شامل‌ نمی‌شود.