ایران و طرح آتش‌بس در غزه

 اشاره: نویسنده مقاله حاضر کوشیده است  نشان دهد اگر قرار است مذاکراتی برای آتش بس و پایان جنگ در نوار غزه صورت گیرد، این مذاکرات چگونه و با چه اصول و اسلوبی اداره شود. اهمیت مقاله در این است که نویسنده که از صاحب‌نظران ورزیده و کارشناس خاورمیانه است، پیش از عملیات تروریستی رژیم اسرائیل در بیروت و تهران، در دو یاد داشت منتشر شده در سایت خبری “انتخاب” پیش بینی کرده بود که دولت نتانیاهو برای برهم زدن فرایند مذاکرات مربوط به آتش بس در غزه و نیز خرابکاری در هرگونه تلاش “مسعود پزشکیان” به عنوان رئیس جمهور جدید جمهوری اسلامی ، اقدام به ترور چه در داخل ایران و یا دیگر کشورهای خاورمیانه از جمله لبنان خواهد کرد. هر دو یاد داشت نویسنده در تاریخ سوم و 13 مرداد منتشر شد؛ یعنی پیش از ترور نفر دوم حزب‌الله در بیروت و نیز ترور اسماعیل هنیه در تهران. علی منتظری در مقاله زیر که اختصاصی برای همدلی نوشته است به این مهم پرداخته که  “ چرا آتش‌بس در غزه، بهترین انتقام از نتانیاهوست؟” در این مقاله به تفصیل به بحث آتش بس در نوارغزه و خروج ارتش اسرائیل از این منطقه، به‌جای پاسخ نظامی پرداخته است. این مقاله را درپی می‌خوانید:
**
علی منتظری _ نمی‌دانم که ما اکنون در کجای این طرح هستیم و آیا جزو برنامه‌های دولت مسعود پزشکیان هست یا نه؟ و آیا قرار است وارد طرح بشویم یا نه؟ در هرحال مسائل ذیل باید مورد توجه قرار گیرد.  چنین طرحی بر چه اساسی باید استوار باشد :
1- ایران و امریکا باید طرف های اصلی چنین توافقی باشند.
2- طرح ایران باید کاملا شفاف و علنی باشد. هرگونه مذاکرات و گفت‌وگوهای مخفی به ضرر ایران خواهد بود.
3- اصول کلی طرح باید مبتنی بر مسائل ذیل باشد :
الف: از زمان توافق بین ایران و آمریکا ، اسرائیل 24 و یا حداکثر 48 ساعت فرصت دارد در نوار غزه آتش بس برقرار کند.
ب: حداکثر یک هفته پس از توافق اسرائیل باید تمام نیروهای خود را از نوار غزه خارج کند.
ج: ایران همه آمادگی های خود را برای هر سناریویی حفظ می کند.  
د:ایران باید هم زمان با این مذاکرات، گفتگوها را با نیروهای مقاومت به خصوص با حماس و حزب الله آغاز کند. هدف اولیه از این گفتگوها موافقت حماس با این طرح ایران است. اصول کلی طرح عبارتست از این که ایران حاضر است پاسخ به اسرائیل را متوقف کند به شرط آن که چنین توافقی حاصل شود.
ه:مخفی کردن مذاکرات و چگونگی توافق ایران با آمریکا و نیز مخفی نگهداشتن موضع حماس از این مذاکرات،به هیچ وجه به نفع ایران نیست و ایران عملا با این اسلوب کار، همه داشته ها و دستاوردهایش در جهان عرب و جهان اسلام را از دست می دهد.
4-  ایران و امریکا باید مستقیم وارد گفتگو شوند و از واسطه ها استفاده نکنند.
5- طرح مورد نظر مصر ، قطر و آمریکا مجددا مورد ارزیابی قرار می گیرد زیرا به قبل از ترور اسماعیل هنیه در ایران باز می گردد .
6- طرح مورد نظر آمریکا ، مصر و قطر عملا تفوق اسرائیل برای اعمال نظر خود در نوار غزه را تامین می کند و همین امر می تواند مورد مخالفت حماس قرار گیرد.
7- اوضاع منطقه و معادلات و دخالت های بین المللی و شرایط کنونی منطقه ، وضعیتی را ایجاد کرده است که ایران می تواند جهت حمایت واقعی از مردم فلسطین در نوار غزه، سکان هدایت گفتگوها را به دست گیرد.
8- تکیه طرح اعلام شده آمریکا، مصر و قطر ، طرح ارائه شده توسط جو بایدن رییس جمهور آمریکا و مربوط به سی ام ژوئن گذشته است و طبیعتا نمی‌تواند اهداف پایان جنگ در نوار غزه و خروج کامل ارتش اسرائیل از آن را تامین کند لذا بازبینی آن ضروری است.
9- روشن است هر نقشه راهی که اهداف طرح مبنی بر اتش بس فوری و خروج ارتش اسرائیل از نوار غزه را تامین نکند به ضرر حماس  است و در نهایت جو و جنگ روانی بدی علیه ایران در منطقه ایجاد می کند. حالا که ایران قدرت دیکته کردن نظرات خود را براساس “دیپلماسی و میدان” در این پروسه دارد‌، چرا اجرایی نکند؟اگر مذاکرات و توافقات با حضور ایران پیش نرود و ایران اهداف اصلی طرح را تامین نکند ، آش نخورده و دهان سوخته می شود.
10- حضور حماس در این طرح بسیار یسیار حیاتی است و باید به عنوان یک عنصر استراتژیک مورد نظر قرار بگیرد تا جهانیان بدانند که اگر ایران از حمله به اسرئیل خودداری کرده است به خاطر درخواست حماس بوده است. در واقع جایگزینی طرح آتش بس و خروج ارتش اسرائیل از نوار غزه به جای حمله به اسرائیل ، باید به عنوان یک درخواست از سوی حماس مطرح شود و اگر ایران این عنصر را از دست بدهد ممکن است در آینده حتی از سوی حماس نیز مورد انتقادات شدید قرار گیرد.
11- در حقیقت مصر، قطر و امریکا مذاکراتی انجام داده اند که مربوط به قبل از ترور اسماعیل هنیه در ایران بوده است. مشکلی نیست تا این مجموعه به قوت خودش بماند و قطر و مصر نباید احساس کنند که در مذاکرات به گوشه ای رانده شده اند بلکه می توان برای حفظ این معادله از اسلوب و شکل 3+1 یاد کرد. یعنی این که ایران از امروز(زمان امروز فرضی است) وارد معادله شده است تا طرح آتش بس و خروج ارتش اسرائیل از غزه به صورت قطع عملی شود و با توجه به حجم و قدرت مانور سیاسی و نظامی ایران ، قطر و مصر باید در کنار ایران و در جهت طی مسیر و هدفی که ایران دارد در مجموعه باقی بمانند و ایران روشی را اتخاذ کند که مصرو قطر از طرح ایران نیز حمایت کنند.

12- سری بودن مذاکرات و مطلع نبودن مردم منطقه و جهان از روند مذاکرات ، دستاویزی برای رسانه های آمریکایی و اسرائیلی است تا آن را به نفع خود مصادره به مطلوب کنند و چهره ایران را به عنوان سازشکار و فرار از عملی کردن تهدیداتش علیه اسرائیل تفسیر کنند و ورق را علیه ایران برگردانند.
13- اصولا و به صورت منطقی ، اصلا دلیلی وجود ندارد که مذاکرات در این باب سری باشد. دهها دلیل برای این که مذاکرت علنی و کاملا شفاف باید باشد وجود دارد و حتی یک دلیل وجود ندارد که استحباب مذاکرات سری را توجیه کند.
14- از جمله انتقادات به طرح آمریکا،مصر و قطر این است که مذاکرات چرا باید از روز 25 مرداد اغاز شود؟ چرا باید این تاخیر را ایران بپذیرد؟ مذاکرات مورد نظر باید همین الان (یعنی اولین فرصت ) صورت بگیرد و برای اینکار باید مذکرات ایران و حماس به سرعت آغاز شده باشد تاهماهنگی های لازم صورت گرفته شود.
15- موضوع مذاکرات و تیتر اصلی آن باید از همین الان روشن باشد. و آن این است که ایران به درخواست حماس ، با امریکا وارد مذاکره می‌شود تا به جای حمله به اسرائیل اتش بس در غزه برقرار شده و ارتش اسرائیل در یکی از بازه های زمانی بسیار نزدیک ، ارتش خود را از نوار غزه خارج کند.
 این موضوع ، اصل اولیه توافق بین ایران و آمریکا است و گفت‌وگوهای آمریکا با ایران فقط برای همین امر صورت گیرد و آمریکا ضمانت قطعی (مثل سندی که توسط آمریکا امضاء شده باشد) می دهد که چنین طرحی اجرایی شود.اما اگر آمریکا به هر دلیلی از اعطای چنین طرحی شانه خالی کند آنگاه همه چیز به نطقه صفر و نقطه اولی برمی گردد.
16-مجددا تاکید می شود همه این مراحل در مذاکرات و همه رد و بدل ها بین ایران و آمریکا و همه شرط و شروط ها بین دو طرف باید در معرض آفکار عمومی جهانی قرار گیرد.
17-علی القاعده این طرح در این شرایط سیاسی آمریکا باید مورد حمایت و قبول دولت آمریکا نیز که درگیر انتخابات ریاست جمهوری هست، قرار بگیرد، زیرا هم با ایران ارتباط مستقیم برقرار شده است ، هم جنگ غزه را خاتمه داده است ، و هم به پرونده نتانیاهو پایان بخشیده است و قدرت بهره بهره برداری از آن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را دارند. در هر حال باید بپذیریم که دولت آمریکا در این داستان نیز منافعی را به دست می آورد اما آن چیزی که برای ایران مهم است این است که اتش بس در نوار غزه برقرار و ارتش اسرائیل از آنجا عقب نشینی کند.
روشن است این کار و ابتکارها و همه مراحل آن نیز برای ایران یک برد سیاسی بزرگ محسوب می شود و هم ایران به این شکل توانسته از روابط استراتژیک خود با همپیمانانش در منطقه حمایت کند.
18-و اخر این که ایران می تواند با این برنامه ، بر حفظ قدرت استراژیک خود در منطقه و سطح بین الملل تحکیم کند و نیم نگاهی نیز به استمرار سیاست های دولت جدید پزشکیان برای ایجاد گفتگو و رفع تشنج در منطقه و بین الملل داشته باشد.  
در پایان باید گفت :ایران دو راه پیش رو بیشتر ندارد یا با همین طرح همراهی کرده و پیش می رود و یا پاسخ نظامی به اسرائیل را انتخاب می‌کند.
 اکنون نخست وزیر اسرائیل پس از ترور اسماعیل هنیه در تهران احساس قدرت و تثبیت جایگاهش در اسرائیل را میکند. در هر حال اگر به دنبال پیگیری طرح آتش بس هستیم حتی یک ساعت تاخیر مصلحت نمی باشد و لازم است با تمام توان سیاسی و تمام قد وارد شویم.
  با تثبیت طرح آتش بس آنچنانکه ایران میخواهد و یا آنچنانکه ایران باید بخواهد ما میتوانیم به بخش مهمی از اهداف خود در منطقه برسیم و بخشی از موازنه های داخل اسرائیل را برهم زنیم و مجددا تاکید میکنم اگر به دنبال شیوه ای در حد و اندازه ی طرح آتش بس در نوار غزه هستیم نباید یکساعت تاخیر کنیم و در چهارچوب روش “ دیپلماسی و میدان “ اقدام لازم را انجام دهیم.