گرمابه‌ای مانده از تاریخ

محسن افلاکی - از تعداد هزاروسیصد و پنجاه باب حمام در تهران، فقط صد باب گرمابه باقی مانده که یادگاران دوره صفویه و قاجاریه هستند. حمام‌های قبله، نواب، طرشت و باب همایون و تعدادی دیگر که هنوز فعال هستند و الباقی غیر فعال شده‌اند. پای صحبت آقای مهدی بادامی، متولی گرمابه قبله (بازارچه نایب‌السلطنه). خونگرم و مهمان‌نواز، بچه تهران قدیم و اهل مطالعه و کتاب، نشستیم تا از تاریخ این حمام و مشکلات و راه‌کارهای نگهداری از این اماکن صحبت کند. در مورد اسم حمام می‌گوید:« این حمام در واقع اسم اصلی‌اش حمام خانم است که توسط پریخان‌خانم در اواخر دوره صفویه به همراه یک تکیه و یک مدرسه ساخته شد. این حمام در اصل دوباب (زنانه و مردانه) بوده که در دوره صفویه و در زمان حمله افاغنه، حمام زنانه تخریب شد و در سال 1359 به جای آن در ضلع شمالی حمام، یه آپارتمان سه طبقه احداث شده است. این حمام فقط نوع سوختش عوض شده و ازسوخت فسیلی و مازوت ، تبدیل به گازی شده است .
 
 آقای بادامی، هنوز هم این حمام فعال است و مشتری دارید؟
مشتری زیادی نداریم. اینجا در اصل موقوفه سیدالشهدا هست و هر روز از ساعت 7صبح تا 7شب دایر و پذیرای بچه‌های تهران، ساکنین قدیمی محل هستیم و گاهی افاغنه و کارگران جهت استحمام رجوع می‌کنند. گردشگران داخلی و خارجی هم بعضی اوقات بابت نوستالژی بودن بنا تشریف می‌آورند.
 از لحاظ درآمد مالی، شرایط به چه صورت است ؟
باورتان نمی‌شود که درآمدش از حد حقوق یک کارگر ساده هم کم‌تر است. من این‌جا را با عشق نگه‌داری می‌کنم و با حقوق بازنشستگی می‌چرخانم .دلم به بچه‌های قدیمی تهران و اهالی محل و مسافران خوش است و تلاش می‌کنم که این یادگار تهران قدیم را حفظ کنم. البته مرمت اینجا به عهده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است که هر از گاهی بودجه‌ای برای آن در نظر می‌گیرند .
 چه سازمانی باید از شما حمایت کند؟
اول از همه حمایت شهرداری محترم منطقه 12 تهران را می‌طلبد. شهرداری قطعا می‌تواند به ما کمک خوبی کند.د وم سازمان میراث فرهنگی است که متولی بناهای تاریخی هر شهری هست. به عنوان مثال می‌تواند اینجا را به عنوان یکی از ایستگاه‌های گردشگری داخلی و خارجی در نظر داشته باشد. امسال سازمان میراث فرهنگی ، بودجه پانصد میلیونی به عنوان وام برایمان در نظر گرفت که انصراف دادیم. دلیلش هم عدم هماهنگی دخل و خرج‌مان بود و بازپرداخت وام در توان‌مان نبود. البته قول‌هایی داده‌اند که در آینده کمک کنند .
در ایام کرونا هم که حدود سه سال تقریبا تعطیل بودیم و متاسفانه سازمان امور مالیاتی هم برایمان مالیات حساب کرده بودند که با نامه‌نگاری و هماهنگی میراث فرهنگی، مدارک و توضیحات کافی ارائه کردیم و آنان هم لطف داشتند و حذف کردند.
 کلام آخر؟
ممنونم از شما و روزنامه همدلی، امیدوازم مردم و گردشگران، بیشتر پی‌گیر تاریخ ایران و شهرهایشان باشند.