2465
جهت اشتراک در روزنامه همدلی ایمیل خود را ثبت فرمائید
کاهش محسوس صدور مجوز برای تک‌آهنگ‌ها
ارشاد برای اعطای مجوز در حوزه موسیقی سخت‌گیری می‌کند؟
همدلی| روند صدور مجوز تک‌آهنگ‌ها در دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلام طی ماه‌های اخیر و در آستانه برگزاری فصل جدید کنسرت‌ها موجب انتقاد برخی از تهیه‌کنندگان شده است.
آنچه در هفته‌های گذشته از گوشه و کنار و مصاحبه‌های مدیران دفتر موسیقی در رسانه‌ها منتشر شده، گویا پس از مشکلاتی که برای سامانه رسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به وجود آمد، تصمیماتی اتخاذ شده که در پی آن روند صدور مجوزها در حوزه‌های مختلف تئاتر، سینما و موسیقی نیز دچار تغییرات اساسی شده، تغییراتی که مدتی است تمام دستگاه‌های مختلف دولتی مکلف کرده تا در قالب پروژه و فرآیندی موسوم به «پنجره واحد» به ارائه مجموعه خدمات دولتی بپردازند. مسیری که اکنون در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز طراحی و اجرای آن آغاز شده و فرد مراجعه‌کننده، سَوای اینکه خواهان دریافت چه مجوزی است می‌بایست از مسیر «پنجره واحد» به وزارت ارشاد مراجعه کرده و در آنجا بسته به کار و پروژه‌ای که به مجوز احتیاج دارد، تقاضای خود را ثبت کند.به گفته محمد اله یاری مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سامانه‌های قبلی دفتر موسیقی وزارت ارشاد فقط تقاضای مربوط به صدور مجوز «شعر» و «موسیقی» قابل بارگذاری بوده و مشمول اجراهای صحنه‌ای، نماهنگ، فعالیت‌های مربوط به بخش بین‌الملل و همچنین پروژه‌های مربوط استان‌ها نمی‌شد و موجب رفت‌وآمد متعددی برای ارباب‌رجوع به دفتر موسیقی می‌شد. بر همین اساس و همچنین پروژه «پنجره واحد» تصمیم گرفته‌شده که در این قالب سامانه واحدی برای دفتر موسیقی توسط «مرکز فرهنگ و هنر در فضای مجازی» وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طراحی شود که دربرگیرنده نکات مختلفی است. چرا که عمده سامانه‌های مشابه در قالب پنجره واحد وزارت ارشاد یک یا دو فرآیند دارند اما آنچه در سامانه دفتر موسیقی طراحی شده نیازمند طی چهارده فرآیند است که از نظر حضور ارباب‌رجوع جزو پر مراجعه‌ترین سامانه‌های وزارت ارشاد لقب گرفته است.اما گویا این فرآیند تازه آغاز ماجراست؛ چرا که علاوه بر تغییر و تحولاتی که به آن اشاره شد و می‌تواند با توجه به سهولت به تسریع در انجام امور اداری مراجعه‌کنندگان به دفتر موسیقی برای دریافت مجوز و موارد مرتبط دیگر، اقدام ارزشمندی باشد، این موضوع نحوه نظارت‌ها و ممیزی برای صدور مجوز آثار موسیقایی و در این گزاره رسانه‌ای مشخصاً حوزه تک آهنگ‌هاست که گویا در روند صدور مجوزها اکنون مشکلاتی پیش‌آمده که موجب شده تعدادی از تهیه‌کنندگان نسبت به تأخیر در صدور مجوز تک آهنگ‌های جدید خوانندگان انتقاداتی را مطرح کنند.بر اساس آنچه در اخبار رسمی منتشر شده در حوزه آمار کمی تک آهنگ‌ها توسط دفتر موسیقی وزارت ارشاد احصا شده، تیرماه سال ۱۴۰۰ حدود ۹۰۰قطعه ارسالی به دفتر موسیقی ارسال‌شده که از این تعداد حدود ۴۰۰قطعه مجوز انتشار اثر گرفته‌اند؛ اما در مقایسه‌ای می‌توان یافت که این رقم در تیرماه سال جاری به شکلی بوده که از حدود ۹۰۰قطعه ارسالی به شوراهای نظارتی دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فقط به ۲۵قطعه مجوز انتشار داده‌شده است. آماری به‌شدت کاهنده که قطعاً دفتر موسیقی باید برای آن پاسخ مثبتی را ارائه کند.ذکر این نکته هم بسیار حائز اهمیت است که طی ماه‌های اخیر انتقادات و شکایات فراوانی از سوی کارشناسان حوزه موسیقی و ترانه و حتی مخاطبان در فضای مجازی و رسانه‌ها درباره تنزل بیش‌ازحد آثار موسیقایی به لحاظ کیفی منتشر شده که قطعاً دربرگیرنده نکات مهمی است. نکاتی که به دلیل شیوع ابتذال و رواج ترانه‌های سخیف موجب بروز واکنش‌هایی شده که قطعاً دفتر موسیقی وزارت ارشاد برای صیانت از آثار ارزشمند موسیقایی و همچنین پرهیز از شیوع آثاری که به‌شدت بر ذهن شنیداری مخاطبان موسیقی به‌ویژه مخاطبان نوجوان و کم سن و سال‌تر تأثیر منفی می‌گذارد، اقداماتی را انجام دهند. اقداماتی که طبیعتاً نظارت بیشتر و دقیق‌تر و حساسیت در غربالگری آثاری یکی از مهم‌ترین آن‌هاست. شرایطی که می‌تواند موجب کاهش روند صدور مجوزها می‌شود و می‌تواند در حوزه آمار کمی تک آهنگ‌ها تأثیرگذار باشد.اما اگرچه ایجاد چنین روندی در سالم‌سازی فضای محتوایی فرآیند تولید، بازاریابی و فروش محصولات موسیقایی امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر است، اما در این میان کاهش شدید صدور مجوزها نیز می‌تواند پرسش‌های زیادی را مطرح کند که چگونه شده در عرض یک سال کاری روند صدور مجوزها از ۴۰۰ قطعه در تیرماه سال ۱۴۰۰ به ۲۵قطعه در سال ۱۴۰۱ برسد؟ آیا قوانین جدیدی در حوزه نظارت و ممیزی مجوزها اتفاق افتاده که این‌گونه باید شاهد کاهش شدید صدور مجوزهای موسیقی بود؟ آیا دست‌اندرکاران دفتر موسیقی توجیهات منطقی برای این نحوه تصمیم‌گیری که قطعاً می‌تواند فضای حرفه‌ای و شغلی خوانندگان و صاحبان آثار موسیقایی در مواجهه با طرفدارانشان را تحت تأثیر قرار دهد، دارند که این‌گونه شرایط سخت‌گیرانه‌ای را برای حوزه مجوزها اتخاذ کرده‌اند؟ آیا در این زمینه جلساتی با تهیه‌کنندگان و نمایندگان صنف موسیقی برای اتخاذ چنین تصمیماتی برگزارشده است؟ آیا تصمیم‌گیرندگان توقف روند صدور مجوزهای مربوط به تک آهنگ‌ها متوجه این موضوع هستند که طرفداران خوانندگان برای فصل تازه کنسرت‌ها منتظر تک آهنگ‌های جدید خواننده موردعلاقه‌شان هستند که اگر چنین روند مستمر نباشد عواقب نگران‌کننده‌ای در انتظار نظام اقتصادی این کنسرت‌ها و اساساً موسیقی خواهد بود؟به‌طور حتم همان‌گونه که گفته شد، بحث کیفیت و ارتقای آن در آثار خوانندگان دارای مجوز می‌تواند یکی از مهم‌ترین مباحثی باشد که نگارنده بارها و بارها در گزاره‌های رسانه‌ای روی تنزل آن تأکید زیادی داشته و بر این باور است که جریان موسیقی تجاری در ایران نیازمند یک دگرگونی اساسی بر پایه انجام عملیات کارشناسانه‌ای است که می‌تواند در ابعاد مختلف موردتوجه قرار گیرد؛ اما آنچه در این میان موردتوجه قرارگرفته، نگرانی برخی از تهیه‌کنندگان در این فضای پیش‌آمده است که بسیاری از آن‌ها را بر آن داشته تا این نگرانی‌ها را با رسانه‌ها مطرح کنند. اگرچه برخی از همین تهیه‌کنندگان در تماس‌های مکرری که با آن‌ها شده حاضر به ارائه نقطه نظراتشان در این زمینه نبودند، اما آنچه پیش‌آمده می‌تواند با طرح منصفانه آن در رسانه‌ها در شرایط بهتری قرار گیرد تا در آستانه برگزاری دور جدید کنسرت‌ها صاحبان آثاری موسیقایی باانگیزه بیشتری برای برگزاری کنسرت‌ها اقدام کنند.کنسرت‌هایی که در این شرایط سخت اقتصادی برای قشر کم‌درآمد جامعه اماواگرهایی دارد، اما هرچه هست، مسیری برای کاهش التهابات روانی است که شنیدن موسیقی آن‌هم در وجوه سالم و سرگرم‌کننده‌اش می‌تواند موردتوجه قرار گیرد. کنسرت‌هایی که تعدادی از تهیه‌کنندگان فعال در آن با نگرانی زیادی برای آن اقدام می‌کنند.میلاد ماهان راد تهیه‌کننده‌ای که طی سال‌های اخیر با خوانندگانی چون رضا صادقی، سهراب پاکزاد، علی یاسینی، آصف آریا فعالیت می‌کند، با ارائه نقطه نظرات انتقادآمیز خود پیرامون رویه جدید دفتر موسیقی وزارت ارشاد برای صدور مجوزها به خبرنگار مهر گفت: ماجرایی که این روزها درگیر آن هستیم دربرگیرنده نکات فراوانی است که شرایط خوبی برای ما فراهم نکرده است. فقط می‌توانم بگویم: «صدای دهل از دور خوش است.» خسته شدیم از بس حمایت کردیم، تعامل کردیم یا کم‌کم گلایه کردیم دورهم نشستیم اما انگار قرار نیست هیچ اتفاقی بیفتد. مگر می‌شود عالی‌ترین مقام فرهنگ کشور صحبت از رونق موسیقی کند درحالی‌که موسیقی پاپ از رمق افتاده، شورای شعر و ترانه این‌چنین سخت‌گیری‌های خود را افزایش داده است. خسته شدیم از بس ترانه و شعر فرستادیم، وعده شنیدیم اما جز رد شدن همه کارها پاسخی نشنیدیم. صحبت من با آقایان این است که کدام شاخص‌ها رو گفتید و نشنیدیم، کدام نشست را شورای ترانه و شعر گذاشت و تعامل نکردیم. اخیراً مسئول محترمی در حوزه موسیقی فرمودند موسیقی بودجه نمی‌خواهد چون درآمدزاست. مگر پتروشیمی، فولاد و مواردی ازاین‌دست درآمدزا نیستند؟! آیا زیرساخت‌های فرهنگی اعم از آموزش تا سالن و تجهیزات نیاز به سرمایه‌گذاری ندارند؟ اصلاً کدام سالن جدید موسیقی جدیداً ساخته‌شده است؟ از کدام اقتصاد در این حوزه حرف زد و دقیقاً اینجاست که باید گفت: «متأسفانه باید گفت صدای دهل از دور خوش است.»وی افزود: ای‌کاش آماری از اقتصاد ورشکسته صنعت موسیقی و ناچیز بودن آن داده می‌شد تا خیلی‌ها متوجه می‌شدند که تمامی صنعت موسیقی به‌اندازه سرمایه و اقتصاد حتی یک شرکت درجه دهم فولاد و نفت در ایران نیست. اصلاً مگر می‌شود جریان زاینده تولید آثار جدید را قطع کرد، باریکه آن را خشکاند و صحبت از رونق موسیقی کرد؟ و ای‌کاش نام موسیقی پاپ، موسیقی مردمی نبود و این‌گونه زمین‌گیر نمی‌شد. ای‌کاش آقای وزیر برای یک‌بار هم شده صحبت‌های مسئول محترم موسیقی زیرمجموعه خود را به‌دقت می‌شنید و می‌خواند که ببیند آیا کلام ایشان در عمل تحقق‌یافته است یا خیر؟ گویی کم‌کم باید از این صنعت رخت بست و رفت، به صنعتی که شاید از صدر تا ذیل مدیرانش در حمایت همراه و هم‌نوا با یارانشان باشند و به قول شاعر: «این بانگ‌ها از پیش و پس، بانگ رحیل است و جرس.»محمد اله یاری مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم تصریح کرده است: در چهار ماه ابتدایی سال جاری به دلیل تغییر سامانه دفتر موسیقی از سامانه قدیم به سامانه جدید،مدیرکل دفتر موسیقی وزارت ارشاد: مطمئن باشید شوراهای کارشناسی در همه ادارات، هم وظیفه اجرای قوانین و نظارت را بر عهده داشته و هم کمک به صاحبان و خالقان آثار برای انتشار آثارشان و بهره‌مندی علاقه‌مندان از آن‌ها را مدنظر قرار داده است فرایند کارها با سرعت کمتری پیش رفت، گرچه متوقف نشد. سامانه جدید قابلیت‌های بیشتری دارد و مخاطبان را از آمدوشدهای حضوری بی‌نیاز خواهد کرد. این سامانه چند مرحله دارد و در فاز نهایی خدماتش گسترده‌تر خواهد بود. طراحی، راه‌اندازی و پشتیبانی از این سامانه توسط مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارتخانه صورت می‌پذیرد. از دهه سوم تیرماه تا الان مجدد امور ذی‌نفعان به‌صورت سامانه‌ای انجام‌شده است و تا حد زیادی به‌سرعت امور کمک نموده است.وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر آنچه موجب انتقاد برخی از تهیه‌کنندگان و فعالان حوزه موسیقی در حوزه صدور مجوز محتوایی تک‌آهنگ‌ها شده است، اظهار کرد: شورای شعر، ترانه و کلام و نیز شورای موسیقی در حال انجام کارشناسی تمام‌وقت هستند برای اینکه آثار هنرمندان در زمان کمتری در اختیار مخاطبان قرار گیرد. در مواردی نیز که اختلاف‌نظری بین رأی کارشناسی شورا و صاحب اثر وجود داشته باشد، جلسات گفتگو و تبیین و اقناع برگزار می‌شود که راهگشاست.