هوش مصنوعی ، تهدید یا فرصتی برای آینده شغلی وکلای دادگستری
مسعود دادخواه وکیل دادگستری به بهانه سخنان معاون قوه قضاییه در خصوص تاثیر هوش مصنوعی بر حرفه ی وکالت و اظهار نظر ایلان ماسک در شبکه ایکس که “ به زودی هوش مصنوعی وکلا و پزشکان را شکست خواهد داد “ به تحلیل آنچه در آینده ای نزدیک با آن روبرو خواهیم شد پرداختم که آیا هوش مصنوعی تهدید است یا فرصت !
پیشرفت تکنولوژی و تاثیر بسترهای جدید آن در بخشهای مختلف زندگی مردم بر کسی پوشیده نیست و با یک نگاه گذرا به سبک زندگی یک دهه ی گذشته، پی میبریم که تکنولوژی های نوین چه تاثیر عمیقی بر تمامی سطوح زندگی بشر و مشاغل مختلف گذاشته است و مسلما حرفه ی وکالت هم از این قاعده مستثنی نخواهد بود .
تهدید یا فرصت دانستند هوش مصنوعی و مواجهه با آن و اعلام نظر قطعی ، به عوامل مختلفی بستگی دارد ، به طور مثال میزان آمادگی یک نهاد مانند کانون وکلا در مواجهه با هوش مصنوعی، برنامه ریزی مدون و راهگشا برای ورود و استفاده از آن و آموزش وکلای دادگستری در سطوح مختلف، از جمله اموری است که در تلقی تهدید یا فرصت بودن هوش مصنوعی نقش جدی دارد .
اما به نظر نگارنده ، هوش مصنوعی در آینده نه چندان دور تاثیرات مثبت عمیقی را بر حرفه وکالت خواهد گذاشت .
برخی از جنبه های و تاثیرات مثبت هوش مصنوعی
- ارتقا و بهبود کارایی و کاهش محسوس زمان فرایندهای مختلف:
یکی از مهم ترین مسائل در حرفه ی وکالت دقت در بررسی اسناد و اوراق و داشتن قدرت حل مسئله و همچنین کنترل زمان در نتیجه گیری و اعلام نظر در خصوص یک موضوع حقوقی است، که با ظهور هوش مصنوعی و کنترل فرایند بررسی اسناد با استفاده از الگوریتمها ، داده ها و سیستم های هوشمند، حل مسئله در زمان بسیار کمتری واقع خواهد شد.
- دسترسی بیشتر و دقیق تر به منابع قانونی و رویه های قضایی در یک موضوع
هوش مصنوعی امکان دسترسی دقیق تر در بین منابع گسترده ی قانونی و رویه های قضایی را فراهم میکند و نهایتا با بکارگیری آن تمامی جوانب یک موضوع سنجیده و مورد بررسی قرار می گیرد.
- ارتقا جایگاه و نقش وکلای دادگستری
با توسعه هوش مصنوعی ، نقش وکلا از پرداختن به امور بعضا اجرایی و پیش پا افتاده به سمت مسائل تخصصی و پیچیده تر خواهد رفت و فرصت مطالعاتی بیشتری در اختیار وکلا خواهد بود.
- کمک به سطح آگاهی مردم از حقوق خود
با توسعه ی بکارگیری هوش مصنوعی، سطح آگاهی جامعه از حقوق خود به عنوان شهروند و نحوه ی پیگیری بالاتر خواهد رفت و نهایتا به سطح کیفیت ارتباطات و زندگی مردم کمک خواهد کرد و وکلای دادگستری نیز به رفع مخاطرات حقوقی مهم تری از مردم مشغول خواهند بود .
- ایجاد فرصت های جدید شغلی
ورود هر تکنولوژی جدیدی همچون هوش مصنوعی و بکارگیری آن ، نحوه ی ارتباطات مالی ، اقتصادی ، فرهنگی جامعه را دگرگون میسازد و همین دگرگونی نیاز به کنترل ، قانون گذاری و نهایتا اداره مشاورهای ، حقوقی توسط وکلای دادگستری در زمان بکارگیری یا بروز اختلافات میان مردم دارد و از منظر دیگر نیز توسعه و مدیریت ابزارهای هوشمند در حوزه ی حقوقی نیز از دیگر فرصت های شغلی بشمار می رود .
در آخر علیرغم اینکه از تاثیرات مثبت سخن گفتیم، بر کسی پوشیده نیست که بکارگیری هوش مصنوعی امکان ایجاد آثار منفی را دارد و کنترل این آثار منفی بستگی به آینده نگری ، تدوین برنامه ی مدون ، گذر از اداره ی نهاد وکالت به روش سنتی و ارتقای سطح آگاهی و آموزش وکلا در بکارگیری آن توسط متولیان نهاد وکالت دارد .
امیدوارم سخنان ایلان ماسک را جدی بگیریم ، با مقتضیات زمانه پیش برویم ، خود را موظف به فراگیری تکنولوژی های جدید بدانیم و نهایتا هوش مصنوعی بعنوان ابزاری ارتقا دهنده در اختیار وکلای دادگستری باشد .