سقفی بعد از پدر

همدلی| مهدی فیضی صفت: انفجار معدن زغال‌سنگ طبس که تاریخ ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ در یکی از کارگاه‌های شرکت زغال‌سنگ معدنجوی طبس اتفاق افتاد، به‌عنوان پر تلفات‌ترین حادثه در تاریخ معادن ایران به ثبت رسید.
 این فاجعه جان چندین کارگر را گرفت و ابعاد انسانی و صنعتی گسترده‌ای داشت. در روز حادثه، انفجاری ناگهانی در یکی از کارگاه‌های استخراج زغال‌سنگ معدن رخ داد. این انفجار به دلیل انباشت گاز متان و ناپایداری‌های زمین اتفاق افتاد و منجر به ریزش دیواره‌های معدن شد. تعداد زیادی از کارگران در زیر آوار محبوس شدند و بلافاصله عملیات نجات آغاز شد.
در این حادثه دلخراش، 53 نفر از کارگران جان خود را از دست دادند و شمار زیادی دیگر دچار جراحات و آسیب‌های جدی شدند. این فاجعه، حادثه طبس را به یکی از تلخ‌ترین وقایع تاریخ معادن ایران تبدیل کرد.
 بلافاصله پس از وقوع انفجار، تیم‌های امدادی و نجات به محل اعزام شدند. عملیات نجات به دلیل شرایط دشوار و خطرناک، با چالش‌های فراوانی روبرو بود و به مدت چند روز ادامه یافت. تلاش‌های امدادگران برای نجات کارگران محبوس در زیر آوار در شرایط سخت و خطرناک پیگیری شد.
این حادثه بار دیگر بحث ایمنی در معادن ایران را به کانون توجه رساند. نمایندگان مجلس و مسئولان دولتی بر ضرورت بررسی دقیق علل وقوع این فاجعه و اصلاح قوانین ایمنی تأکید کردند.
همچنین، وزارت صنعت، معدن و تجارت کمیته‌ای برای بررسی علل و عوامل این فاجعه تشکیل داد و بر اهمیت رعایت استانداردهای ایمنی در معادن تأکید کرد. فاجعه معدن زغال‌سنگ طبس، نیاز مبرم به بهبود شرایط ایمنی در معادن ایران را به تصویر کشید. این حادثه نشان می‌دهد بدون رعایت اصول ایمنی و توجه به استانداردهای لازم، هیچ پیشرفت صنعتی پایدار و مطمئنی امکان‌پذیر نیست. برای جلوگیری از تکرار چنین فجایع دلخراشی، باید اقدامات جدی و مؤثری در جهت بهبود شرایط کار و ایمنی کارگران در معادن انجام شود و نظارت‌های دقیق‌تری بر فعالیت‌های معدنی صورت گیرد.
خانه‌های بی‌امید
این معدنکاران در شرایط کاری سخت و دشواری به سر می‌بردند. آن‌ها ساعات طولانی را در محیط‌های خطرناک و بدون تجهیزات ایمنی مناسب کار می‌کردند. فشارهای جسمی و روانی ناشی از کار در چنین شرایطی، زندگی روزمره آن‌ها و خانواده‌هایشان را تحت تأثیر قرار داده بود. بسیاری از این کارگران در مضیقه مالی بودند و به‌دلیل درآمد پایین و هزینه‌های بالای زندگی، روزگار سختی را سپری می‌کردند. این چالش‌ها نه تنها بر روحیه آن‌ها تأثیر می‌گذاشت، بلکه خانواده‌هایشان نیز تحت فشارهای اقتصادی و اجتماعی قرار داشتند.
فاجعه معدن زغال‌سنگ طبس باعث بروز نگرانی‌های جدی در جامعه شد و بار دیگر توجه‌ها را به مسئله ایمنی در معادن جلب کرد. این فاجعه به‌عنوان زنگ خطری برای مقامات و فعالان این حوزه تلقی شد تا به اهمیت رعایت استانداردهای ایمنی در محیط‌های کاری پی ببرند. تحلیل‌گران و کارشناسان معتقد هستند که این حادثه ناشی از نبود نظارت کافی بر فعالیت‌های معدنی و رعایت نشدن استانداردهای ایمنی بوده است.
 بسیاری از معدنکاران از شرایط کار خود ناراضی بودند و به نبود تجهیزات ایمنی و پروتکل‌های مناسب در این زمینه اشاره می‌کردند. این فاجعه در واقع نمایانگر نواقص ساختاری در صنعت معدن ایران است که نیاز به توجه و اصلاح فوری دارد.
فاجعه معدن زغال‌سنگ طبس درسی تلخ و هشداردهنده برای جامعه و مسئولان به شمار می‌رود. با توجه به شرایط سخت کاری و معیشتی معدنکاران، ضروری است اقداماتی جدی و مؤثر برای بهبود ایمنی در معادن و فراهم آوردن شرایط مناسب برای کارگران انجام شود. توجه به رفاه و امنیت این قشر زحمتکش، نه تنها یک وظیفه انسانی، بلکه ضرورت توسعه پایدار صنعتی کشور نیز هست.
وعده وزیر
حالا وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده با تلاش‌های صورت گرفته، ۵۳ خانواده از قربانیان حادثه معدن طبس که از مسکن مناسب بی‌بهره بودند، در مدت دو تا سه روز آینده خانه‌دار خواهند شد. فرزانه صادق مالواجرد در حاشیه بازدید از نمایشگاه قیر، آسفالت و ماشین‌آلات در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، ضمن تسلیت به خانواده‌های آسیب‌دیده و جانباختگان، گفت: بلافاصله پس از وقوع این حادثه و با همدردی دولت، دستور رئیس‌جمهور صادر شد تا تأمین مسکن برای خانواده‌های جانباختگان در اولویت قرار گیرد. تیم ما به سرعت بررسی‌هایی را درباره مشکلات مسکن این خانواده‌ها در استان‌های مختلف آغاز کرد.
وزیر راه ادامه داد: بر اساس نتایج این بررسی‌ها، مشخص شد ۳۲ خانواده در خراسان رضوی، ۱۶ خانواده در خراسان جنوبی، چهار خانواده در گلستان و یک خانواده در سیستان و بلوچستان فاقد مسکن یا دارای مسکن نامناسب هستند.
او تأکید کرد که دولت با پیگیری‌های لازم، به دنبال فراهم کردن مسکن برای این خانواده‌ها بوده و این مسکن‌ها طی چند روز آینده به آن‌ها تحویل خواهد شد.
مالواجرد همچنین خاطرنشان کرد بازپرداخت تسهیلات برای این منظور با شرایط خاصی انجام خواهد شد؛ به گونه‌ای که اقساط از سال سوم تحویل مسکن شروع می‌شود و این کار به رفع مشکل مسکن این خانواده‌ها کمک خواهد کرد.
داغی که فراموش نمی‌شود
حادثه معدن طبس نه تنها جان باختن ۵۳ کارگر را به دنبال داشت، بلکه نگرانی‌های عمیق‌تری در خصوص ایمنی معادن در ایران و شرایط کاری کارگران ایجاد کرد. این حادثه زنگ خطری برای مسئولان و نهادهای مرتبط بود تا به وضعیت ایمنی در معادن توجه بیشتری داشته باشند و بر لزوم رعایت استانداردهای ایمنی تأکید کنند. پس از این فاجعه، مسئولان در صدد بررسی علل بروز حادثه و نواقص موجود در سیستم‌های ایمنی معادن برآمده‌اند؛ هرچند اگر مانند گذشته پس از مدتی به فراموشی سپرده نشود.
قربانیان این حادثه، نه تنها افرادی بودند که جان خود را از دست دادند، بلکه هر یک نماینده‌ای از خانواده‌ها و جامعه‌ای بودند که با این فاجعه دچار آسیب شدند. خانواده‌های جانباختگان، همچنان در حال دست و پنجه نرم کردن با احساسات دردناک از دست دادن عزیزانشان هستند. داغ این حادثه برای آن‌ها نه تنها یک خاطره تلخ است، بلکه یادآور روزهای سخت و چالش‌هایی بوده که با آن مواجه هستند.
با اینکه وعده‌های دولتی برای تأمین مسکن و حمایت از خانواده‌های جانباختگان مطرح شده، اما هیچ‌گونه تدبیر و اقداماتی نمی‌تواند درد ناشی از این فاجعه را از دل خانواده‌ها پاک کند. بسیاری از خانواده‌ها با مشکلات مالی، روحی و اجتماعی ناشی از فقدان سرپرست خود دست و پنجه نرم می‌کنند. داغ از دست دادن یک عزیز، در واقع یکی از عمیق‌ترین زخم‌هاست که هیچ وعده‌ای نمی‌تواند آن را درمان کند.