سناریوهای پس از حمله اسرائیل

همدلی| سرانجام پس از هفته‌ها گمانه‌زنی و تحلیل و تفسیرهای سیاسی وامنیتی ارتش اسرائیل بامداد روز شنبه ۵ آبان‌ماه، در عملیاتی، سعی کرد تأسیسات نظامی ایران را هدف قرار دهد، این حمله که به اعتقاد اغلب کارشناسان داخلی و خارجی با عملکرد موفق دفاعی ایران همراه شد، پس از ساعاتی به پایان رسید، اما بدون تردید پیامدهای سیاسی وامنیتی ودیپلماتیکی برای دو کشور، منطقه خاورمیانه وبرخی محافل سیاسی جهان خواهد داشت. نگاهی به جزییات این حمله به نقب از  شبکه «آی۲۴ نیوز» نشان می دهد که «حدود ۱۴۰ جنگنده نیروی هوایی ارتش اسرائیل» در این عملیات نقش داشتند، همچنین پدافند هوایی کشورمان تایید کرد که نقاطی از مراکز نظامی در سه استان تهران، خوزستان و ایلام مورد هجوم قرار گرفته است. در بخشی از بیانیه پدافند هوایی اعلام کرد که «ضمن رهگیری و مقابله موفق توسط سامانه یکپارچه پدافند هوایی کشور با این اقدام تجاوزکارانه، آسیب‌های محدودی به برخی از نقاط وارد شده که ابعاد این حادثه در دست بررسی است.»
 بر اساس خبرهای منتشر شده، خسارت شدید یا جبران ناپذیری در تاسیسات نظامی، بر اثر این حمله گزارش نشده است، جلال ساداتیان، دیپلمات پیشین ایران در انگلستان و کارشناس ارشد سیاست خارجی در گفتگو با فرارو به بررسی و تحلیل این حمله پرداخته است.
او در ارزیابی کلی خود از حمله اسرائیل به ایران گفت:« در مجموعه اخبار واصله‌ای که هم منابع عبری اسرائیل منتشر کردند و هم منابع عربی و حتی بسیاری از منابع غربی اعلام کردند، حقیقت مسلم این است که دفاع هوایی ایران، کاملا در عملیات خنثی-سازی حمله موفق و سربلند عمل کرده و خسارات وارده بسیار جزئی بوده است. به همین دلیل هم، ایران به شرایط عادی برگشت و با وجود ادعا‌هایی که برخی مقامات اسرائیلی درباره حمله خود کرده و گفته اند شدید بوده، اما حقیقت همان دفاع دقیق ایران است.»
این تحلیل‌گر سیاسی در بیان هدف اسرائیل از این حمله گفت:« هدف اصلی بر اساس شواهد موجود، تخریب مراکز نظامی بوده که بسیاری از حملات حتی قبل از ایران و در آسمان عراق خنثی شده و خوشبختانه اثر خاصی بر ایران نداشته است. بنابراین، این حمله، آن چیزی که اسرائیل مدعی بود، نیست و اسرائیل نتوانسته این حمله را به شکلی که مدعی بود به نتیجه برساند. بنابر همه این موارد، این حمله، نوعی حمله بسیار کوچک تلقی می‌شود.»
جلال ساداتیان با اشاره به گزارشCNN که مدعی شده است بایدن سعی کرده طرحی را به نتانیاهو ارائه دهد و او را کنترل کند تا خسارات حمله اسرائیل به ایران، حداقلی باشد، گفت:« واقعیت این است که برخی تحلیلگران از مدت‌ها پیش همین موضوع را پیش‌بینی می‌کردند که ایالات متحده به هر شیوه‌ای که شده در راستای منافع خود، اسرائیل را از حمله‌ای که تنش‌ها را شدت ببخشد، منصرف خواهد کرد. درواقع بسیاری از شواهد دال بر این بود که حضور اخیر بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا در منطقه، حمله بمب‌افکن‌های بی ۲ به یمن و گفتگو‌هایی که بایدن با نتانیاهو داشت، همه و همه برای مدیریت تنش و کاهش هزینه‌ها بوده است. به نظر می‌رسد حمله‌ای که از اسرائیل دیدیم بی‌ارتباط به این موارد نبوده است.»
او ادامه داد:« همچنین دیدیم علی‌رغم شعار‌هایی که از سوی برخی مقامات اسرائیلی در راستای حمله به تاسیسات هسته‌ای، پالایشگاه‌ها و مراکز انرژی کشور مطرح می‌شد، در نهایت این مراکز مورد حمله قرار نگرفتند. به طور کلی در حمله فعلی هدف-گذاری روی اهداف نظامی بوده است که ایران همه این حملات را خنثی کرد.»
دیپلمات پیشین ایران در انگلستان و کارشناس ارشد سیاست خارجی پیرامون تصور خود از آینده پس از این حمله و سناریو‌های پیش رو توضیح داد:« من معتقدم که حمله اسرائیل یک حمله بی‌اثر و حتی خنثی بود که بیشتر برای راضی کردن جریان‌های داخلی اسرائیل انجام شد و اثراتی را که این رژیم متصور بود نگذاشته است. ایران از پیش اعلام کرده بود اگر اسرائیل دست به اقدام تجاوزکارانه‌ای بزند، ایران پاسخ خواهد داد. اما در شرایط فعلی و با توجه به این که آمریکا تا حدودی ترمز رفتار‌های بی-محابای نتانیاهو را کشیده است، پاسخ ایران در صورت تصمیم‌گیری برای پاسخ، کنترل شده و بسیار دقیق خواهد بود، هر چند معتقدم این پاسخ بعید است تا قبل از انتخابات آمریکا رخ دهد. به طور کلی این حمله اسرائیل را بی‌ارزش و بی‌اهمیت می‌بینیم و معتقدم این حمله چیزی نیست که اسرائیل بخواهد به آن افتخار کند و بگوید به ایران لطمه خاصی زده است. حمله اسرائیل به ایران افتخار و اعتباری برای نتانیاهو ایجاد نکرد. ایران بسیار مقتدرانه از ساحت خود دفاع کرد. اما در نهایت، این شورای امنیت ملی و مقامات سطح بالا هستند که درباره این موضوع تصمیم‌گیری خواهند کرد. من بیشتر معتقدم که از این پس باز هم ایران بیشتر روی دیپلماسی متمرکز خواهد شد چرا که اغلب مقام‌های ایران نیز این حمله را ناموفق ارزیابی کردند.»