خودروهای برقی در راه هستند؛سبز و بی‌صدا

همدلی| در پی تغییرات زیست‌محیطی و تلاش کشورها برای کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، روند ورود و توسعه خودروهای برقی در ایران به عنوان بخشی از برنامه‌های گسترده کاهش آلودگی و بهبود کیفیت زندگی شهری مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال حدود ۱۰ هزار خودروی برقی وارد خیابان‌های کشور شود. این خودروها که بخشی از آن‌ها از طریق واردات و بخشی از تولید داخلی تامین می‌شود، نویددهنده یک تحول قابل توجه در صنعت حمل و نقل ایران است.
یکی از چالش‌های اساسی ورود خودروهای برقی، ایجاد زیرساخت‌های شارژ گسترده و کارآمد است. این زیرساخت‌ها نه‌تنها باید نیاز روزافزون به شارژ خودروهای برقی را پاسخگو باشند، بلکه در گستره جغرافیایی بزرگ ایران به‌طور یکنواخت توزیع شوند. در حال حاضر، برخی صنایع کشور به‌طور جدی وارد حوزه ساخت و توسعه ایستگاه‌های شارژ شده‌اند. با وجود این، پوشش وسیع این ایستگاه‌ها و پاسخگویی به تقاضای آینده به زمان و سرمایه‌گذاری‌های کلان نیاز دارد.
چالش‌های تأمین و تخصیص منابع
فرایند تولید و واردات خودروهای برقی به دلیل وابستگی به قطعات خارجی و مشکلات ارزی با چالش‌های متعددی روبرو است. افزایش قیمت ارز، محدودیت‌های گمرکی و پیچیدگی‌های مرتبط با تأمین مالی برای واردات، از جمله موانعی است که مسیر توسعه این صنعت را کُند کرده است. در نتیجه، برخی از کارشناسان بر این باور هستند که در شرایط فعلی، نیاز به سیاست‌گذاری‌های حمایتی دولت و تسهیل فرایند واردات و تولید قطعات برای توسعه زیرساخت‌های شارژ و ساخت خودروهای برقی بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
استفاده از خودروهای برقی، به‌ویژه در شهرهای بزرگ و صنعتی ایران، می‌تواند مزایای قابل توجهی در کاهش آلودگی هوا و ترافیک داشته باشد. خودروهای برقی به‌دلیل تولید نکردن آلاینده‌ها در حین حرکت، از جمله راهکارهای مؤثر برای کاهش اثرات زیان‌بار زیست‌محیطی در شهرهای پرجمعیت به شمار می‌آیند. از سوی دیگر، این خودروها مصرف انرژی کمتری نسبت به خودروهای بنزینی دارند و می‌توانند در زمان پیک مصرف برق از طریق ذخیره‌سازی انرژی و مدیریت مصرف به تامین پایدار انرژی کمک کنند.
گام‌های رو به آینده
با توسعه روزافزون خودروهای برقی، نیاز به منابع تجدیدپذیر و مدیریت کارآمد انرژی نیز افزایش می‌یابد. صنعت برق ایران در تلاش است از انرژی‌های تجدیدپذیر نظیر باد و خورشید برای تأمین برق مورد نیاز این خودروها بهره‌برداری کند. این رویکرد، علاوه بر کاهش وابستگی به منابع فسیلی، می‌تواند بخشی از تقاضای انرژی کشور را در زمان اوج مصرف جبران کرده و به مدیریت مصرف برق در کشور کمک کند.
ورود خودروهای برقی به کشور تنها یک نقطه آغاز است و گام‌های بعدی برای توسعه و نگهداری زیرساخت‌ها، حمایت از تولید داخلی و سیاست‌های مدیریتی و زیست‌محیطی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و سرمایه‌گذاری مستمر است. این رویکرد علاوه بر پایداری محیط‌زیست، ایران را به سمت استفاده بهینه از فناوری‌های نوین در حمل و نقل شهری سوق می‌دهد و می‌تواند الگویی مؤثر برای دیگر کشورهای منطقه باشد.
با توجه به روند رو به رشد استفاده از خودروهای برقی در جهان، ایران نیز در حال برداشتن گام‌های مهمی برای ورود این فناوری به کشور است. محمد اولیا، مدیرعامل گروه صنعتی مپنا، اعلام کرده پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری حدود ۱۰ هزار خودروی برقی در خیابان‌های کشور فعال شود. این اقدام می‌تواند نقطه عطفی در کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت‌های فسیلی در ایران باشد.
لزوم توسعه ایستگاه‌های شارژ
به گفته اولیا، گروه مپنا تمرکز ویژه‌ای بر تولید و توسعه ایستگاه‌های شارژ برای خودروهای برقی دارد تا زیرساخت‌های لازم برای استفاده گسترده از این خودروها در کشور فراهم شود. او تأکید کرد که هرچند ساخت خودروهای برقی عمدتا بر عهده خودروسازان است، مپنا به عنوان یک شریک استراتژیک نقش کلیدی در ایجاد زیرساخت‌های شارژ ایفا می‌کند. مپنا در حال حاضر با همکاری یکی از خودروسازان داخلی، در حال ساخت خودروهای برقی است و تلاش دارد به منظور پوشش‌دهی کشور، ایستگاه‌های شارژ متعددی را به بهره‌برداری برساند.
اولیا تصریح کرد بخشی از خودروهای برقی مورد نیاز کشور از طریق واردات تأمین خواهد شد و بخشی دیگر نیز از تولید داخلی تأمین می‌شود، اما برای تحقق این هدف، مسائل مختلفی نظیر تأمین قطعات، اختصاص ارز و حل مشکلات حمل و نقل و گمرک باید رفع شود. او اضافه کرد که فرایند واردات و تولید در شرایط کنونی کشور با چالش‌هایی همراه است، اما مپنا تلاش دارد با راه‌اندازی دو کارخانه تولید شارژ، نیازهای کنونی بازار را پاسخگو باشد.
در بحث تأمین برق برای خودروهای برقی، وزارت نیرو همکاری نزدیکی با گروه مپنا دارد. به گفته مدیرعامل مپنا، تأمین برق خودروهای برقی حجم زیادی از انرژی مورد نیاز کشور را شامل نمی‌شود و می‌توان از این انرژی ذخیره شده برای کاهش ناترازی برق در برخی نقاط کشور استفاده کرد. اولیا اشاره کرد که در زمان اوج مصرف، خودروهای برقی می‌توانند در طول شب شارژ شوند و روزها به تامین نیازهای برق مناطق خاص کمک کنند.
مزایای استفاده از خودروهای برقی
اولیا با اشاره به مزایای توسعه خودروهای برقی گفت که این خودروها می‌توانند در کاهش آلودگی هوا، بهبود حمل و نقل شهری و حتی در تأمین برق کشور مؤثر باشند. این رویکرد، بخشی از برنامه کلان دولت برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی در ایران است. با توجه به ناترازی برق در تابستان‌های اخیر، وزارت نیرو اقداماتی را برای بهبود این وضعیت آغاز کرده است. مپنا با پروژه‌هایی در زمینه نیروگاه‌های حرارتی و تجدیدپذیر، برنامه‌ای برای کاهش ناترازی برق در تابستان آینده دارد.