وعده‌های فرسایشی برای بافت‌های فرسوده

همدلی| آمارهای مدیریت شهری پایتخت می‌گوید ۳۷ درصد از مردم تهران در بافت فرسوده زندگی می‌کنند، آماری نگران‌کننده از زندگی در بافت ناپایداری که هر حادثه‌ای هرچند کوچک، می‌تواند برای آنها به فاجعه‌ای تبدیل شود به بهای نابودی زندگی و‌ دار و ندارشان تمام شود. اما این بافت فرسوده در برخی مناطق بیشتر است، مناطق قدیمی تهران همچون ۱۲، ۱۵ و...که هرچقدر تلاش شود تا از این بافت ناکارآمد کاسته و به بافت نوسازی‌شده اضافه شود باز هم نیازمند تلاش مضاعفی است. علیرضا زاکانی، شهردار تهران روز گذشته با اشاره به مخاطرات فرسودگی شهر آن را تهدیدی برای شهروندان عنوان کرد و از برنامه‌های جدید در این باره گفت. 
بافت فرسوده به خاطر گذرگاه‌های تو در تو و کوچه‌های لاغر و نحیف و ناایمن آدم‌ها را فرسوده می‌کند. آدم‌های گرفتار این بافت‌ها می‌دانند که رها شدن از آن یعنی چیزی نزدیک به رویا. در سال های گذشته اگرچه وعده های بسیاری برای نوسازی بافت‌های فرسوده داده شد، اما این مشوق‌ها به دلیل ناکارآمدی موثر نبوده است و به نوعی خود دچار فرسودگی بودند.
 فرسودگی تهران؛ عامل تهدید زندگی شهروندان 
علیرضا زاکانی شهردار تهران روز گذشته در آئین آغاز ساخت بیش از ۱۰ هزار واحد مسکونی با اشاره به کم‌توجهی به نوسازی در بافت‌های فرسوده طی سال‌های گذشته گفت: قرارگاه جهادی مسکن و تلاش‌های سازمان نوسازی در خصوص ایجاد مسکن و الگوهای جدید دنبال می‌شود. همچنین بنا شد تا با ارائه خدمات تشویقی نسبت به افزایش طبقات ساخت نیز توجه داشته باشیم و بر همین اساس امکانی فراهم شد تا ساخت بیش از ۱۰۰ متر دارای یک طبقه تشویقی و ساخت بیش از ۴۰۰ متر به شرط تأمین معبر دارای ۲ طبقه اضافه باشد.
او تصریح کرد: مشارکت در ساخت از طریق صدور تسهیلات و پروانه و از طریق تأمین زمین، پروانه و مشارکت در ساخت توسط تمامی مجموعه‌های نظامی، اداری، اجرایی، بخش خصوصی و سایر نهادها پیش می‌رود از سال ۹۰ تا سال ۱۴۰۰ شاهد سقوط در صدور پروانه بوده‌ایم و فرسودگی شهر تهدیدات زیادی را برای شهروندان ایجاد می‌کند. زاکانی با اشاره به بافت فرسوده گفت: یک میلیون مسکن در تهران کم است و می‌توان در بافت فرسوده این مسکن‌ها را ساخت.
 محدود شدن بسته‌های تشویقی نوسازی
رضا شنگی، شهردار منطقه ۱۷ نیز با بیان اینکه در سنوات گذشته روند نوسازی در منطقه۱۷ و مناطق پایین‌تر، بهتر بود اما حالا با ضوابط و دستورالعمل‌هایی که در سنوات گذشته در شورای شهر تهران مصوب شده و با توجه به اینکه بسته تشویقی در سال‌های گذشته کمتر شده، شهروندان تمایل کمتری برای نوسازی املاک دارند، گفت: البته هنوز در قسمت ساخت‌و‌ساز تجمیعی اقبال مردم خوب است، چرا که معمولا مردم مناطق جنوب تهران به تنهایی توانایی نوسازی املاک فرسوده خود را ندارند، بنابراین کار را به دست سرمایه‌گذاران می‌سپارند و سرمایه‌گذاران برای توجیه اقتصادی باید چند پلاک را با هم تجمیع کنند. شنگی با بیان اینکه در صورت مطالبه مردم برای ساخت تجمیعی، سرمایه‌گذاران نیز مایل به انجام این‌گونه نوسازی هستند گفت: اما به‌طور گسترده حتی تمایل به ساخت تجمیعی نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است.
او درباره چرایی عدم تمایل مردم و سرمایه‌گذاران برای نوسازی بافت فرسوده گفت: در راستای توسعه و نوسازی ‌‌املاک فرسوده، شهرداری‌های مناطق می‌توانند صرفا نسبت به روند صدور پروانه و کاهش زمان صدور پروانه براساس طرح تفصیلی و دستورالعمل‌های صادره با همکاری سایر ارگان‌ها عمل کنند. چراکه ضوابط و دستورالعمل‌ها حتما باید از سوی شورای شهر تهران به مناطق ابلاغ شود. او تاکید کرد: مالکان بافت فرسوده مانند سنوات گذشته نسبت به نوسازی املاک خود استقبال نشان نمی‌دهند و بررسی‌های ما نشان داده است که با کند شدن یا حتی می‌توان گفت توقف فرآیند نوسازی بافت فرسوده به علت دستورالعمل‌ها و ضوابط شورای شهر در ادوار گذشته، بسته‌های تشویقی محدود شد و به همین دلیل مردم مانند قبل از فرآیند نوسازی استقبال نمی‌کنند.
 وعده تسهیل صدور پروانه در بافت فرسوده
کم‌توجهی به مشوق‌های ساخت و ساز در بافت فرسوده، عملیات در این مناطق را با چالش‌های زیادی همراه کرده است. یکی از مالکان خانه کلنگی در منطقه مولوی با اشاره به مخاطرات زندگی در این مناطق می‌گوید: برای ساخت یک خانه 90 متری کلنگی به شهرداری مراجعه کرده اما در مقابل اعلام شد که کمتر از 40 متر و تنها مجوز ساخت سه طبقه ارائه می‌شود. او با بیان اینکه این قوانین هیچ سازنده‌ای را مجاب به ساخت و ساز نمی‌کند، گفت: متاسفانه این وضعیت به کرات در مناطق بافت فرسوده به چشم می‌خورد و  این در شرایطی است که وعده‌های زیادی در این باره داده می‌شود. 
معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران روز گذشته با اشاره به برنامه‌های جدید برای نوسازی بافت فرسوده وعده افزایش مجوز صدورپروانه‌های ساختمانی را داد و گفت: پیش‌بینی ما این است در بستر مشوق‌های موجود ۶ هزار پروانه تا پایان سال در بافت فرسوده صادر شود.
حمیدرضا صارمی معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در آئین آغاز ساخت بیش از ۱۰ هزار واحد مسکونی که صبح دیروز در مجموعه جنگ‌افزارسازی برگزار شد با اشاره به قرارگاه مسکن گفت: این قرارگاه با ۴ هدف در تهران راه‌اندازی شد و قرار بر این شد تا در بستر این قرارگاه فرآیند صدور پروانه کاهش یابد، بافت فرسوده نوسازی شود و مسکن ساخته شود.
وی گفت: حدود ۲۰۰ هزار پلاک فرسوده در تهران وجود دارد که می‌توان در این پلاک‌ها مسکن ساخت سیاست تولید مسکن در محیط شهری و در بستر تمامی زیرساخت‌ها است.