سه دیپلمات ایرانی در جده مستقر شدند

همدلی|  با اعزام سه دیپلمات ایرانی، نمایندگی ایران نزد سازمان همکاری اسلامی، فعالیت مجدد خود در جده را پس از شش سال وقفه از سرمی‌گیرد. این در حالی است که ایران پیشتر اعلام کرده بود که عربستان سعودی با صدور ویزا برای سه تن از دیپلمات‌های ایران به‌عنوان دیپلمات‌های مستقر در سازمان کنفرانس اسلامی در جده موافقت کرده و ویزای این دیپلمات‌های دریافت شده است. بر اساس گزارش‌ها این سه دیپلمات طی روزهای اخیر راهی جده شده‌اند و قرار است بعد از شش سال نمایندگی ایران در سازمان همکاری اسلامی فعالیت خود را مجدداً در جده آغاز کند. فعالیت دفتر نمایندگی ایران در جده در سال ۱۳۹۴ و در پی قطع روابط ایران و عربستان بعد از حمله عده‌ای به سفارت این کشور در تهران و کنسولگری آن در مشهد تعطیل شد. آخرین نماینده دائم ایران در سازمان همکاری اسلامی در جده مهدی حمزه‌ای بود که بعدازاین اتفاقات به همراه دیگر دیپلمات‌های ایرانی مستقر در جده راهی تهران شد. در همان سال پس‌ازاین تحولات، اجلاس فوق‌العاده وزیران خارجه کشورهای عضو این سازمان به‌منظور رسیدگی به موضوع حمله به سفارت عربستان در تهران در جده تشکیل شد. این اجلاس در متن بیانیه پایانی خود تجاوز به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در تهران و مشهد را محکوم و این اقدام را نقض فاحش کنوانسیون‌های ژنو و وین راجع به حفاظت از اماکن سیاسی و مغایر قوانین و حقوق بین‌الملل دانست. همچنین در این بیانیه گفته‌شده که این حملات مغایر منشور سازمان همکاری اسلامی و منشور سازمان ملل متحد است که با هدف پیشبرد روابط دوستانه، احترام متقابل و همکاری بین کشورهای عضو ایجاد شده‌اند. در این اجلاس سید عباس عراقچی که به‌عنوان نماینده ایران در اجلاس جده شرکت کرده بود، گفت که دولت ایران این حمله را محکوم کرده و تحقیقاتی را برای شناسایی و مجازات عاملان آن به جریان انداخته است. سازمان کنفرانس اسلامی معروف به سازمان همکاری اسلامی، دومین سازمان بین دولتی پس از سازمان ملل متحد است که ۵۷کشور از قاره‌های مختلف در آن عضویت دارند. این سازمان به‌عنوان صدای جمعی جهان اسلام و تضمین برای حفاظت و حمایت از منافع جهان اسلام در روح ترویج صلح بین‌المللی و هماهنگی میان افراد مختلف جهان ایجادشده است. در سال ۱۹۷۰ اولین نشست وزیران امور خارجه سازمان همکاری اسلامی در جده برگزار شد که در آن برای ایجاد دبیرخانه دائمی در شهر جده تصمیم گرفته شد.
در طی سال‌های اخیر، ایران چندین بار از برخی موضع‌گیری‌ها و اقدامات سازمان همکاری اسلامی انتقاد کرده است و این سازمان را متهم به عدم شفافیت و نادیده گرفتن مواضع برخی از کشورها ازجمله ایران کرده و معتقد بوده که رویکردهای تبعیض‌آمیز و ضد ایرانی دبیرخانه سازمان همکاری اسلامی در سال‌های اخیر تحت دخالت و فشار عربستان سعودی باعث شده که این دبیرخانه از اهداف حرفه‌ای خود فاصله گرفته و رویکرد فشار علیه اعضا را دنبال کند.
 ایران، این رویکرد را خسارت‌بار و برخلاف رویه‌ها و اصول حاکم بر سازمان‌های بین‌المللی دانسته و خواستار بی‌طرفی، شفافیت و احترام دبیرخانه این سازمان به اهداف اصلی و اولیه سازمان همکاری اسلامی در دفاع از حقوق مردم فلسطین و مخالفت و مقابله با توطئه‌های رژیم صهیونیستی شد. چنان‌که در همین راستا در اردیبهشت‌ماه۱۳۹۸ غلامحسین دهقانی، معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در نشستی با سفرای کشورهای اسلامی مقیم ایران، ضمن تشریح دیدگاه‌ها و مواضع جمهوری اسلامی ایران در خصوص اولویت‌های جهان اسلام و تحولات منطقه‌ای و تبیین توطئه‌های رژیم صهیونیستی و برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای در ایجاد انحراف در اهداف سازمان همکاری اسلامی، خواستار هوشیاری کشورهای اسلامی در برابر این انحرافات و توطئه‌ها شد. دهقانی مسئله فلسطین را همچنان اولویت و هدف عالی و اصلی سازمان همکاری اسلامی دانست و با توجه به وضعیت جاری در دنیای اسلام و منطقه غرب آسیا به‌ویژه طرح‌های ترامپ و رژیم صهیونیستی برای منطقه و تلاش برای ایجاد شکاف بین کشورهای اسلامی تأکید کرد: «این سازمان و اجلاسیه‌های آن ازجمله اجلاس مکه باید مکانی برای ارتقای همبستگی و یکپارچگی امت اسلامی باشد نه اینکه با اعمال‌نفوذ بیگانگان و برخی عوامل آن‌ها، تبدیل به محلی برای تفرقه و دشمنی و طرح موضوعات کاملاً غیر مرتبط با اهداف سازمان همکاری اسلامی گردد.»
دهقانی بر ضرورت رعایت قاعده اجماع و اصل شفافیت در تصمیم‌گیری‌های سازمان تأکید و از رویه جاری که مواضع برخی کشورها ازجمله ایران در این اجلاس‌ها کاملاً نادیده گرفته می‌شود، انتقاد کرد. همچنین در این سال‌ها عربستان در چندین نوبت از صدور روادید برای هیات‌ها و دیپلمات‌های ایرانی برای شرکت در نشست‌های سازمان همکاری اسلامی در جده خودداری کرده و این موضوع مورد اعتراض ایران قرارگرفته است.