تفسیر جدید اصولگرایان از توازن در سیاست خارجی

همدلی|  روزهایی که دولت حسن روحانی روی کار بود، اصولگرایان بیش از هر زمانی نسبت به مناسبات خارجی ایران حساسیت نشان می‌دادند. در آن روزها که دولت حسن روحانی با سرعت تلاش می‌کرد تا بعد از هشت سال دولت احمدی‌نژاد فصل جدیدی در روابط ایران با کشورهای جهان را آغاز کند، اصولگرایان روی خوشی به حوادث سیاست خارجی ایران نشان نمی‌دادند. آنان معتقد بودند دولت در حوزه سیاست خارجی از موضع انفعال وارد می‌شود. هر اتفاقی در عرصه روابط بین‌الملل را این‌گونه تفسیر می‌کردند که ایران باید قاطعانه از در برخورد سخت وارد شود. به همین خاطر تأکید داشتند محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه معمولاً به‌جای دادن پاسخ درخورد به کشورهای مختلف ازجمله کشورهای منطقه تنها تلاش دارد که به سمت بهبود روابط که عزت ایرانی را زیر سؤال می‌برد اقدام کند. کلیدواژه انتقادات آنان از سیاست خارجی دولت روحانی معمولاً این بود که «عزت ایرانی» لطمه دیده و دولت کوتاهی کرده است. بنا به نظر کارشناسان به‌طور خلاصه اصولگرایان خیلی روی خوشی به گسترش روابط ایران با کشورهای مختلف حتی کشورهای منطقه خلیج‌فارس نشان نمی‌دادند. در همین دوران بود که گروه‌های سیاسی نزدیک به اصولگرایان تحرکات خود را افزایش دادند و با حمله به سفارت عربستان روزهای پردردسری را برای سیاست خارجی ایران فراهم کرده‌اند. حالا اما دولت در اختیار اصولگرایان است و آنان این بار تغییر موضع داده‌اند و شعار تعامل با جهان را سر می‌دهند. به گزارش ایسنا علی خضریان نماینده تهران در سخنانی اظهار کرده: «امروز کسانی در حال طرح شائبه و شبهه در افکار عمومی نسبت به تعامل با جهان هستند که هشت سال گذشته با شعار تعامل با دنیا روی کار آمدند، اما ملت ایران تجربه کرد که تمام ظرفیت خود و کشور را تنها خرج باز کردن درز پنجره تعامل با کدخدا و چند کشور اروپایی کردند که نه‌تنها بی‌نتیجه ماند، بلکه با رویکرد غلط دروازه تعامل با عموم کشورها را بستند و تنها در ‌رویای آن درز پنجره تعامل با کدخدا و دو، سه کشور اروپایی بودند و ظرفیت مهمی همچون همسایگان، منطقه غرب آسیا، آمریکای لاتین، آفریقا و کشورهای شرق را نادیده گرفتند و بدتر از همه اینکه این‌ها غرب را هم فقط در کدخدا و آن سه کشور اروپایی دیدند.»
رئیس کمیته سیاسی، نظامی و امنیتی کمیسیون اصل نود مجلس گفت: «کسانی بلندگوی طرح این شائبه‌ها شده‌اند که در شعارهایشان می‌گفتند ما حتی باید با دشمنان خود گفت‌وگو کنیم. آن‌هم با دشمنی که سال‌ها و به‌صورت علنی از براندازی نظام جمهوری اسلامی سخن گفته و در میدان عمل نیز بارها اقدام کرده است؛ حتی پس‌ازاینکه یک مقام رسمی و عالی‌رتبه کشورمان را درحالی‌که به‌صورت رسمی مهمان کشور عراق بود، به‌صورت ناجوانمردانه ترور کردند.» اشاره خضریان به تلاش‌های دولت روحانی در بهبود روابط با کشورهای غربی است. خضریان با کنایه می‌گوید که دولت قبل تنها بر بهبود روابط با کشورهای غربی متمرکز شد و گسترش روابط با کشورهای دیگر جهان را از یاد برده بود؛ اما این در حالی است که وضعیت روابط ایران متأثر از رفع تحریم‌های بین‌المللی بعد از برجام با بسیاری از کشورهای جهان و البته کشورهای خاورمیانه رو به بهبود بود و به همین خاطر هم بسیاری از کشورها محدودیت‌های ویژه را برای پاسپورت ایرانی حذف کرده بودند اما بعد از افزایش تنش‌ها و بازگشت تحریم‌ها جایگاه پاسپورت ایرانی به‌شدت سقوط کرد و تعاملات بشدت محدود شد و تا کنون نیز تغییراتی حاصل نشده است. طی ماه‌های گذشته که دولت جدید روی کار آمده تنها سطح تبلیغات برای گسترش روابط با چین و روسیه افزایش‌یافته و حتی در دنیای واقعیت روابط ایران با این دو کشور نیز تغییراتی نکرده است؛ به‌گونه‌ای که حتی شاهد هستیم تجارت ایران با این کشورها دچار مشکلات فراوانی است و حجم مبادلات با روسیه هنوز به گفته مقامات زیاد نیست؛ اما بااین‌وجود اصولگرایان مداوم تلاش دارند این شعار را تبلیغ کنند که دولت جدید شعار توازن مثبت در سیاست خارجی را به مرحله اجرا رسانده است. علی خضریان اظهار کرد: «جریان غرب‌گرا به دلیل دستپاچگی از آغاز تعامل با کشورهای جهان و در آستانه شکست کارزار حداکثری شیطان بزرگ علیه ملت مظلوم ایران با توسل به شعار «نه شرقی و نه غربی» در تلاش جهت القای مغایرت رویکرد سیاست خارجی دولت سیزدهم با این شعار است.» این در حالی است که عملاً یک‌طرف این موازنه که ارتباط با جهان غرب است کاملاً قطع و از طرف دیگر ارتباط با جهان شرق نیز محدود به موارد خاصی است.
به گزارش ایلنا جواد کریمی قدوسی از دیگر نمایندگان نزدیک به جبهه پایداری هم با اشاره به اهمیت مسئله توازن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی و دولت سیزدهم، گفته: «توازن در سیاست خارجی جزو راهبردهای دولت جدید است. ضمن اینکه ما هم همه روابطمان را گره به چین و روسیه و غرب و اروپا نمی‌زنیم.»