رئیسی چگونه توقعات اصولگرایان را مدیریت میکند؟
خیز پایداری برای نفت
همدلی| این روزها واژه سهمخواهی زیاد در سایتها و کانالها و روزنامههای سیاسی دیده میشود. سهمخواهی جریانهای اصولگرا از دولت، فشار برای جا گرفتن در بین گزینهها، گمانهزنیهایی که تمام یا بیشتر گزینهها را از یک جریان یا جبهه اصولگرا معرفی میکنند و... همه این اخبار و تکذیبیههایی که به دنبالش میآید خود نشاندهنده وجود فشارها یا سهمخواهیهایی از ابراهیم رئیسیست. آنقدر هر روز اسامی و لیستهایی برای مناصب مختلف دولت سیزدهم منتشر میشود که آدمی احساس میکند بسیاری از اصولگرایان سرمست از پیروزی در ریاست جمهوری و شوراهای شهر آنقدر هول شدهاند که عنان کار از دستشان خارج شده و حتی حفظ ظاهرهم نمیکنند. عبدالله گنجی، مدیر مسئول روزنامه جوان، درهمین مورد توئیت کرد: «اصلاً باورم نمیشود کسانی رزومه خود را همراه با لینک سامانه آقای رئیسی در این گروه و آن گروه یا برای این فرد و آن فرد میفرستند که بروید در سامانه مرا برای فلان مسئولیت پیشنهاد دهید. آدم عرق شرم بریزد واجد سرزنش نیست.»
سهمخواهی مجلسیها
شهباز حسن پوربیگلری، یکشنبه، در نطق میان دستور خود خطاب به رئیس جمهور منتخب گفت:«آیتالله رئیسی دولت خود را دولتی مستقل و مردمی دانسته از این رو امیدواریم هیچ گروه، جناح و فردی دنبال باجخواهی و سهمخواهی نباشد و اجازه دهند مسائل و مشکلات اساسی مردم به ویژه در حوزه معیشت، مسکن، بیکاری جوانان تحصیلکرده و تولید برطرف شود.» همین تذکر این نماینده نشان دهنده تلاشهایی بین نمایندگان برای کوچ به پاستور است. روز شنبه نیز محمدحسین آصفری از نمایندگان مجلس گفت «مجلس به گزینههای تحمیلی رای اعتماد نمیدهد.» حال آنکه گفته میشود برخی از خود مجلسیان برای گرفتن صندلی در کابینه آینده ابراز تمایل کردهاند. در این زمینه محمدمهدی زاهدی نماینده کرمان در جهت جدا کردن حساب نمایندگان سهمخواه از بقیه نمایندگان گفته بود:«ممکن است برخی نمایندگان به دنبال آن باشند که جایگاه خود را ارتقا دهند و در دولت فعالیت کنند، اما نمایندگانی هم هستند که دنبال این نیستند. بر این اساس ما نباید همه نمایندگان را به یک چشم ببینیم.» روزنامه جوان هم اخیرا نوشته بود که برخی با لابی، برخی با ژست پیشنهاد، برخی با ابزار رسانه و برخی با سوءاستفاده از حق قانونی خود در رأی اعتماد به وزرا در مسیر اعمال فشار بر ابراهیم رئیسی برای بهکارگیری فرد دلخواه خود هستند. دراینمیان، ابراهیم رئیسی و آنهایی که مورد مشورت او هستند، مسیری سخت پیشرو دارند تا تحت تأثیر این فشارها قرار نگیرند یا فریب دلسوزیهای کذایی را نخورند.
شورای ائتلافیها در کابینه و شهرداری
شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی به ریاست حداد عادل که هم در انتخابات ریاست جمهوری تمام قد از ابراهیم رئیسی حمایت کرد، هم لیست معرفی شدهاش، برنده انتخابات شورای شهر شد، به نظر میرسد یکی از آن جریانهایی است که انتظار دارد ابراهیم رئیسی در مقام جبران، چند عضو مهم کابینه را از بین اعضای آنها انتخاب کند. هرچند از گوشه و کنار خبرهایی از اعمال فشار از جانب این شورا هم شنیده میشود. در همین مورد محمد مهاجری، فعال رسانهای اصولگرا، در توئیتی نوشت:«جناب حدادعادل آیا درست است که به دلیل دست رد آقای رئیسی به سینه زاکانی برای ورود به دولت، جنابعالی از مشارالیه که فاقد اولیهترین اصول ادب و اخلاق و کارآمدی و... است، برای تصدی شهرداری تهران حمایت میکنید؟ ریخت و پاش در مرکز پژوهشهای مجلس در 13 ماه گذشته، مؤید بیعرضگی اوست.» البته منوچهر متکی، سخنگوی شورای وحدت قبلا در پاسخ به اینکه رئیسی درباره تشکیل کابینه خود چه برنامهای دارد گفته بود «شورا اطلاع و توقعی ندارد.» اما در این میان برخی از اعضای شورا گراهایی هم به ابراهیم رئیسی میدهند. مثلا لاله افتخاری از اعضای شورای وحدت، قبلاً در جواب سوالی در این مورد، یکی به میخ و یکی به نعل زده بود و گفته بود:«رئیسی حتما بعد از آمدن، افرادی را از شورای ائتلاف میگیرند و بهویژه از شورای وحدت، چون شورای وحدت نگاه سهمخواهی ندارد. اگر من به جای آقای رئیسی باشم، نمیگویم هرکسی که به ستاد من آمده حذف استريال اما الزاما کسانی که در ستاد ایشان تلاش زیادی کردند، در اولویت قرار ندارند؛ ولی میتوانند از گزینههای ستاد ایشان هم افرادی در معرض انتخاب باشند.» البته او بعداً در پاسخ به این سؤال که آیا شورای وحدت به رئیسی در تشکیل کابینه پیشنهادی داده یا خیر، گفته بود: «شورای وحدت هیچکس را به رئیسی برای کابینه معرفی نخواهد کرد.» فراموش نشود که شورای ائتلاف در مجلس یازدهم نمایندگان زیادی دارد و دستش در دادن یا ندادن رای اعتماد به وزرای پیشنهادی رئیسی باز است.
شانس بیشتر جبهه پایداریها
از جانب جبهه پایداری هم خبرهایی مبنی بر فشار یا معرفی گزینهها به ابراهیم رئیسی شنیده میشود. شنیدهها حاکی از این است که میثم نیلی، صاحب امتیاز و مدیر مسئول رجانیوز و از اعضای جبهه پایداری، به ابراهیم رئیسی در چینش کابینه کمک میکند. علاوه بر این شرکت پوششی سعید جلیلی در رقابتها و بعد کنار کشیدنش به نفع ابراهیم رئیسی، اگر نگوییم قطعاً، احتمالاً برای رئیسی هزینه خواهد داشت. چنانکه رستم قاسمی هم که برای انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام کرده بود و بعد به نفع رئیسی کنار کشید و حالا نامهنیوز خبر داده که حضور او در وزارت نفت قطعی شده. پیش از این هم نام صادق محصولی، از اعضای قدیمی جبهه پایداری برای وزارت کشور مطرح شده بود. البته پیر موذن، نماینده پیشین مجلس معتقد است که ابراهیم رئیسی تندروها را در کابینه خود راه نمیدهد. پیر موذن در گفتوگو با ایلنا گفته بود: «آنچه که میشنوید قرار است از زاکانیها و از ذوالنورها استفاده کنند، اینها همهشان آب در هاون کوبیدن و مطالب واهی است و ما شاهد سهمدهی تاثیرگذار به جبهه پایداری نخواهیم بود.» در سوابق ابراهیم رئیسی لیست مناصب متعددی در قوه قضائیه دیده میشود و به همین دلیل طبیعیست که او نسبت به مهرههای اجرایی کشور چندان اشراف نداشته باشد و همین موضوع زمینه سوءاستفاده مشاوران و اطرافیان او را فراهم کند. از این جهت او کار سختی در پیش دارد. شاید به همین دلیل باشد که محمدرضا باهنر به رئیسی پیشنهاد داده از تجربه دولتهای قبلی استفاده کند و با نگاهی به دولتهای قبلی، هر وزیری را که در هر دولتی موفق بوده، به کار بگیرد. او میگوید: «حتی دولت آقای خاتمی، دولت مرحوم هاشمی رفسنجانی، دولت آقای احمدینژاد، حتی دولت روحانی، بالأخره نیروهایی کارآمد بودهاند و در دوره خودشان موفقیتهایی داشتهاند. از این نیروهای توانمند استفاده شود و البته نیروهای جدید هم بیایند و وارد چرخه کار شوند. یعنی میخواهم این جمله کلی را بگویم که پیشنهاد من این است که از میان دولتهای گذشته هیچ دولتی برای آقای رئیسی خط قرمز نباشد. اگر نیروی با صلاحیتی پیدا کردند این نگرانی را نداشته باشند که این آقا در فلان دولت بوده است.» شاید توقع تشکیل کابینه فراجناحی از برندگان هر انتخابات ریاست جمهوری، توقع زیاد و غیرواقعی باشد. اینکه روسای جمهور بخواهند با افراد همفکر خود کار کنند موضوع عجیب و دور از ذهنی نیست، اما این که ابراهیم رئیسی از ابتدا اعلام کرد مستقل وارد انتخابات شده و خود را وامدار هیچ جریان سیاسی نمیداند، توقعات را از او بالا برده و مردم منتظرند او این استقلال را در عمل ثابت کند.