تلاش جهانی برای آتش بس

همدلی| در حالی که ۹ روز از تجاوز رژیم صهیونیستی اسرائیل به خاک ایران والبته پاسخ­های محکم نیروهای مسلح کشور به این تجاوز گذشته است و در حالی که هنوز شریک اصلی اسرائیل؛ یعنی امریکا در تنور این جنگ می­دمد، برخی از کشورهای جهان دست به کار شده اند تا به این جنگ ناعادلانه در منطقه پایان دهند.

روز پنجشنبه سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه به بخشی از این تلاش­ها اشاره کرد. موضعی که روز گذشته نیز در سخنان برخی دیگر از مقامات خارجی تکرار شد.

عراقچی در گفت‌و‌گو با شبکه خبر که روز گذشته پخش شد، گفت: «برخی کشور‌ها از سر خیرخواهی یا … تماس می‌گیرند که کاهش تنش داده و به دیپلماسی برگردیم. من می‌گویم ما که وسط دیپلماسی بودیم و به چه برگردیم ما داشتیم دیپلماسی اجرا می‌کردیم.»

وزیر خارجه افزود: «ما در این زمینه آمریکایی‌ها را همراه و همکار رژیم صهیونیستی در حملات به ایران می‌دانیم. نشانه‌های متعددی وجود دارد مبنی بر همکاری نیرو‌های موجود آمریکا در منطقه با رژیم صهیونیستی، ولی از همه مهم‌تر توئیت‌ها و مصاحبه‌هایی است که رئیس جمهور آمریکا انجام می‌داد و صراحتا از لفظ «ما» استفاده می‌کند که ما فلان کار را انجام دادیم و باید «این» یا «آن» شود و این نیازی به دلیل و مدرک مبنی بر حضور و مشارکت آمریکا در این صحنه ندارد.»

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به مقاومت نیرو‌های مسلح ایران گفت: «فکر می‌کنم در اثر این مقاومت یواش یواش شاهد خواهیم بود که کشور‌ها از این تجاوز رژیم فاصله بگیرند و تقاضا برای خاتمه جنگ از الان شروع شده و بیشتر هم خواهد شد و این نشان دهنده این است که مقاومت مردم ایران چقدر موثر بوده و خواهد بود.»

وی تصریح کرد: «در شرایطی که تجاوزات با رژیم صهیونیستی ادامه دارد آمریکایی‌ها خواهان مذاکره هستند و چند بار پیام دادند ولی صراحتا گفته‌ایم تا وقتی که تهاجم و تجاوز متوقف نشود حرف از گفت‌و‌گو جایی ندارد. با آمریکا به عنوان شریک این جنایت هیچ صحبتی نداریم.» عراقچی افزود: «هیچ تماس و گفت‌وگویی با آمریکایی‌ها نداشتیم.»

رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: «ما درخواست مذاکره با هیچ کشوری نداشتیم. دیگران اگر درخواست مذاکره و گفت‌و‌گو کنند ما مشکلی نداریم. سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درخواست کردند با من گفت‌وگویی داشته باشند.»

بریتانیا به دنبال راه حل دیپلماتیک

روز گذشته نیز فایننشال تایمز به نقل از منابع خود نوشت: وزیر امور خارجه بریتانیا پس از دیدار با روبیو، پیامی به ایران مبنی بر امکان دستیابی به یک راه حل دیپلماتیک منتقل خواهد کرد. به گزارش الجزیره، این منابع به فایننشال تایمز گفته اند بریتانیا پس از دیدار لامی و روبیو در کاخ سفید به این نتیجه رسید که واشنگتن راه حل دیپلماتیک را ترجیح می‌دهد.

روز گذشته ایرنا خبر داد که وزیر امور خارجه انگلیس پس از دیدار با مقام‌های آمریکایی و گفت‌وگو درباره تحولات خاورمیانه ادعا کرد که اکنون فرصتی دو هفته‌ای برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک وجود دارد.  دیوید لمی در بیانیه‌ای که نسخه‌ای از آن در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس منتشر شده، گفت: «وضعیت در خاورمیانه همچنان خطرناک است و ما مصمم هستیم که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد.» وی افزود: «امروز در دیدار با وزیر خارجه آمریکا، مارکو روبیو، و فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه، استیو ویتکوف، در کاخ سفید درباره این موضوع گفت‌وگو کردیم که چگونه یک توافق می‌تواند از تشدید درگیری جلوگیری کند. اکنون فرصتی دو هفته‌ای برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک وجود دارد.»

لمی ادامه داد: «فردا راهی ژنو خواهم شد تا به همراه همتایان فرانسوی، آلمانی و اروپایی خود با وزیر خارجه ایران دیدار کنم. اکنون زمان آن فرا رسیده که به صحنه‌های فاجعه‌بار در خاورمیانه پایان داده شود و از تشدید منطقه‌ای که به نفع هیچ‌کس نیست، جلوگیری شود.»

روز گذشته تامی بروس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: «مارکو روبیو، وزیر امور خارجه این کشور، روز جمعه با ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، در مورد وضعیت در خاورمیانه گفت‌و‌گو کرد.»

در حالی که ایران تاکید کرده که در پی ساخت سلاح هسته‌ای نیست و جامعه اطلاعاتی آمریکا نیز تایید کرده که ایران قصدی برای ساخت سلاح هسته‌ای ندارد، وی گفت: «وزیر امور خارجه روبیو و وزیر خارجه فرانسه توافق کردند که به همکاری نزدیک خود ادامه دهند تا اطمینان حاصل شود که ایران هرگز سلاح هسته‌ای تولید یا به آن دست نمی‌یابد.»

به گفته وی، روبیو همچنین به همتای فرانسوی خود گفت: «ما آماده تماس مستقیم با ایران در هر زمانی هستیم.»

ادعای گفت­وگوی تلفنی عراقچی و ویتکاف

روز گذشته همچنین خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات‌ها ادعا کرد که وزیر امور خارجه ایران و نماینده رئیس جمهوری آمریکا در این هفته چند بار تلفنی گفت‌و‌گو کرده‌اند. این دیپلمات‌ها که خواسته‌اند نامشان ذکر نشود گفته‌اند که سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده که تهران تا زمان توقف حملات تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی به مذاکرات باز نخواهد گشت. این دیپلمات‌ها ادعا کرده‌اند که گفت‌و‌گو‌های عراقچی و «استیو ویتکاف» همچنین شامل بحث کوتاهی درباره پیشنهاد تاسیس یک کنسرسیوم منطقه‌ای برای غنی سازی اورانیوم در خارج از ایران بوده است. رویترز به نقل از «یک دیپلمات منطقه‌ای نزدیک به تهران» ادعا کرد: عراقچی به ویتکاف گفته که در صورت فشار واشنگتن به اسرائیل برای پایان جنگ «ایران ممکن است در موضوع هسته‌ای انعطاف نشان دهد.» یک دیپلمات اروپایی نیز گفته عراقچی در گفت‌و‌گو با ویتکاف خاطرنشان کرده که ایران آماده بازگشت به مذاکرات هسته‌ای است، اما در صورت ادامه حملات تجاوزکارانه اسرائیل این کار امکان‌پذیر نیست.

هم مقابله می­کنیم، هم مذاکره

از سوی دیگر «سعید خطیب‌زاده» معاون وزیر و رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عصر روز پنجشنبه ۲۹ خرداد ماه با «لیز دوسِت» مجری شبکه جهانی بی‌بی‌سی (BBC World) پیرامون ابعاد مختلف تهاجم رژیم صهیونیستی به ایران مصاحبه کرد و گفت: «ما پیام­هایی از اروپایی ها در سطح وزرای خارجه و نیز نماینده عالی اتحادیه اروپا دریافت کردیم که ملاقاتی در ژنو داشته باشیم. من شخصا خوشحالم که بالاخره اروپایی ها می­خواهند به دیپلماسی برگردند و بر سر میز صحبت کنند. در خصوص آمریکایی­ها پیام ما همواره در پاسخ آنها این بوده است که مادامی که این تجاوز و این جنایات بر علیه ملت و کشور من در جریان است؛ مذاکره­ای در نخواهد گرفت. مادامی که بیمارستان­های ما و شهروندان ایرانی تحت حمله هستند، نشستی نخواهد بود.»

خطیب‌زاده افزود: «ما پایبند به دیپلماسی هستیم. همین که پیشنهاد طرف­های اروپایی را برای دیدار در ژنو پذیرفیتم؛ نشانه دیگری از همین رویکرد است. امیدوارم که این مسیر به خوبی پیش برود، ولی تاکید می کنم که این مسیر متفاوت از دفاع همه جانبه و مشروعی است که در مقابل متجاوز انجام می­دهیم. ما به مقاومت ادامه می دهیم. این یک مقاومت مقدس و میهنی در مقابل متجاوز و سبوعیت متجاوز است.»

پیشنهاد مذاکره جامع به ایران

روز جمعه و درحالی که وزرای خارجه کشورهای آلمان، فرانسه و بریتانیا به همراه نماینده اتحادیه اروپا قرار بود در ژنو با عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران دیدار و درباره برنامه هسته‌ای ایران و کاهش تنش‌ها در منطقه گفت‌وگو کنند، مکرون امروز طی اظهاراتی گفت: «هیچ توجیهی برای حمله به زیرساخت‌های هسته‌ای غیرنظامی وجود ندارد.» وی افزود: «ما به همراه بریتانیا و آلمان، یک پیشنهاد مذاکره جامع به ایران ارائه خواهیم داد.» رئیس جمهور فرانسه در ادامه خاطر نشان کرد: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید بتواند به فعالیت‌های خود ادامه دهد تا اطمینان حاصل شود که ایران اورانیوم غنی‌سازی نمی‌کند.»

 مذاکره جایگزین جنگ

همچنین روز گذشته العربیه خبر داد که در آستانه برگزاری نشست وزرای خارجه سه کشور اروپایی و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با وزیرخارجه ایران در ژنو، «رویترز» خبر داده است که در این نشست آمادگی آمریکا برای مذاکره مستقیم با ایران به اطلاع تهران خواهد رسید. به گزارش «رویترز»، دیپلمات‌ها پیش از برگزاری نشست دیروز عباس عراقچی وزیر خارجه ایران با وزرای خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا سه کشور عضو «برجام» و کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفتند که اروپا، آمادگی کاخ سفید برای انجام مذاکرات مستقیم برای دستیابی به توافق هسته‌ای را به عراقچی اطلاع خواهد داد.

دو دیپلمات به این خبرگزاری گفتند که به عراقچی، گفته خواهد شد که ایران باید «پاسخ روشنی» به این پیام بدهد. دیپلمات‌ها گفتند که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، پیش از نشست ژنو با همتایان غربی خود گفت‌وگو کرده و آمادگی خود را برای تعامل مستقیم با تهران نشان داده است. در همین حال «سی ان‌ان» خبر داده که یک مقام آمریکایی این خبر را علنا تایید نکرده ولی گفته است که رئیس‌جمهور آمریکا از هر تلاش دیپلماتیک از سوی متحدانش برای دستیابی به توافق با ایران حمایت می‌کند. وزرای خارجه سه کشور اروپایی و کایا کالاس پیش از دیدار با عراقچی، جلسه جداگانه‌ای با یکدیگر در ژنو برگزار کردند. یک دیپلمات اروپایی گفت: «مقامات ایرانی درحال حاضر نمی‌توانند با آمریکایی‌ها مذاکره کنند ولی ما می‌توانیم این کار را انجام دهیم» او افزود: «ما به آنها خواهیم گفت که پای میز مذاکره بازگردند تا در مورد مسئله هسته‌ای قبل از آن که بدترین سناریوی ممکن رخ دهد، گفت‌وگو کنند. ضمن اینکه نگرانی‌های خود را در مورد موشک‌های بالستیک، حمایت از روسیه در جنگ با اوکراین و بازداشت شهروندانمان مطرح خواهیم کرد.» به گفته یک منبع دیپلماتیک فرانسوی، ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، پنجشنبه شب با روبیو گفت‌وگو کرد که طی آن روبیو گفت واشینگتن آماده تماس مستقیم با مقامات ایران در هر زمان است.