توصیه یک اقتصاددان به دولت چهاردهم:
مطالبات طبقه متوسط را دریابید
همدلی| عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس معتقد است وعدههای عجیب و غرب و بیمبنا از سوی کسانی که قصد نداشتند خود را به محک آزمایش بگذارند، جامعه را با مشکلات نظری مواجه میکند.چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی دیروز برگزاری شد که از شش کاندیدای حاضر، دو کاندیدا که اتفاقا بیشترین وعدههای اقتصادی را پیشکش افکار عمومی کرده بودند، انصراف دادند. البته در این مسیر، بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند که رایدهندگان ضروری است امکانپذیری یا امکانناپذیری اجرا را برای رای دادن مدنظر داشته باشند ولی وعده اعطای زمین و مسکن رایگان و طلا به جای یارانه و... همگی زمینههایی را برای بحث ایجاد کرد و بسیاری این سوال را مطرح میکنند که حد و مرز وعده دادن کجاست؟
مرتضی عزتی در گفتوگو با خبرآنلاین گفت: انتظار اصلی این است که کاندیدا وعده قابل اجرا و بیخسارت بدهد. وقتی کاندیداها چنین کاری نمیکنند، طبیعی است که وظیفه رایدهندگان و مردم است که ضرر و زیان این طرحها را بسنجند و ببینند اجرای چنین طرحهای عجیب و غریی چه آسیبی را متوجه اقتصاد ایران میکند. البته ممکن است تمام این موارد قابل اجرا باشد اما اجرایی کردن اینها هم تورم ایجاد میکند، هم رشد اقتصادی را از بین میبرد و هم بیکاری را افزایش میدهد.وی با اشاره به اینکه بحرانهای اقتصادی زمینه را برای اعطای وعدههای عجیب و غریب و آزموده نشده در حوزه بنزین و... مهیا کرده، گفت: عملی کردن برخی وعدهها نوعی بههم ریختگی در اقتصاد ایجاد میکند، از این رو باید رایدهندگان حتما در این باره به نظرات کارشناسی رجوع کنند که البته در رسانهها بحثهای بسیار خوبی در این زمینهها صورت گرفت.عزتی گفت: وقتی برخی وعدههای بزرگ دادند، کارشناسان گفتند از این وعدهها برمیآید که خودشان هم قصد ماندن ندارند، از این رو شعارهای بزرگ میدهند و اتفاقا این پیشبینی درست و دقیق از آب درآمد. از این رو در سایر موارد نیز خوب است به نظر کارشناسان رجوع شود. خیلی از این عزیزان میدانستند حضور تزئینی دارند به همین دلیل این وعدهها را صرفا به صورت فرمالیته مطرح کردند.
او مهمترین وظیفه و وعده برای یک دولت را کاهش هزینه آموزش، ارتقای سطح آموزشی و بهبود شرایط بهداشت و درمان و ایجاد شرایط مناسب در حمل و نقل عمومی و... دانست و گفت: این امور برعهده دولتهاست و اینهاست که یک جامعه را توسعه میدهد و سطح رفاه عمومی را بالا میبرد. امیدواریم دولت چهاردهم این موارد را با دقت پیگیری کند.
شرایط را برای بهبود رشد اقتصادی مهیا کنید
عزتی گفت: امیدوارم فارغ از اینکه چه کسی رای میآورد، منتخب مردم خود را متعهد به ایجاد شرایطی برای بهبود وضعیت رشد اقتصادی بداند و به این نکته آگاه باشد که دولت لازم است که با مقرراتزدایی و ایجاد بستر، راه فعالیت را باز کند نه اینکه خودش وارد عمل شود و در قامت فعال اقتصادی ایفای نقش کند.
وی به متوسط رشد اقتصادی در ایران اشاره کرد و گفت: به طور متوسط و برای بازده زمانه طولانیتری رشد اقتصادی در کشور ما بین 2 تا 2.5درصد بوده. حال در برنامه هفتم اعلام شده رشد اقتصادی باید به 8درصد برسد. امیدواریم همه امکانات کشور در راستای افزایش رشد اقتصادی به کار گرفته شود اما از واقعیتها نیز نباید غفلت کرد و باید دانست رسیدن رشد اقتصادی از متوسط دو تا دو و نیم درصد به هشت درصد با شرایط فعلی امکانپذیر نیست.
عزتی میگوید: اگر بخواهیم رشد 8درصدی داشته باشیم باید 200 میلیارد دلار سرمایهگذاری داشته باشیم در حالیکه الان سرمایهگذاریمان جبران استهلاک سرمایه موجود را نمیکند. وقتی جبران سرمایهگذاری موجود انجام نشود یعنی نمیتوانیم رشد یک یا 2درصد هم به طور معنیداری داشته باشیم، مگر اینکه اقدامات دیگری به کار گرفته شود که در این زمینه کارشناسان راهکار دارند.
وی گفت: واقعیت این است که خودمان به نوی مانع آمدن سرمایهگذار خارجی میشویم. از سوی دیگر تحریم هم عامل تشدید هزینههای تولید است و در نتیجه رسیدن به رشد 8درصد با این شرایط شدنی نیست.
بیشتر جامعه، فقیر و کمدرآمد شدهاند
عزتی در ادامه در رابطه با اینکه چرا کاندیداها، طبقه متوسط که احتمالا مطالباتش در راستای آموزش عالی و حقوق کافی و... هست را مورد خطاب قرار نمیدهند و عموما جامعه فقیرتر که دغدغههای دیگری مثل توزیع گوشت و سفر رایگان و... را دارند، جامعه هدف خود قرار میدهند، بیان کرد: عمده مردم ما فقیر شدند و تقریبا بالای50 الی 60 درصد به این طبقه وارد شدند پس اجتماع خوبی برای تمرکز وعدهها هستند. به علاوه جامعه متوسط هم اگر آگاهی لازم را نداشته باشند از وعدههای مالی بدشان نمیآید و طعمه منافع کوتاهمدت میشوند.وی به دولت چهاردهم توصیه کرد مطالبات طبقه متوسط را مورد توجه قرار دهد و بداند که این طبقه محرک رشد اقتصادی و توسعه در کشور است و تقویت آن، تضمین آینده کشور خواهد بود.