پزشکیان؛ شبیه ماهاتیر محمد؟!
رجبعلی کرد( مدرس دانشگاه)اگر نگاهی اجمالی به وضعیت کشورمان بیندازیم، میبیینیم که از بعد توسعه و اقتصاد و محیط زیست وضعیت خوبی نداریم.البته از ابعاد دیگر نیز مسایل و مشکلات دیگری نیز داریم اما چون روی مسایل اقتصادی اجماع نظر وجود دارد که اوضاع وخیم تر است تاکید روی این مورد دارم.
در حالیکه دو انتخابات نسبتا” سرد و با مشارکت حداقلی را پشت سر گذاشتیم و با این اوضاع و احوال کشور و پشت سر گذاشتنن چند بحران داخلی و خارجی، یک پزشک اصلاح طلب هفتاد و چند ساله، پا به عرصه رقابت انتخاباتی گذاشته و بناست با پنج رقیب دیگر که همگی از یک جناح هستند رقابت کند. او در صورت پیروزی با انبوه مشکلات به ویژه مشکلات اقتصادی از قبیل رشد نامناسب اقتصادی، تورم افسارگسیخنه، بیکاری، فقر مزمن، فاصله طبقاتی، رانتخواری و فساد و اختلاس دست و پنجه نرم کند و وضعیت کشور را بهبود بخشد. آیا شدنی است؟
با توجه به اشتراکات کشور ما با کشور مالزی و اشتراکات معمار و ناجی اقتصادی آن کشور با کاندیدای مورد بحث میتوان نتیجه گرفت که برون رفت از این وضعیت اسفبار و تبدیل شدن به یک کشور توسعه یافته با اما و اگرهایی قابل دسترس است. کشور مالزی یکی از کشورهای پر جمعیت و مسلمان و دارای ذخایر نفتی در آسیا است که همانند کشور ما تا قبل از نخست وزیری ماهاتیر محمد، اقتصاد بیماری داشت. این پزشک نخست وزیر که یکی از مسنترین نخست وزیران جهان بود با یک برنامه ریزی درست و منسجم و بهرهگیری از متخصصان و کارشناسان خبره توانست در دودهه کشورش را بطور کامل متحول کند و به رشد و توسعه اقتصادی حیرت آوری برسد که ذکر آمار و ارقام و مقایسه با قبل و بعد از نخست وزیری وی باعث اطاله کلام میشود.
فقط خواستم تا یک مقایسهای کرده باشم تا بدانیم که بعضی از کارهایی که ناممکن بنظر میرسند شدنی هستند. حال ، ماییم و یک کشوری با اقتصادی ضعیف و کوله باری از مشکلات و یک کاندیدایی که همانند ماهاتیرمحمد دانش آموخته پزشکی است. شاید سوالی که به ذهن بسیاری از مردم خطور کند که آیا ممکن است فردی آن هم در آستانه بازنشستگی و پا به سن گذاشته و آن هم یک پزشک میتواند طبیب دردهای این کشور باشد؟
بررسی سواد و مدارک دانشگاهی رئیسان جمهور و نخست وزیران بیش از یکصد کشور نشان میدهد که بیش ار پنجاه درصد آنها در رشتههایی غیر از حقوق و علوم سیاسی و روابط بین الملل و مدیریت است. برخی از این روسا که موفقیتهای چشمگیری داشته و کارنامه خوبی در اداره کشورهایشان داشتند، در رشتههای غیر علوم انسانی بودند که یکی از برجستهترین آنها ماهاتیر نخست وزیر مالزی بود.با ذکر این موارد و مصادیق این ابهام و دغدغه که سن و سال و تخصص نقش تعیین کننده در سیاستگذاری ندارد به اثبات رسید. یکی از اساسیترین عوامل در اثربخشی رئیس جمهور بعنوان عالیترین مقام اجرایی کشوراعتقاد و باور به این که کار راباید به کاردان سپرد است. استفاده از کارشناسان وتوجه ویژه به نظرات آنها و آزادی عمل و میدان دادن به این مدیران میتواند نتایج مثبتی را به دنبال داشته باشد. درست است که رئیس جمهور رئیس دولت و مدیر عالی است اما طبق تقسیم بندیهای مدیریتی وزرا و معاونین رئیسجمهور و رئیسان شرکتها و سازمانهای بزرگ نیز جزو مدیران عالی هستند و میبایست حوزه اختیارات آنها متناسب با مسولیتهای خطیر و وسیعشان باشد و اجازه داشته باشند که تصمیمهای راهبردی در چارچوب رویکرد دولت داشته باشند و آنچه که از رفتار و بیانات و دیدگاههای دکتر پزشکیان استنباط و مستفاد میشود این است که او نیرهمانند معمار مالزی چنین رویکردی دارد. او نیک میداند که اقتصاد و سیاست و مدیریت علم هستند و به دور از هیاهو و کارهای نمایشی و شعاری و پوپولیستی مصمم است که یک تغییر اساسی در کشور ایجاد کند. چنانچه او به پاستور برسد و کارشکنیهایی که در دولت اصلاحات بوجود آمد، تکرار نشود و قانون هم به او اجازه دهد و ذینفوذان و سایر قوا باایشان همراهی کنند، بطور قطع و یقین گشایشهای حیرتآوری در کشور ایجاد خواهد شد.
کسی که در چهار دهه پنج دوره ی متوالی نماینده مجلس بوده و در بعد اجرایی نیز پستهای سازمانی را پله پله تا مقام عالی وزارت طی کرده و یکی از صادقترین و پاکدستترین مقامات کشور بود و از جهت رویکرد سیاسی اصلاح طلبی ناب و بیحاشیه است، میتواند در کشور تحول ایجاد کند. البته ذکر این نکته ضروری است که براساس قانون اساسی بسیاری از کشورها از جمله مالزی رئیس دولت عالی ترین مقام کشور محسوب میشود و دامنه مسئولیت و اختیارات آنها بسیار بیشتر از کشور ما است ولی در عین حال باز هم با همین اختیاراتی که در قانون اساسی دارد میتواند منشاء تحولات مثبتی باشد؛ به ویژه به لحاظ تیپ شخصیتی که دکتر پزشکیان دارد میتواند گروهها و سازمانهای قانونی و قوای دیگر را باخود همراه کند.
پزشکیان در عین حالی که فردی قاطع است و اعتقاد راسخ به اصلاح طلبی دارد و اهل مماشات و معامله نیست اما بر معادله قدرت در کشورآگاه است و دارای سعه صدر است و اهل تعامل و مدارا است و او که نهج البلاغه پژوه است و در نطقهای آتشین خود از نهج البلاغه میگفت نیک میداند که بهقول امام علی(ع) در مدیریت باید آمیزهای از انعطاف و قاطعیت را بکار برد. شایسته است که کشور ما با داشتن منابع انسانی و مادی و ذخایرو مزیتهای ممتاز و متعدد در جایگاه خیلی بالاتر از وضعیت فعلی باشد و چنانچه مردم فهیم کشورمان همت کنند و به پزشکیان رای دهند او نیز میتواند به پشتوانه این ملت فهیم ماهاتیر ایران باشد.