ما و کنوانسیونهای جهانی
علی توسلی (حقوقدان و فعال مدنی)آغاز سال نو، انسانها را به نوخواهی، نواندیشی دعوت میکند. پیام سال نو به ما، کوچ از گذشته و به استقبال آینده رفتن است. در سال نو اگر کوچ و هجرت فکری در اندیشه و روش ما ایجاد نشود، «نو و سال نو» چه معنی میدهد؟
بهقول سعید نفیسی «همانطور که در سال نو، جامه کهن را از تن دور میکنیم، اندیشههای کهنه را نیز باید از جان خود، دور کنیم». مقام معظم رهبری نیز واژه «جهش» را برای نامگذاری سال نو، گزینش کردند. جهش، اشاره به جهشِ فکریِ تولیدآور، جهشِ فکریِ توسعهِزا، جهش مدیریت تحولخواه و گونههای متنوع جهش، دارد. در یک کلام، جهش اماره بر کوچ و هجرت از روشها و منشهای پیشین، و هدفگیریِ قلههایِ بلندِ اعتلایِ ایران است. جهش، پروراندن آرزوهای توسعه و ترقی ایران، در اذهان مدیران است.بهقول ویکتور هوگو «زندگی روزهایی نیست که بهسر میبریم، بلکه آرزوهایست که در سر میپرورانیم»، بهترین تبریک سال ۱۳۹۹ دولتمردان، آرزوی تحقق اعتلای ایران برای ایرانیان، است. در سال گذشته مجلس ایران چند لایحه مربوط به الحاق ایران به کنوانسیونهای بینالمللی را تصویب کرد. برخی از لوایح مربوط به کنوانسیونها، تا این لحظه مورد تایید شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت قرار نگرفته است. از جمله این کنوانسیونهای بینالمللی، کنوانسیون سازمان ملل متحد، مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی یا پالرمو، fatf، قانون مبارزه با پولشویی، cft کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، سند ۲۰۳۰ هستند. کنوانسیونهای بینالمللی، قانون یک کشور خاص نیست، قوانینی هستند که اکثر کشورهای جهان، آنها را تصویب و تایید کردهاند به عنوان مثال کنوانسیون پالرمو را، ۱۸۰ کشور امضا و تصویب کرده است. در نتیجه:
۱- کنوانسیونهای جهانی، محصول «خرِد جمعی جهان» هستند.
۲- تصویب آنها ایران را عضو دهکده جهانی میکند.
۳- عضویت در آنها، وجاهت، اعتبار، حرمت جهانی، برای کشور تولید میکند.
۴-نپیوستن به آنها، محرومیت، محدودیت و انزوای بینالمللی برای کشور در پی دارد. مثل محدودیتِ آزاد نکردنِ داراییهای ایران در خارج، مخالفت با استقراض ایران از صندوقهای جهانی پول.
۵-پیوستن به آنها منافعِ مشترکِ جهانی، برای ایران تولید میکند، زیرا موضوع آنها، موضوع جهانی است و ایران هم، بخشی از جهان است. به عنوان مثال موضوع کنوانسیون پالرمو، جلوگیری از قاچاق انسان خصوصا زنان و کودکان، جلوگیری از قاچاق زمینی، دریایی، هوایی مهاجران غیرقانونی، جلوگیری از ساخت و قاچاق اسلحه گرم و اجزای آن، جلوگیری از فساد و جرایم مالی مثل پولشویی، کلاهبرداریِ سازمانیِ بینالمللی، اختلاسهای کلان ملی، فساد اداری سیستماتیک و امثال آن است. امروزه در ایران مبارزه و جلوگیری از فسادِ مالی، شعار اول قوه محترم قضاییه است، پذیرش این قوانین بینالمللی، مبارزه با فساد گسترده درکشور، پاک کردن مملکت از فساد، سهولت کار قوه قضاییه را تسهیل میکند.
۶-پیوستن به آنها، تهدیدات ناشی از بیثباتیِ امنیتِ کشورهایی که به سنتها، ارزشهای دموکراسی، هنجارهای اخلاقی، عدالت، توسعه پایدار و حاکمیت قانون را اعتقاد دارند، از بین میبرد.
۷- چون میان فساد و جرایم اقتصادی، مثل پولشویی، رابطه وجود دارد و ذخایر مالی و منابع اساسی کشور به خطر میافتد، پیوستن ایران، به این کنوانسیونها خطرات مذکور را، رفع و ثبات سیاسی و توسعه پایدار کشور را تضمین میکند.
۸- چون کسبِ غیر قانونیِ ثروتِ فردی، نهادهای مردمسالار، اقتصاد ملی و حاکمیت قانون راِ به مخاطره میاندازد، در نتیجه فساد، یک موضوع داخلی نیست، بلکه یک پدیده فراملی و جهانی است. کنترل فساد، بازگرداندن داراییِ ملیِ غارت شده از کشور، از طریق فرایندِ قانونیِ رسیدگیِ کیفری، مدنی، اداری، نیاز به همکاری بینالمللی، از رهگذرِ پیوستن به این کنوانسیون فراملی دارد.
در سال نو، یکی از مهمترین همنواییهای ایران با جامعه جهانی، طبق اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی، در باب تصویب عهدنامهها و قراردادهای بینالمللی، جهت مبارزه با مخاطرات جهانی از قبیل: تحریم، منازعات منطقهای، فسادزدایی مالی و اقتصادی، جلوگیری از رکود اقتصادی، شکوفایی و رونق تولید، جهش اقتصادی، همگرایی با کشورهای عضو کنوانسیونهای سازمان ملل است تا در پناه این همگرایی و همنوایی جهانی، خصومتهای جهانی، تردیدهای مجامع جهانی، خاصه سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن نسبت به ما رفع شود. کشور از خطر انزوا، انسداد و محاصره بینالمللی رهایی یابد و با تصویب این قوانین بینالمللی، پُلی میان ایران و جهان بسازیم.
بهقول سعید نفیسی «همانطور که در سال نو، جامه کهن را از تن دور میکنیم، اندیشههای کهنه را نیز باید از جان خود، دور کنیم». مقام معظم رهبری نیز واژه «جهش» را برای نامگذاری سال نو، گزینش کردند. جهش، اشاره به جهشِ فکریِ تولیدآور، جهشِ فکریِ توسعهِزا، جهش مدیریت تحولخواه و گونههای متنوع جهش، دارد. در یک کلام، جهش اماره بر کوچ و هجرت از روشها و منشهای پیشین، و هدفگیریِ قلههایِ بلندِ اعتلایِ ایران است. جهش، پروراندن آرزوهای توسعه و ترقی ایران، در اذهان مدیران است.بهقول ویکتور هوگو «زندگی روزهایی نیست که بهسر میبریم، بلکه آرزوهایست که در سر میپرورانیم»، بهترین تبریک سال ۱۳۹۹ دولتمردان، آرزوی تحقق اعتلای ایران برای ایرانیان، است. در سال گذشته مجلس ایران چند لایحه مربوط به الحاق ایران به کنوانسیونهای بینالمللی را تصویب کرد. برخی از لوایح مربوط به کنوانسیونها، تا این لحظه مورد تایید شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت قرار نگرفته است. از جمله این کنوانسیونهای بینالمللی، کنوانسیون سازمان ملل متحد، مبارزه با جرایم سازمان یافته فراملی یا پالرمو، fatf، قانون مبارزه با پولشویی، cft کنوانسیون مبارزه با تامین مالی تروریسم، سند ۲۰۳۰ هستند. کنوانسیونهای بینالمللی، قانون یک کشور خاص نیست، قوانینی هستند که اکثر کشورهای جهان، آنها را تصویب و تایید کردهاند به عنوان مثال کنوانسیون پالرمو را، ۱۸۰ کشور امضا و تصویب کرده است. در نتیجه:
۱- کنوانسیونهای جهانی، محصول «خرِد جمعی جهان» هستند.
۲- تصویب آنها ایران را عضو دهکده جهانی میکند.
۳- عضویت در آنها، وجاهت، اعتبار، حرمت جهانی، برای کشور تولید میکند.
۴-نپیوستن به آنها، محرومیت، محدودیت و انزوای بینالمللی برای کشور در پی دارد. مثل محدودیتِ آزاد نکردنِ داراییهای ایران در خارج، مخالفت با استقراض ایران از صندوقهای جهانی پول.
۵-پیوستن به آنها منافعِ مشترکِ جهانی، برای ایران تولید میکند، زیرا موضوع آنها، موضوع جهانی است و ایران هم، بخشی از جهان است. به عنوان مثال موضوع کنوانسیون پالرمو، جلوگیری از قاچاق انسان خصوصا زنان و کودکان، جلوگیری از قاچاق زمینی، دریایی، هوایی مهاجران غیرقانونی، جلوگیری از ساخت و قاچاق اسلحه گرم و اجزای آن، جلوگیری از فساد و جرایم مالی مثل پولشویی، کلاهبرداریِ سازمانیِ بینالمللی، اختلاسهای کلان ملی، فساد اداری سیستماتیک و امثال آن است. امروزه در ایران مبارزه و جلوگیری از فسادِ مالی، شعار اول قوه محترم قضاییه است، پذیرش این قوانین بینالمللی، مبارزه با فساد گسترده درکشور، پاک کردن مملکت از فساد، سهولت کار قوه قضاییه را تسهیل میکند.
۶-پیوستن به آنها، تهدیدات ناشی از بیثباتیِ امنیتِ کشورهایی که به سنتها، ارزشهای دموکراسی، هنجارهای اخلاقی، عدالت، توسعه پایدار و حاکمیت قانون را اعتقاد دارند، از بین میبرد.
۷- چون میان فساد و جرایم اقتصادی، مثل پولشویی، رابطه وجود دارد و ذخایر مالی و منابع اساسی کشور به خطر میافتد، پیوستن ایران، به این کنوانسیونها خطرات مذکور را، رفع و ثبات سیاسی و توسعه پایدار کشور را تضمین میکند.
۸- چون کسبِ غیر قانونیِ ثروتِ فردی، نهادهای مردمسالار، اقتصاد ملی و حاکمیت قانون راِ به مخاطره میاندازد، در نتیجه فساد، یک موضوع داخلی نیست، بلکه یک پدیده فراملی و جهانی است. کنترل فساد، بازگرداندن داراییِ ملیِ غارت شده از کشور، از طریق فرایندِ قانونیِ رسیدگیِ کیفری، مدنی، اداری، نیاز به همکاری بینالمللی، از رهگذرِ پیوستن به این کنوانسیون فراملی دارد.
در سال نو، یکی از مهمترین همنواییهای ایران با جامعه جهانی، طبق اصول ۷۷ و ۱۲۵ قانون اساسی، در باب تصویب عهدنامهها و قراردادهای بینالمللی، جهت مبارزه با مخاطرات جهانی از قبیل: تحریم، منازعات منطقهای، فسادزدایی مالی و اقتصادی، جلوگیری از رکود اقتصادی، شکوفایی و رونق تولید، جهش اقتصادی، همگرایی با کشورهای عضو کنوانسیونهای سازمان ملل است تا در پناه این همگرایی و همنوایی جهانی، خصومتهای جهانی، تردیدهای مجامع جهانی، خاصه سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن نسبت به ما رفع شود. کشور از خطر انزوا، انسداد و محاصره بینالمللی رهایی یابد و با تصویب این قوانین بینالمللی، پُلی میان ایران و جهان بسازیم.